Năm 1995, khi nhậm chức Chủ tịch TP Hội An, ông Nguyễn Sự bắt tay ngay vào việc chỉnh trang đô thị, dẹp nạn lấn chiếm vỉa hè. Ông mô tả thời ấy tất cả phố phường Hội An như cái chợ. Vỉa hè bị lấn chiếm, xe cộ tràn xuống hết lòng đường.
Không chỉ đơn giản ra quần ầm rộ để dẹp vấn nạn lấn chiếm, nguyên Bí thư Hội An chia sẻ phải có sự chuẩn bị bài bản, chiến lược.
Ông đã làm thế nào?
- Mình phân loại các hành vi lấn chiếm. Với số có mặt tiền chiếm vỉa hè, dứt khoát phải giải tỏa. Chiếm vỉa hè làm hàng quán, để đồ đạc thâu đêm suốt sáng buôn bán chiếm toàn bộ vỉa hè thì số này dứt khoát phải sắp xếp.
 |
| Nguyên Bí thư Hội An Nguyễn Sự |
Ngoài ra có những người nghèo mưu sinh trên vỉa hè. Những người ở nông thôn hay ở kiệt trong hẻm tranh thủ ra vỉa hè buôn bán phải có cách giải quyết căn cơ, hợp tình hợp lý bởi đằng sau còn hoàn cảnh gia đình của họ.Trường hợp này, mình bố trí cho họ một nơi buôn bán ổn định nhưng không chiếm vỉa hè.
Nếu buộc phải ở vỉa hè thì chọn nơi nào có thể sắp xếp được, cho phép buôn bán trong khung giờ quy định.
Vỉa hè Hội An cũng là nơi dừng chân của những gánh hàng rong, như gánh cao lầu, mì Quảng, đậu hũ… Đó đã là những hình ảnh quen thuộc tạo ra hồn cách của đường phố Hội An.
Tôi suy nghĩ nếu để mất những gánh hàng rong vỉa hè thì coi như mất đi một cái gì đó của văn hóa đô thị Hội An.
Do đó cần phải khuyến khích họ giữ gìn, nhưng bài toán đặt ra là phải đảm bảo về mặt trang phục, trang bị, để họ vừa kiếm được tiền vừa tạo ra hồn cách cho đô thị.
Sau khi phân loại và có phương án thì bắt tay vào làm. TP giao cho các phường họp dân quán triệt, phổ biến chủ trương cho dân. Mình yêu cầu các hộ có mặt tiền cam kết không đưa hàng hóa ra vỉa hè; đồng thời giao vỉa hè cho họ quản lý, cam kết không để ai đến kinh doanh lấn chiếm.
Sau 1 tuần, các địa phương sẽ xử lý những trường hợp không tuân thủ quy định đã phổ biến.
Với xe cộ, tôi cho chọn đường Nguyễn Huệ thí điểm trong một tuần. Vỉa hè ở đây được kẻ vạch đỏ ngăn đôi, phía trong được phép đậu xe, bên ngoài giành cho người đi bộ. Thấy hiệu quả mình áp dụng toàn thành phố.
Cứ thế việc sắp xếp vỉa hè ở Hội An diễn ra ròng rã suốt 1 năm trời.
"Tôi bị chửi nhiều lắm..."
Hẳn ông đã nhận được những phản ứng khi triển khai siết kỷ luật vỉa hè như vậy?
- Ngày đó tôi bị chửi nhiều lắm. Có người nói ông này vẽ ra trò lố bịch. Thậm chí có người còn dọa đến đốt nhà. Vợ tôi đi ra đường, đi chợ cũng bị chỉ trỏ.
Hội An này nhỏ nên hầu như ai cũng biết mặt. Vợ tôi lại là giáo viên, những ngày đầu vợ tôi bị sốc ghê lắm.
 |
| Vỉa hè ở TP Hội An đã được chỉnh trang, sắp xếp trật tự từ 20 năm trước. |
Tôi động viên, bảo: Mình làm gì cũng vì dân hết, cho thành phố tốt hơn, phải đủ bản lĩnh nghe người ta chửi và vượt qua. Sau đó vợ yên tâm và luôn ủng hộ, mỗi ngày đều chờ tôi về mới ăn. Chính những người chửi nhiều nhất lúc đó sau này lại rất quý mến tôi.
Có gì có thể tham khảo từ câu chuyện của Hội An hơn 20 năm trước cho Hà Nội và TP.HCM khi cũng đang bắt tay quyết liệt giành lại vỉa hè, theo ông?
- Với mình thì chỉ dùng từ sắp xếp lại vỉa hè chứ không có giành giật gì. Lấn chiếm vỉa hè hiện như một vấn nạn, nhất là ở các đô thị lớn.
"Trường hợp nào cậy thế người thân cán bộ mà ương bướng tôi yêu cầu làm thật nghiêm..." - nguyên Bí thư Hội An.
Chiến dịch dẹp vỉa hè của cả nước đã ra quân rất nhiều, nhưng trước giờ cứ ra quân làm độ 10 ngày nửa tháng như phong trào.
Sau đó lại đâu vào đấy, tình trạng trở nên nhờn thuốc.
TP.HCM và Hà Nội đang làm quyết liệt nhưng người ta vẫn bán tin bán nghi, bởi vì thực tế nhiều nơi đã từng ra quân làm như vậy nên có người còn không tin.
Từ kinh nghiệm của Hội An, giải quyết vấn đề vỉa hè phải làm kiên trì, thường xuyên và có phân loại, quán triệt dân như tôi chia sẻ.
Chỉ cần chểnh mảng, không theo dõi là đâu lại vào đấy. Thời đó mỗi ngày trước giờ vào làm việc, sau giờ nghỉ trưa và buổi chiều tôi đều chạy một vòng quanh các khu phố xem tình hình.
Thậm chí mùng 1 Tết tôi đi phát hiện đống rác ngổn ngang ở vỉa hè, kêu lãnh đạo phường đến xử lý, nếu không được thì phải tự hốt đi.
Hội An làm suốt cả năm trời. Mình có thể điều chỉnh phương pháp nhưng mục tiêu phải đạt cho được.
Chủ tịch TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung chia sẻ 180 quán bia vỉa hè Hà Nội thì có đến hơn 150 quán có công an đứng sau. Thời Hội An sắp xếp vỉa hè, ông có bắt gặp nạn bảo kê, chống lưng, nếu có thì xử lý thế nào?
- Vỉa hè không chỉ là nơi mưu sinh mà còn là chỗ để kiếm chác, bảo kê tay trong tay ngoài. Điều này không lạ.
Ở Hội An lúc ấy không có bảo kê, vì anh em biết có bảo kê cũng không được.
Trường hợp nào cậy thế người thân cán bộ mà ương bướng tôi yêu cầu làm thật nghiêm, có thế mới tạo niềm tin cho nhân dân.