Thanh minh không chỉ là thời điểm để con cháu dâng lễ tưởng nhớ tổ tiên, mà còn mang giá trị tinh thần sâu sắc, nhắc nhở mọi người về cội nguồn và truyền thống gia đình. Do đó, hiểu và tuân theo những tập tục tảo mộ không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với người đã khuất, mà còn là cách để gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống, góp phần vào sự kết nối bền chặt giữa các thế hệ trong gia đình.

Theo quan niệm dân gian, có ba loại quả cần kiêng kỵ khi tảo mộ dịp tết Thanh minh để tránh những điều không may (Ảnh minh họa)

"Tảo mộ không mang ba loại quả, gia đình tránh tai họa" là quan niệm dân gian được lưu truyền qua nhiều thế hệ trong dịp Thanh minh. Vậy 3 loại trái cây nào bị kiêng kỵ khi cúng tổ tiên, và lý do đằng sau những điều kiêng kỵ này là gì? Cùng tìm hiểu để tránh phạm phải những điều không may và bày tỏ lòng thành kính đúng cách trong ngày lễ quan trọng này.

1. Không dâng trái cây có nhiều hạt

Những loại quả như lựu, thanh long, chanh dây thường được xem là biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở, đông con nhiều cháu. Trong đời sống thường ngày, chúng mang ý nghĩa tích cực, tượng trưng cho phúc lộc đầy nhà. Tuy nhiên, khi đặt trong bối cảnh tảo mộ, những loại trái cây này lại bị tránh dùng.

Nguyên nhân là do chúng mang hàm ý "đa hạt", dễ bị suy diễn thành sự thiếu thành kính, không chuyên tâm tưởng nhớ tổ tiên. Bên cạnh đó, quan niệm dân gian cho rằng trong lễ cúng Thanh Minh, việc sử dụng những loại quả biểu trưng cho sự sinh sôi lại không phù hợp, vì đây là thời điểm tưởng nhớ người đã khuất chứ không phải lúc cầu mong hậu duệ đông đúc. Do đó, để tránh điều không may, người ta thường kiêng dâng các loại trái cây này khi viếng mộ.

2. Tránh những loại quả có âm "ly"

Một trong những điều kiêng kỵ phổ biến nhất khi chọn trái cây cúng Thanh minh là tránh những loại có tên gọi mang âm tiết gợi lên sự chia cách, ly tán. Trong đó, quả lê là một ví dụ điển hình.

Trong tiếng Trung, lê đồng âm với từ "ly", mang ý nghĩa chia ly, xa cách. Đặt lê trên bàn thờ tổ tiên có thể bị hiểu là mong muốn sự xa cách giữa con cháu và người đã khuất, điều này hoàn toàn đi ngược lại tinh thần sum vầy, gắn kết của nghi lễ tảo mộ. Vì vậy, ngoài lê, những loại quả có âm tương tự như mận, thơm/dứa cũng thường bị loại khỏi danh sách lễ vật dâng cúng.

3. Kiêng cúng đào - loại quả mang tính dương khí

Theo quan niệm dân gian một số nơi, đào là loại quả mang ý nghĩa trừ tà, trấn áp ma quỷ. Gỗ đào thường được dùng để làm bùa hộ thân, trừ tà ma, bảo vệ người sống khỏi những thế lực xấu. Chính vì vậy, đào được xem là không phù hợp để cúng tổ tiên, vì nó mang ý nghĩa "xua đuổi", có thể khiến vong linh không nhận được lòng thành của con cháu.

Thay vào đó, người ta thường chọn những loại trái cây có ý nghĩa tốt lành hơn để dâng lên bàn thờ tổ tiên, tránh phạm vào điều cấm kỵ và đảm bảo sự trang nghiêm cho nghi lễ tảo mộ.

Những loại trái cây phù hợp để cúng Thanh Minh

Nếu kiêng kỵ ba loại quả trên, vậy đâu là lựa chọn phù hợp để dâng cúng tổ tiên trong dịp Thanh Minh? Theo quan niệm dân gian, những loại trái cây mang ý nghĩa tốt lành thường được ưu tiên, bao gồm:

Táo: mang ý nghĩa cầu mong gia đình hạnh phúc, ấm êm.

Cam, quýt: Tượng trưng cho sự sung túc, may mắn và tài lộc.

Chuối: Hình dáng giống như thỏi vàng, mang ý nghĩa cầu mong tài lộc, phú quý.

Bưởi: Đồng âm với từ "hựu" trong tiếng Trung, nghĩa là "che chở, bảo hộ", ngụ ý tổ tiên phù hộ cho con cháu bình an, thuận lợi.

Lưu ý khi tảo mộ dịp Thanh Minh

Ngoài việc chọn lựa trái cây phù hợp, trong dịp Thanh minh, con cháu cũng cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo sự trang nghiêm và thành kính:

- Không đốt quá nhiều vàng mã: Việc đốt vàng mã nên thực hiện ở nơi quy định, tránh gây hỏa hoạn và ô nhiễm môi trường.

- Ăn mặc lịch sự, trang trọng: Không nên mặc quần áo sặc sỡ hoặc hở hang khi đi viếng mộ.

- Giữ trật tự và không cười đùa ồn ào: Tảo mộ là dịp để bày tỏ lòng thành kính, tránh gây mất trang nghiêm tại khu vực nghĩa trang.

* Thông tin trong bài mang tính tham khảo!