Khi mạng xã hội trở thành người bạn đồng hành mỗi ngày, cảm xúc của trẻ cũng dễ bị cuốn theo những lời khen, chê, so sánh hay áp lực từ thế giới ảo. Dạy con kiểm soát cảm xúc không chỉ giúp con vững vàng hơn trước những tác động tiêu cực, mà còn xây dựng nền tảng tâm lý lành mạnh cho sự trưởng thành.

Thay vì cấm đoán con tiếp xúc với mạng xã hội, cha mẹ nên đồng hành, hướng dẫn và giúp con hiểu cách nhận diện, điều tiết cảm xúc. Đây là kỹ năng quan trọng giúp trẻ tự bảo vệ mình trong thời đại số, nơi thật và ảo đôi khi chỉ cách nhau một nút like.

Dạy con nhận biết cảm xúc của chính mình

Trẻ thường phản ứng theo cảm tính, vui thì cười, buồn thì im lặng, tức giận thì la hét. Cha mẹ nên giúp con gọi tên cảm xúc: “Con đang giận à?”, “Con thấy buồn vì điều gì?”. Khi hiểu rõ cảm xúc của bản thân, con sẽ dễ học được cách xử lý, thay vì để cảm xúc chi phối hành vi.

Cha mẹ có thể trò chuyện cùng con sau mỗi sự việc: “Nếu con buồn vì bạn trêu trên mạng, con muốn làm gì để thấy khá hơn?”.

Hướng dẫn con phản ứng có kiểm soát

Mạng xã hội dễ khiến trẻ phản ứng bốc đồng, bình luận tiêu cực, chia sẻ thông tin sai lệch, hoặc tranh cãi gay gắt. Cha mẹ nên dạy con “tạm dừng 5 giây” trước khi đăng hay phản hồi bất kỳ điều gì. Hãy tập cho con thói quen hít sâu, suy nghĩ: “Việc này có ích không?”, “Người khác sẽ thấy thế nào khi đọc?”.

Phản ứng bằng lý trí là bước quan trọng trong việc kiểm soát cảm xúc và hành vi trực tuyến.

Làm gương trong việc sử dụng mạng xã hội

Trẻ học qua quan sát nhiều hơn là lời dạy. Nếu cha mẹ thường xuyên than phiền, tranh cãi hay chia sẻ cảm xúc tiêu cực trên mạng, con cũng sẽ xem đó là bình thường. Vì vậy, hãy trở thành tấm gương: bình tĩnh trước ý kiến trái chiều, tránh lan truyền thông tin chưa xác thực, và biết dừng lại khi cảm thấy căng thẳng.

Tạo không gian cân bằng giữa “thật” và “ảo”

Dành thời gian cho hoạt động ngoài đời thật, chơi thể thao, đọc sách, đi dã ngoại, trò chuyện, giúp trẻ điều hòa cảm xúc tự nhiên hơn. Khi con được sống trong môi trường yêu thương và được lắng nghe thật lòng, con sẽ ít tìm kiếm sự công nhận qua “like” hay “comment” trên mạng xã hội.

Dạy con cách đối diện và giải tỏa cảm xúc tiêu cực

Không thể tránh khỏi lúc trẻ bị tổn thương vì bị chê, bị bỏ rơi trong nhóm chat hoặc so sánh với người khác trên mạng. Cha mẹ nên giúp con hiểu rằng cảm xúc tiêu cực là bình thường, quan trọng là cách vượt qua.

Khuyến khích con viết nhật ký, nghe nhạc, vận động, hoặc tâm sự với người đáng tin cậy, đó là những cách lành mạnh để giải tỏa mà không gây hại cho bản thân hay người khác.

Trang bị kỹ năng tư duy phản biện khi tiếp nhận thông tin

Nhiều trẻ dễ tin hoặc phản ứng mạnh với những gì thấy trên mạng mà không kiểm chứng. Cha mẹ nên dạy con đặt câu hỏi: “Thông tin này có đáng tin không?”, “Nguồn ở đâu?”, “Người đăng muốn gì khi viết vậy?”.

Tư duy phản biện không chỉ giúp trẻ nhận biết tin giả hay áp lực từ “chuẩn mực ảo”, mà còn giúp con bình tĩnh hơn, không bị cảm xúc tiêu cực dẫn dắt bởi sự so sánh hay phán xét vô căn cứ.

Cùng con xây dựng nguyên tắc cảm xúc khi dùng mạng

Hãy cùng con đặt ra quy tắc riêng, không đăng khi đang tức giận, không bình luận khi cảm xúc chưa ổn định, không so sánh bản thân với người khác. Khi các nguyên tắc này được hình thành từ sự đồng thuận, trẻ sẽ dễ tuân thủ và cảm thấy có trách nhiệm hơn với hành vi của mình.

Kiểm soát cảm xúc là kỹ năng sống cốt lõi trong thời đại mạng xã hội. Mạng không xấu, nhưng nếu không có bản lĩnh cảm xúc và tư duy phản biện, trẻ sẽ dễ bị “dẫn dắt” bởi thế giới ảo. Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên, dạy con cách hiểu mình, làm chủ cảm xúc và sống hạnh phúc giữa thời đại kết nối.