Với những khán giả yêu mến bộ phim "Tây du kí", hẳn không còn xa lạ với cây gậy như ý của Tề thiên đại thánh Tôn Ngộ Không. Những lúc đánh nhau với yêu tinh, cây gật biến dài ra và phát huy sức mạnh thần kì. Trong một số tập phim cây gậy đã bị yêu quái cướp mất, sau đó sức mạnh của Tôn Ngộ Không giảm đi rất nhiều. Những lúc này, Tôn Ngộ Không chỉ còn cách lên trời cầu xin sự giúp đỡ của các vị thần tiên. Nhiều người thắc mắc liệu gậy như ý chứa những sức mạnh thần kì gì khiến Tôn Ngôn Không phải đại náo Long Hải để có được nó?
Gậy như ý do Thái Thượng Lão Quân tôi luyện thành. Vào thời kì Đại Vũ (Hạ Vũ) trị thủy, cây gậy này đã phát huy tác dụng to lớn trong vai trò làm thước đo độ sâu của nước, sau đó đã trở thành báu vật chấn ở Đông Hải Long Cung. Cây gậy được làm từ thép, toàn thân mạ vàng, bên trên có hoa văn tinh tế. Điều đặc biệt của cây gậy là nó có thể phóng to, thu nhỏ hàng trăm lần, được điều khiển bằng suy nghĩ của Tôn Ngộ Không.
 |
| Tôn Ngộ Không bên cây gậy như ý. |
Gậy như ý thần kì có thể biến thành cây cột cao bằng núi, cũng có thể thu nhỏ chỉ bằng cây kim, vì thế nó mới có cái tên này. Nói đến đây, nhiều khán giả sẽ liên tưởng tới những vũ khí được sử dụng trong phim hành động của Mỹ như Người vận chuyển, Người kiến... Ngày nay, những vũ khí này đều là thành quả của khoa học kỹ thuật hiện đại, là kết tinh trí tuệ con người. Vậy mà từ xưa, chiếc gậy như ý "thần thánh" đã được nghĩ tới và Tôn Ngộ Không sử dụng trong suốt một thời gian dài.
Những lúc không cần chiến đấu với yêu tinh, Tôn Ngộ Không biến hóa gậy như ý thành nhỏ như cây kim và cất giấu ở tai, khi chưa được lệnh thì không bao giờ tự ý rời khỏi chỗ của mình hay cũng không bị rơi ra ngoài. Chúng ta có rất nhiều nơi để giấu đồ vật, nhưng giấu một cây kim trong tai chẳng lẽ không bị ngứa, không bị đau hay sao? Thật khó hiểu vì sao Tôn Ngộ Không lại không hề bị gì cả?
Câu trả lời được bật mí ngay từ tác giả Ngô Thừa Ân. Do cây gậy có đặc tính hiếm có và khả năng biến hình, vì thế tác giả Ngô Thừa Ân đã phù phép cho nó có một sinh mạng giống như con người, tất cả những khả năng thần kỳ ông đều ém vào trong vũ khí này. Chiếc gậy ngoài khả năng có thể thu về kích thước rất nhỏ, nó còn có thể uốn tròn như chiếc nhẫn, có thể tự bay đi và thu về trong tai theo ý nghĩ chỉ đạo của Tôn Ngộ Không. Bề ngoài cây gậy được mạ vàng nên nó không hề bị ăn mòn hay han rỉ do mồ hôi.
Cây gây đó nặng tới một vạn ba nghìn năm trăm cân, khi càng thu nhỏ lại mật độ của nó sẽ càng tăng, trọng lượng có lẽ sẽ không thay đổi, vì thế như ý không thể để trong túi hoặc ở vùng eo được, vậy nơi nào là nơi thích hợp lại tiện lấy ra cất vào đây? Ngoài 2 tay ra, chỉ có thể là ở tai, miệng thì càng không được vì Tôn Ngộ Không là người "mau mồm mau miệng". Một cây gậy nặng như vậy, nếu không phải là Tôn Ngộ Không thần thông quảng đại, thì sẽ không ai có thể sử dụng nó một cách nhẹ nhàng như thế.
