Tái thiết sau động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ: Kỳ vọng hồi sinh!

Sau 13 ngày xảy ra trận động đất kinh hoàng, tính đến thời điểm 21/2/2023, số người chết do hậu quả của thảm họa thế kỷ ở Thổ Nhĩ Kỳ đã lên tới 47.000 người và dự kiến con số này còn tăng do vẫn còn nhiều người mất tích hoặc mắc kẹt trong các đống đổ nát.

Cuộc tái thiết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đòi hỏi rất nhiều thời gian, công sức và tiền của. Ảnh: Reuters.

Tuy vậy, không ít chuyên gia vẫn lạc quan về triển vọng của cuộc tái thiết Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Ajay Chhibber - nhà kinh tế từng là Giám đốc Ngân hàng Thế giới phụ trách Thổ Nhĩ Kỳ khi trận động đất mạnh 7,6 độ richter xảy ra cách đây hai thập kỷ - tin rằng, Tổng thống Erdogan sẽ đạt được mục tiêu lớn của mình nếu mọi người chung tay hành động để tái thiết đất nước.

Ông Ilan Kelman - Giáo sư về thảm họa và sức khỏe tại Đại học College London (Anh) nhận định Thổ Nhĩ Kỳ sẽ vượt qua được khó khăn vì: “Không quốc gia nào đặc biệt giàu có, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ ít nhất có nền tảng cơ bản là đất nước này đã không có một cuộc xung đột lớn chia cắt đất nước trong 12 năm. Họ không bị cô lập thông qua các biện pháp trừng phạt”.

Bà Caroline Holt - Giám đốc phụ trách Thảm họa, Khí hậu và Khủng hoảng tại Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ Quốc tế (IFRC) ước tính, tại Thổ Nhĩ Kỳ, phần lớn công việc phục hồi sẽ diễn ra trong 2 đến 3 năm. Tại Syria, đất nước láng giềng cũng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi trận động đất, quá trình tái thiết đất nước có thể sẽ mất từ 5 đến 10 năm do hoàn cảnh kinh tế và chính trị đặc thủ ở nơi đây.

Sở dĩ nhiều chuyên gia tin tưởng vào khả năng hồi sinh của Thổ Nhĩ Kỳ bởi đất nước này đã từng có kinh nghiệm xương máu sau thảm họa động đất cướp đi sinh mạng của hơn 17.000 người ở Izmit năm 1999. Cựu Giám đốc Ngân hàng Thế giới Ajay Chhibber cho rằng, vấn đề ban đầu là cố gắng xử lý viện trợ quốc tế.

Hiện trường trận động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ năm 1999. Ảnh: Daily Sabah

Theo ông Chhibber, vào thời điểm đó rất nhiều người dân đã đem bán các mặt hàng được viện trợ cho các cửa hàng cầm đồ để lấy tiền. Sau khi kết luận rằng mọi người cần tiền hơn là hàng hóa vật chất, Ngân hàng Thế giới đã khởi động hệ thống chuyển tiền mặt để bảo vệ nền kinh tế và cộng đồng địa phương.

Sau khi cuộc khủng hoảng lắng xuống, nỗ lực cứu trợ ở Thổ Nhĩ Kỳ trải qua nhiều giai đoạn. Ngân hàng Thế giới huy động được từ 3-4 tỉ USD để tái thiết. Để xoa dịu những lo ngại về khả năng tham nhũng, Ngân hàng khẳng định, số tiền trên sẽ được giải ngân thông qua một bộ mới thành lập trong văn phòng Thủ tướng của Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhật Bản cũng là đất nước chịu nhiều thảm họa thiên tai kinh hoàng. 12 năm trước (11/3/2011), trận động đất lịch sử kéo theo sóng thần đã tàn phá bờ biển Đông Bắc nước này. Từ đống hoang tàn đổ nát, "xứ sở mặt trời mọc" đã nỗ lực hết mình để khắc phục hậu quả của thảm họa kép, khẳng định sức hồi sinh mãnh liệt vươn lên từ gian khó. Chính phủ Nhật Bản đã chi khoảng 300 tỷ USD cho hoạt động tái thiết ở các nơi bị ảnh hưởng, bao gồm việc xây dựng lại các cơ sở hạ tầng và hỗ trợ nạn nhân. Trong giai đoạn từ 2021 - 2025, Chính phủ nước này sẽ tiếp tục chi 14 tỷ USD để hỗ trợ quá trình phục hồi của các tỉnh bị ảnh hưởng. Trong số những địa phương bị tàn phá nặng nề nhất, thị trấn Onagawa (thuộc tỉnh Miyagi) được đánh giá là nơi hồi sinh thần kỳ và ngoạn mục nhất. Hàng loạt nhà hàng, cửa hiệu mọc lên; thị trấn được phủ xanh toàn bộ và hứa hẹn trở thành địa phương có sức hút du lịch mạnh mẽ trong thời gian tới.