BTQP Mỹ nói gì về tình hình Biển Đông ở Shangri-La?

Bài diễn văn phát biểu hôm 30/5 của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 14 nhận được nhiều sự quan tâm không chỉ từ riêng giới học giả, lãnh đạo mà còn cả giới truyền thông.

Còn về phần mình, học giả Rory Medcalf tới từ Viện Nghiên cứu chính sách Quốc tế Lowy đưa ra quan điểm, bài phát biểu của Bộ trưởng Carter đó thể hiện lập trường kiên quyết và hợp lý của Washington đối với các diễn biến căng thẳng ở Biển Đông.

Cụ thể, phát biểu ở Đối thoại Shangri-La lần thứ 14 hôm 30/5, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết: "Trước tiên, chúng ta đều mong muốn đạt được một giải pháp hòa bình cho tất cả các bên liên quan. Tuy nhiên, để làm được điều đó, các bên cần chấm dứt ngay lập tức các hoạt động cải tạo".

Cùng với đó, vị đại diện Mỹ tập trung đề cập tới những hành vi phi pháp của Trung Quốc trong thời gian qua. "Chúng ta hiện chưa thể biết được Trung Quốc sẽ còn tiến xa tới đâu. Đó cũng là lý do tại sao việc nước này mở rộng vùng biển (phi pháp) lại trở thành nguồn cơn của sự căng thẳng trong khu vực và trở thành thông tin được thế giới quan tâm".

Theo lời học giả này, bài phát biểu đó là một cách thức thông minh thể hiện cho quyết tâm của chính quyền Mỹ đối với tình hình Biển Đông mà không gây nên một sự đối đầu không cần thiết.

Dư luận nhìn nhận, loạt các tờ báo lớn nhỏ trong những ngày gần đây đã "đánh tiếng" trước cho sự xuất hiện cũng như quyết tâm, lập trường của Mỹ ở sự kiện quy tụ nhiều bộ trưởng, quan chức cấp cao và học giả từ khắp nơi trên thế giới.

Chỉ một vài ngày diễn đàn an ninh thường niên chính thức khai mạc, phát biểu tại một sự kiện ở Hawaii, Bộ trưởng Carter truyền tải một số thông điệp mạnh mẽ tới Trung Quốc. Không mang giọng điệu răn đe, Bộ trưởng Ashton Carter lưu ý rằng, Mỹ tiếp tục thực hiện trong khả năng cao nhất có thể và vận dụng các công nghệ quân sự mới nhất như là một phần trong chiến lược xoay trục châu Á mà Washington đang theo đuổi để ngăn chặn các tình huống xấu.

Ông kêu gọi các bên liên quan chấm dứt hoạt động cải tạo ở Biển Đông và ngừng hoạt động quân sự hóa. Đáng chú ý, ông Carter còn khẳng định: "Các tàu thuyền hay máy bay Mỹ sẽ bay, di chuyển và hoạt động ở bất cứ đâu luật pháp quốc tế cho phép".

Trước đấy, lực lượng Mỹ lần đầu tiên cho phép nhóm phóng viên truyền hình CNN lên máy bay P-8A Poseidon tham gia một chuyến bay trinh sát trên Biển Đông. Ở đó, các phóng viên đã ghi nhận 8 lần Quân đội Trung Quốc xua đuổi máy bay trinh sát Mỹ rời khỏi "khu vực quân sự"

Học giả Rory Medcalf chia sẻ rằng, phát biểu của ông Carter không phải là một tối hậu thư. Rõ ràng, đó chỉ là sự thể hiện cho thấy lập trường rõ ràng nhất của nước Mỹ đối với hoạt động bồi đắp của Trung Quốc và thể hiện quyền cho phép các tàu thuyền, máy bay của các nước bay hoặc hoạt động tự do ở các vùng biển quốc tế.

Học giả hàng đầu Medcalf nhận xét, chiến lược tiền trạm trên trở thành một cách thức thông minh. Nó tạo đà cho bài phát biểu của ông Carter ở Singapore theo một cách mà qua đó cho phép ông ấy (tức Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ) thể hiện sự hợp lý trong cách tiếp cận của Mỹ đối với vấn đề Biển Đông.