Nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng đã tiết lộ bí mật về nhà vệ sinh thời xưa trong cuốn sách được nhà xuất bản Trí Thức xuất bản.
Lý do gì khiến cả một hoàng cung đồ sộ của nhiều triều đại phong kiến không hề có một nhà vệ sinh nào? Nguyên nhân được bắt nguồn từ hoàng cung phong kiến triều đại nhà Hán, đã có một vị vua bị ám sát ngay trong nhà xí. Kể từ đó, nhà xí (nhà vệ sinh) không bao giờ được xây dựng nữa.
 |
| Chậu vàng của triều Nguyễn, năm Duy Tân 5 (1911), trọng lượng 1,4 kg (hiện vật Bảo tàng Lịch sử Việt Nam tại Hà Nội) |
Thái giám sẽ bưng một chén trà thuốc súc miệng và thử một ngụm để kiểm độc trước khi dâng vua. Sau đó, ngài sẽ ngồi lên chiếc ghế vệ sinh, dưới đặt một chậu sành. Xong xuôi, thái giám dùng khăn mềm lau sạch…Vua, hoàng hậu và cung nữ đều đại, tiểu tiện bằng chậu. Riêng chậu của Vua được ngự y giữ lại để nghiên cứu sức khỏe của ngài ngự qua phân. Thời gian, đại tiện của Vua thường cuối giờ dần (khoảng 4h30) sau khi ngài thức dậy.
Trước khi đăng triều, vua khoan thai đi một bài quyền dưỡng sinh trên phương đình của ngự uyển. Cũng tại đó, Thái hậu đã chuẩn bị bữa sáng đạm bạc gồm: Một ấm trà sâm, một đĩa bánh nhỏ bằng bột gạo trứng và mật ong được bà làm, một bát miến gà.
Những ngày không đăng triều, vua được cung nữ khoác bộ hoàng bào màu trắng, thêu rồng vàng, và chải tóc vấn thành búi giữa đỉnh đầu, xỏ giầy đen bằng nhung. Sau đó, vua sẽ tới ngự phòng bắt đầu duyệt tấu sớ.