Thời tiết giao mùa, nóng lạnh thất thường là yếu tố thuận lợi khiến nhiều bệnh lý xuất hiện, trong đó có liệt mặt ngoại biên (liệt Bell), hay liệt Dây thần kinh số VII – căn bệnh thường liên quan đến tác động của lạnh.

Dây thần kinh số VII ngoại biên nằm sát bề mặt da nên rất nhạy cảm với nhiệt độ. Khi gặp lạnh đột ngột, mạch máu nuôi thần kinh co lại, gây thiếu máu cục bộ và phù nề, chèn ép dây thần kinh, dẫn tới liệt mặt. Chỉ vài giây tiếp xúc với nguồn lạnh cũng có thể khởi phát bệnh.

Bà T. (70 tuổi, trú tại xã Tiên Lương, tỉnh Phú Thọ) nhập viện trong tình trạng mắt trái không nhắm kín, miệng méo sang phải, ăn uống rơi vãi. Qua thăm khám, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số VII ngoại biên bên trái.

Sau 3 tuần điều trị phục hồi chức năng bằng phương pháp y học cổ truyền, tình trạng của bà đã cải thiện rõ rệt và tiếp tục được theo dõi, điều trị đến khi hồi phục hoàn toàn.

Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Huyền – Khoa Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng, Trung tâm Y tế khu vực Cẩm Khê (Phú Thọ) cho biết, từ đầu năm đến nay, khoa đã tiếp nhận và điều trị cho 54 bệnh nhân liệt mặt. Tháng cao điểm có tới 7 trường hợp vào viện điều trị. Hiện tại, khoa đang điều trị cho 5 bệnh nhân.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Huyền, liệt mặt ngoại biên là hội chứng tổn thương dây thần kinh số VII từ nhân nằm ở cầu não trở ra, gây nên giảm hoặc mất vận động các cơ ở mặt.

Bệnh gặp tương đối phổ biến ở mọi lứa tuổi và giới tính. Nguyên nhân gây liệt mặt thường do lạnh, chiếm 80%. Ngoài ra do các nguyên nhân khác như nhiễm trùng, chấn thương, u.

Tiên lượng phục hồi của liệt mặt do lạnh nói chung là tốt với tỷ lệ khỏi trung bình từ 70% đến 100%. Nếu bệnh nhẹ có thể khỏi sau 2-6 tuần, còn lại khỏi sau 2-3 tháng.

Nếu không được điều trị hợp lý, bệnh có thể để lại những di chứng ảnh hưởng đến thẩm mỹ, co giật nửa mặt, viêm loét giác mạc…

Điều trị chủ yếu là chống viêm, giảm phù nề, kích thích dẫn truyền thần kinh, chống virus. Các biện pháp điều trị chứng bệnh này rất đa dạng như điều trị bằng thuốc tây y, điều trị bằng vật lý trị liệu, điều trị bằng châm cứu. Xu hướng điều trị ngày nay là đông tây y kết hợp.