Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Bảo Lộc (BQLDA TP. Bảo Lộc) đã công bố kết quả lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 01: Chi phí xây dựng công trình thuộc dự án Đầu tư xây dựng đường nối từ đường Nguyễn Thiện Thuật (xã Lộc Châu) đến khu vực nhà máy xử lý rác thải (xã Đại Lào). Theo quyết định phê duyệt số 01/QĐ-BQLDA ký ngày 18/09/2025, đơn vị trúng thầu là Liên danh Công ty TNHH Xây dựng, Thương mại và Dịch vụ Ngọc Nguyên Anh - Công ty TNHH Xây dựng Tứ Linh (Liên danh Ngọc Nguyên Anh - Tứ Linh) với giá trúng thầu là 6.139.102.777 đồng.

Giá trị này thấp hơn giá gói thầu được duyệt (7.108.149.853 đồng) khoảng 969.000.000 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước là 13,63%. Dù có tỷ lệ tiết kiệm khá tốt, nhưng quá trình lựa chọn nhà thầu và hồ sơ năng lực của thành viên liên danh phụ đang cho thấy nhiều điểm đáng chú ý.

Cuộc đua "5 chọn 1" và những đối thủ bị loại "vì lỗi kỹ thuật"

Theo biên bản mở thầu ngày 07/07/2025, gói thầu mang mã hiệu IB2500290802 đã thu hút sự tham gia của 5 nhà thầu/liên danh. Ngoài liên danh trúng thầu, 4 đơn vị khác bao gồm: Công ty TNHH Thông Nữ (giá dự thầu 6.329.809.687 đồng), Công ty cổ phần Xây dựng số 1 Lâm Đồng (giá dự thầu 6.732.424.080 đồng), Liên danh thi công đường Nguyễn Thiện Thuật (giá dự thầu 6.857.591.550 đồng) và Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Xây dựng Ngọc Cường (giá dự thầu sau giảm giá là 7.012.961.778,76 đồng).

Tuy nhiên, theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 01/TCG-BQLDA ngày 14/8/2025, hai trong số các nhà thầu đã bị loại từ những vòng đầu.

Cụ thể, Công ty cổ phần Xây dựng số 1 Lâm Đồng bị đánh giá "Không đạt" về năng lực và kinh nghiệm. Báo cáo chỉ rõ nhà thầu này không đáp ứng yêu cầu về nhân sự chủ chốt (chỉ huy trưởng) và thiết bị thi công chủ yếu do thiếu các tài liệu chứng minh kinh nghiệm theo yêu cầu hoặc giấy chứng nhận kiểm định thiết bị đã hết hiệu lực. Đáng chú ý, dù được bên mời thầu yêu cầu làm rõ, nhà thầu này đã không bổ sung các tài liệu cần thiết.

Một nhà thầu khác là Công ty TNHH Thông Nữ cũng bị loại vì "Không đạt" yêu cầu về kỹ thuật. Lý do được đưa ra là phần thuyết minh giải pháp kỹ thuật và biện pháp tổ chức thi công trong E-HSDT của nhà thầu này lại mô tả cho một dự án hoàn toàn khác ("Nâng Cấp, Cải Tạo Đường Mai Xuân Thưởng, Phường 8, Thành Phố Đà Lạt"). Đồng thời, E-HSDT của công ty cũng không kèm theo biểu tiến độ thi công chi tiết theo yêu cầu của E-HSMT.

Chân dung Công ty TNHH Xây dựng Tứ Linh: "Thua nhiều hơn thắng"

Trong liên danh trúng thầu, Công ty TNHH Xây dựng Tứ Linh (MSDN: 5801427917) đóng vai trò là thành viên phụ. Theo dữ liệu, từ khi thành lập vào tháng 02/2020, doanh nghiệp này đã tham gia tổng cộng 29 gói thầu nhưng chỉ trúng 4 gói, đạt tỷ lệ thành công khá khiêm tốn là 13,79%. Tổng giá trị trúng thầu (tính cả vai trò liên danh) đạt hơn 17,4 tỷ đồng.

