 |
| Ghép tế bào gốc cho bệnh nhân V. |
Bệnh nhân Lê Phương V. (48 tuổi ở Thái Nguyên) chẩn đoán xác định bệnh bạch cầu tủy cấp thể M1 từ tháng 4/2014. Bệnh nhân được điều trị hóa chất liều cao, diệt hết các tế bào gốc bị bệnh, đạt lui bệnh hoàn toàn. Bệnh nhân có chỉ định ghép tế bào gốc tạo máu đồng loại. Người cho là anh trai ruột của bệnh nhân, phù hợp HLA 9/10 Locus.
TS Nguyễn Thị Minh Phương, Chủ nhiệm Khoa Huyết học lâm sàng, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 cho biết, đây là ca ghép tế bào thành gốc thành công thứ 9 của bệnh viện trên bệnh nhân bạch cầu tủy cấp. Tuy nhiên, 8 ca ghép trước là ghép tế bào gốc tự thân (tế bào gốc của chính người bệnh), đây là ca đầu tiên ghép tế bào gốc tạo máu đồng loại từ người cho chính là anh trai của bệnh nhân. Tế bào gốc của bệnh nhân phát triển rất tốt, bệnh nhân không có các biến chứng trong suốt thời gian truyền hóa chất điều kiện và truyền tế bào gốc.
TS Nguyễn Thị Minh Phương cho hay, bạch cầu cấp là tình trạng cấp tính của bệnh lý ác tính tại tủy xương (ung thư máu cấp tính). Cho đến nay, y học đang tìm kiếm nguyên nhân cụ thể gây bệnh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu ghi nhận các yếu tố liên quan đến bệnh lý này như sau: Phóng xạ, benzen (những hóa chất có cấu trúc hóa học nhân vòng), thuốc lá, thuốc nhuộm tóc, những bệnh nhân bị ung thư khác được hóa chất, tia xạ, bất thường nhiễm sắc thể; yếu tố di truyền với một số bệnh bẩm sinh di truyền như hội chứng Down, hội chứng thiếu hụt miễn dịch bẩm sinh, hội chứng Poland...
Bệnh khởi phát có thể đột ngột nhưng thường có một giai đoạn tiền triệu chứng kéo dài từ 1 - 6 tháng. Bệnh diễn biến nhanh với các biểu hiện: Sốt kéo dài trên một tuần, sốt cao thất thường và điều trị thuốc kháng sinh hay hạ sốt nhưng không hết; mệt mỏi, chán ăn; xanh xao có thể kèm theo vàng da; một số trường hợp có thể xuất hiện bụng to, cứng; viêm loét miệng hay vòm họng; khó thở, tim đập nhanh; nốt xuất huyết dưới da nhiều hay mảng bầm da nhiều...
Chiến lược điều trị bệnh chủ yếu là hóa chất phối hợp để làm lui bệnh hoàn toàn và ghép tế bào gốc tự thân nhưng bệnh thường tái phát nhanh. Ghép tế bào gốc tạo máu đồng loại là phương pháp điều trị hiệu quả nhất để duy trì tình trạng lui bệnh lâu dài cho người bệnh. Tuy nhiên, việc thực hiện khó khăn phức tạp hơn rất nhiều so với ghép tế bào gốc tự thân.
Trước hết, phải tìm được người cho ghép phù hợp hệ kháng nguyên bạch cầu HLA (lý tưởng nhất đạt phù hợp 100%). Trước khi ghép bệnh nhân phải được điều trị hóa chất để sạch tế bào gốc trong tủy xương bị bệnh và chuẩn bị cho ghép tế bào mới. Công tác điều trị săn sóc sau khi truyền tế bào gốc rất quan trọng, bởi vì giai đoạn này người bệnh có nhiều nguy cơ biến chứng như nhiễm vi khuẩn, virus, nấm, bệnh mảnh ghép chống chủ (GVHD), do không mọc ghép hoặc thải ghép... Hơn nữa, chi phí cho một ca ghép này cũng rất lớn (khoảng 700 triệu đồng).
Thành công bước đầu của ca bệnh này đánh đã mở thêm cơ hội điều trị mới cho các bệnh nhân bị bệnh máu ác tính. Chi phí điều trị trong nước sẽ ít tốn kém hơn rất nhiều so với việc ra nước ngoài điều trị.