Thời xưa, ngũ quan trên mặt người tương ứng với ngũ hành, mắt là mộc, lưỡi là hỏa, miệng là thổ, mũi là kim, cuối cùng là tai tương ứng với thủy. Nói như thế này là các bạn đã có thể thấy rất rõ, gậy như ý là Định hải thần châm, là mệnh thủy, vì thế phải để vào nơi như thế mới thuận theo tự nhiên.
Hoặc có lẽ do tác giả Ngô Thừa Ân khi viết truyện Tây Du Ký đã biến tấu dựa trên những câu chuyện dân gian. Với những ai đã từng nhìn thấy con khỉ đều biết, khỉ rất thích vò đầu bứt tai, đây là một động tác đặc trưng của loài khỉ, vì thế các nghệ nhân dân gian đã bố trí nơi cất cây gậy như ý vào tai là thể hiện đúng bản sắc riêng của "con khỉ đá" Tôn Ngộ Không giúp việc lấy ra lấy vào cũng rất tiện lợi.
Sau cùng, mọi người lại muốn tìm câu trả lời cho một câu hỏi nữa, đó là vì sao gậy như ý lại biến thành cây kim mà không phải là một hạt gạo. Mặc dù đây là một câu truyện thần thoại, nhưng nghệ thuật bản thân nó bắt nguồn từ tự nhiên, hẳn mọi người đã từng nghe qua câu "có công mài sắt có ngày nên kim". Câu chuyện này bản thân nó có ý nghĩa muốn khuyên răn con người làm việc gì cũng phải kiên trì, cuối cùng sẽ gặt hái được thành công. Nhưng ở đây, do chịu ảnh hưởng của đạo giáo và truyền thuyết Đại Vũ trị thủy cuối cùng đã thành thần thánh, nên ý nghĩ biến cây gậy thành một cây kim cũng là điều dễ hiểu. Bản thân cây gậy là tượng trưng cho những gian nan, vất vả trên đường đi lấy kinh của thầy trò Đường Tăng.
 |
| Gậy như ý như người bạn thân theo Tôn Ngộ Không trong suốtchặng đường thỉnh kinh. |
Có tài liệu đã viết, thực tế cây gậy như ý này là một vật không thể thiếu trên người Tôn Ngộ Không, vì khi chưa đắc đạo, chú khỉ này là một đệ tử thực thụ của Đạo giáo, sư phụ của Tề thiên Đại thánh (Tổ sư Bồ Đề) cũng chính là một đệ tử của giáo phái này. Những người bạn Tôn Ngộ Không kết giao ở Hoa Quả Sơn cũng là đệ tử của Đạo giáo. Khi Tôn Ngộ Không lên Thiên Đình làm Bật Mã Ôn, là thời kỳ chú bị quản giáo bởi Ngọc Hoàng Thượng Đế. Sau đó Tôn Ngộ Không bị nhốt ở núi Ngũ Chỉ và gặp được Đường Tăng, đây chính là con đường từ Đạo giáo chuyển sang Phật giáo của Ngộ Không, tượng trưng cho việc chuyển đổi thân phận.
Tổng thể chúng ta thấy rằng cây gậy như ý là một sự tồn tại rất kỳ diệu của Tôn Ngộ Không. Tôn Ngộ Không và cây gậy đã không rời nhau trong suốt chặng đường đi lấy kinh. Có cây gậy này Tôn Ngộ Không đánh trăm trận trăm thắng, khiến cho lũ yêu quái chạy tán loạn. Nhưng, vì sao khi Tôn Ngộ Không đã thành Phật cây gậy lại tự biến mất? Điều này cho thấy cây gậy chính là một vật quý của Đạo giáo, khi thân phận Tôn Ngộ Không thay đổi, cây gậy cũng tự động mất đi.