Nói đến Khổng Minh Gia Cát Lượng, không chỉ người hâm mộ Tam Quốc mà đến người bình thường cũng chẳng còn lạ lẫm gì. Vị quân sư hàng đầu của nhà Thục Hán được đánh là là nhân vật kiệt xuất thế giới, thông minh hơn người, dự đoán như thần. Ở Việt Nam ta vào cuối thế kỷ 14, đầu thế kỷ 15 cũng có một người tài năng không kém Khổng Minh. Ông chính là tướng quân Nguyễn Xí.
Ảnh minh họa.
Nguyễn Xí (1396 – 1465), quê ở huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. 9 tuổi ông đã mồ côi cha mẹ, rời quê hương cùng anh trai Nguyễn Biện lên đất Lam Sơn, Thanh Hóa. Khi Lê Lợi mở hội thề Lũng Nhai, 2 anh em họ cũng có mặt và sau này tham gia nghĩa quân Lam Sơn.
500 năm trước, Lê Lợi nổi danh khi sở hữu một đội quân vô cùng đặc biệt, vừa dũng mãnh, vừa thông minh. Đó chính là đội quân chó săn do Nguyễn Xí chỉ huy. Chỉ cần có hiệu lệnh của Nguyễn Xí, đàn chó săn sẵn sàng làm theo mọi thứ.
Kế sách năm đó của Nguyễn Xí được ví như thời Tam Quốc Gia Cát Lượng mượn người rơm để thu gom mũi tên từ quân Tào Tháo trong trận Xích Bích.
Đó chỉ là một trong những chiến công hiển hách của vị tướng này. Ông xứng danh là công thần Hậu Lê, bậc khai quốc công thần của đất nước lúc bấy giờ. Sau khi đuổi được giặc Minh, Lê Lợi lên ngôi và lập tức phong cho Nguyễn Xí làm Long Hổ tướng quân, Suy trung Bảo chính công thần, tước huyện hầu. Sau này ông còn được ban họ vua, phò trợ suốt 5 đời vua Lê. Khi mất Nguyễn Xí được truy phong chức Thái sư. Tên của ông hiện tại được đặt cho rất nhiều địa danh, con đường ở Việt Nam.
Nói về Nguyễn Xí, vua Lê Thánh Tông từng cảm phục mà viết: “Khí độ trầm lắng mà hùng mạnh, độ lượng lớn mà cương nghị hơn người; giúp Cao Hoàng (Lê Lợi) khi mở nước trăm trận gian nan, phò Tiên Khảo (Lê Thái Tông) giữ giang sơn, hết lòng giúp rập; ra ngoài thì trọn chức tướng võ, vào trong thì vẹn phận tướng văn, nghĩa tôi con thật khó có ai sánh kịp”.