Riêng trong năm 2025, trước khi có được chiến thắng này, Công ty Tứ Linh đã tham gia 7 gói thầu khác và đều thất bại. Gói thầu tại BQLDA TP. Bảo Lộc là chiến thắng duy nhất của công ty trong năm nay, và cũng là một thắng lợi khi "đi cùng" một đối tác quen thuộc. Điều này đặt ra câu hỏi về năng lực cạnh tranh thực sự của doanh nghiệp khi hoạt động độc lập so với khi tham gia với tư cách liên danh.

"Hệ sinh thái" tại Lâm Đồng và mối quan hệ "vừa là đối tác, vừa là đối thủ"

Một điểm đáng chú ý trong hoạt động của Công ty Tứ Linh là sự tập trung gần như tuyệt đối tại thị trường tỉnh Lâm Đồng. Dữ liệu cho thấy, có đến 28 trong tổng số 29 gói thầu công ty đã tham gia là ở địa phương này.

Trong "hệ sinh thái" đó, nổi lên mối quan hệ đặc biệt với Công ty TNHH Xây dựng, Thương mại và Dịch vụ Ngọc Nguyên Anh (MSDN: 5801401637), đơn vị đứng đầu liên danh vừa trúng thầu. Hai công ty này vừa là đối thủ cạnh tranh trực tiếp ở 10 gói thầu, nhưng cũng thường xuyên "bắt tay" với nhau trong các liên danh khác. Sự kết hợp này dường như đã mang lại hiệu quả, ít nhất là trong gói thầu hơn 6,1 tỷ đồng lần này.

Trước đó, Công ty Tứ Linh thường xuyên tham gia các gói thầu do Công ty Cổ phần Dịch vụ Đô thị Đà Lạt mời thầu (6 lần) nhưng chỉ trúng 1 lần.

Góc nhìn chuyên gia về tính minh bạch và cạnh tranh trong đấu thầu

Trao đổi với phóng viên, Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) cho biết: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các luật sửa đổi, bổ sung như Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15 đã siết chặt hơn các quy định về năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu (Điều 5) và các yêu cầu về bảo đảm cạnh tranh (Điều 6). Việc một số nhà thầu bị loại vì không đáp ứng các yêu cầu cơ bản về nhân sự, thiết bị hay thậm chí nộp sai thuyết minh kỹ thuật cho thấy vai trò quan trọng của tổ chuyên gia trong việc đánh giá hồ sơ một cách nghiêm túc, khách quan".

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Lê Tấn Việt nhận định: "Nghị định 214/2025/NĐ-CP và đặc biệt là Thông tư 79/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính đã chuẩn hóa quy trình đấu thầu qua mạng, yêu cầu công khai chi tiết các báo cáo đánh giá, kết quả lựa chọn nhà thầu. Việc công khai lý do nhà thầu không trúng thầu như trong trường hợp gói thầu tại Bảo Lộc là một bước tiến tích cực, giúp tăng cường sự minh bạch. Tuy nhiên, cần tiếp tục giám sát để đảm bảo việc đánh giá không mang tính hình thức, tạo ra một môi trường cạnh tranh thực sự, tránh tình trạng các nhà thầu 'quen mặt' liên tục trúng thầu tại một địa bàn".

Liệu chiến thắng của Liên danh Ngọc Nguyên Anh - Tứ Linh có phản ánh đúng năng lực vượt trội so với các đối thủ, hay còn có những yếu tố nào khác? Việc một nhà thầu có tỷ lệ trúng thầu thấp nhưng lại thành công khi liên danh với một đối tác "quen thuộc" tại một thị trường tập trung nói lên điều gì về tính cạnh tranh trong hoạt động đấu thầu tại địa phương? Các chủ đầu tư cần có những cơ chế giám sát chặt chẽ hơn để đảm bảo các quy định của Luật Đấu thầu được thực thi một cách hiệu quả, vì một thị trường đầu tư công công bằng và minh bạch.