Shinzo Abe sẽ là "Margaret Thatcher" của Nhật?

Trước kia, hồi năm 2006-2007, ông Abe từng giữ chức Thủ tướng Nhật. Tuy nhiên, nhiệm kì đó, với chút lúng túng, ông chưa hoàn thành được nhiệm vụ trên cương vị người đứng đầu Chính phủ. Ông mong muốn sửa đổi Hiến pháp mà ít người muốn điều đó xảy ra và ý định này đã không đi đến đâu. Cùng lúc đó, Đảng Dân chủ tự do của ông thất bại thảm hại trong cuộc bầu cử Thượng viện vào tháng 7 cùng năm.  Đến năm 2009, đảng này vẫn chưa thể nắm quyền trở lại trong Thượng viện sau gần một nửa thế kỉ liên tục cầm quyền.

Không lâu sau thất bại, ông Shinzo Abe cũng đã từ chức Thủ tướng vào tháng 10/2007. Trong buổi họp báo, với khuôn mặt xanh xao và vầng trán ướt đẫm mồ hôi, ông Abe đã chính thức tuyên bố từ chức. Nhiều người cho rằng, nguyên nhân khiến ông ra đi là do những sai lầm chính trị, tuy nhiên nhiều phụ tá trong chính quyền ông Abe đồn đoán rằng, có thế do chứng bệnh về đường ruột đã khiến ông không có đủ sức khỏe giữ cương vị quan trọng.

“Đó là một thời điểm quan trọng đối với Nhật Bản. Đã không có cuộc bầu cử toàn quốc nào trong 3 năm nay, cũng như những đảng đối lập đủ mạnh và cả những cá nhân có đủ sức đánh bại ông Abe ngay trong nội bộ Đảng Dân chủ tự do”, ông Hiroaki Fujii, cựu Đại sứ của Nhật tại Anh và hiện là Chủ tịch của Trung Tâm Mori Arts ở Tokyo, cho hay.

Nhiều chuyên gia đã đưa ra những giả thiết để giải thích cho sự trở lại “ngoạn mục” của ông Abe. Họ cho rằng, sự phục hồi sức khỏe đã giúp ông quay lại nghị trường nhờ thuốc Asacol, một loại thuốc chuyên trị chứng bệnh viêm loét đại tràng. Trong một bài phát biểu ở Guildhall, London hồi tháng 6, ông Abe đã ca ngợi loại thuốc này như sau: “Nếu không nhờ thuốc này, có lẽ tình hình sức khỏe của tôi sẽ không thể hồi phục và tôi cũng không thể có mặt để nói chuyện với các bạn được”.

Tuy nhiên, việc hồi phục sức khỏe không thể là nguyên nhân chính để đưa ông trở lại chính trường Nhật Bản. Vì vậy, họ đã đưa ra nhiều giả định. Thứ nhất, tình hình tranh chấp lãnh thổ giữa Nhật và Trung Quốc trở nên ngày càng căng thẳng. Thứ hai, lý do có lẽ quan trọng hơn cho sự trở lại chính là chính sách kinh tế tên là Abenomics nhằm hồi phục nền kinh tế lớn thứ ba thế giới sau suốt 15 năm lâm vào tình trạng trì trệ. 

Chính sách này có 3 mục tiêu chính: sự linh hoạt tài khóa, cải cách cơ cấu và kích thích tiền tệ nhằm nâng cao tốc độ tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế. Theo đó, ông tập trung vào “mũi tên thứ ba”: cải cách cơ cấu nền kinh tế nhằm làm tăng tốc độ tăng trưởng thông qua một vài ý tưởng như bãi bỏ một số quy định không hợp lý, nâng cao sự tham gia của phụ nữ trong lực lượng lao động, tính linh hoạt trong sử dụng lao động và chính sách nhập cư cởi mở. Trong một bài phát biểu ở London, ông Abe đã nêu tên bà Margeret Thacher, người đã có công rất lớn trong việc vực dậy nền kinh tế nước Anh đang trong giai đoạn “hấp hối”.

Về gia thế của ông Abe, trong cuốn tự truyện "Towards a Beautiful Country”, ông đã nhắc tới ông ngoại Nobusuke Kishi, một quan chức hàng đầu của Nhật Bản. Ngoài ra, trong số người thân, còn có ông chú Eisaku Sato - từng làm thủ tướng và người cha Shintaro Abe, một cựu ngoại trưởng.