Có một thực tế đã được nhiều chuyên gia về rap công nhận là Rap Việt rất “hot” nhưng không phản ánh toàn bộ diện mạo của nhạc rap ở Việt Nam. Những bản rap phóng túng hoặc tăm tối, những bản rap chứa đựng ngôn ngữ chửi thề hoặc khai thác chủ đề nhạy cảm, vốn cũng là một phần của thế giới rap, đã vắng bóng khi rap lên truyền hình.
Nhưng, một phần vì vậy, rap Việt lan tỏa hơn với những bản rap được cho là gần gũi với số đông, trong sáng, văn minh và phù hợp với văn hóa thường thức hơn. Để làm được điều ấy, suốt 3 tháng rưỡi vừa qua, Rap Việt luôn là chương trình ghi hình sẵn, được gọt giũa rất kỹ về nội dung lẫn chất lượng âm thanh trước khi lên sóng truyền hình HTV2 vào khung giờ vàng 20h-21h30 thứ bảy hàng tuần.
 |
| Andree Right Hand rap với ngôn từ nhạy cảm trên sóng truyền hình trực tiếp. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Tiết mục lạc quẻ của Andree ở chung kết Rap Việt
Đêm chung kết xếp hạng diễn ra vào tối 14/11 là lần đầu tiên một phần nội dung của Rap Việt được truyền hình trực tiếp.
Song, cũng là lần đầu tiên một chương trình vốn dành rất nhiều thiện cảm của số đông đã tồn tại một bản rap với ngôn từ xoay quanh chuyện tình dục, 18+. Điều chưa từng có tiền lệ ở bất cứ cuộc thi, game show âm nhạc Việt nào trên sóng truyền hình giờ vàng.
Andree Right Hand, trước đây vẫn được gọi là Andree, không phải một rapper “xoàng”. Xét về độ “bad boy”, ăn chơi và quyến rũ trong rap, anh không thua kém Binz.
Phải có lý do để Andree là khách mời của Rap Việt. Nó không đơn thuần là một màn “tái xuất” như câu hỏi “Gần đây em ở đâu?” của MC Trấn Thành hay vì mối thân tình giữa Andree với một vài thành viên Rap Việt như Touliver, Binz, Rhymastic.
Hơn cả, Andree với ít nhất 14 năm cộng sinh mật thiết với rap, hoàn toàn xứng đáng được xuất hiện ở khoảnh khắc mà giới rap gọi là “lịch sử”. Là khi sau đúng 3 tháng rưỡi lên sóng, chương trình truyền hình thực tế đầu tiên về rap ở Việt Nam khép lại bằng việc tìm ra người vô địch.
Nhưng cần phải nói là khác với các khách mời khác như Min hay DaLAB, vốn mang đến những bản nhạc với nội dung rất phù hợp với truyền hình và tai nghe của số đông. Andree đã mang đến bản rap với không ít nội dung vừa công khai phô bày, vừa lắt léo ẩn ý về chuyện tình dục.
Một vài câu là dẫn chứng: “Trường mà anh học lấy bằng tốt nghiệp ở ngoài đường / Nhạc anh đã viết phải có thói quen ở trên giường", "Gặp anh ban ngày em sẽ cười / Đêm xuống chỉ còn tiếng a a a", "A bật mí rằng anh có đến ba chân / Hai chân để đứng còn chân…. thành anh gửi em", "Anh sẽ là chàng trai hàng ngày em thầm thương / Nên đầu gối ban đêm sẽ thường thâm".
Ở một số câu khác, nam rapper chèn cả những từ nhạy cảm hơn. Đáng nói, một phần lời trong bản rap này còn được chạy chữ trên màn hình.
Thực ra, những chất liệu kiểu vậy không có gì mới lạ hay quá sáng tạo với Andree. Nam rapper luôn theo đuổi phong cách như vậy. Nhưng với số đông khán giả truyền hình, nội dung bản rap Nhạc anh gây ngỡ ngàng.
Đây là lần đầu tiên trên sóng truyền hình, một rapper có thể thoải mái rap về chuyện giường chiếu, tình dục với những ngôn từ không khác những track nhạc đăng tải tự do trên mạng.
Một bộ phận khán giả phản ứng nhưng Andree lại có ứng xử hoàn toàn khác. Sau đêm thi, trên trang cá nhân, nam rapper sinh năm 1987 khoe: “Tôi đã mang được dòng nhạc tôi theo đuổi lên tivi truyền hình trực tiếp”.
Thì đúng, vì trước Andree, chưa từng có rapper nào (liều lĩnh) làm điều đó.
Rap ngôn từ nhạy cảm dù chương trình không được dán nhãn
Có một thực tế là rất nhiều khán giả nhỏ tuổi đã theo dõi Rap Việt từ tháng 8 đến nay. Chương trình được phát ở khung giờ khá sớm 20h và kéo dài khoảng một tiếng rưỡi một tập. Ngay từ đầu, Rap Việt không phải một game show dán nhãn độ tuổi.
Đêm chung kết của Rap Việt có thời lượng dài hơn tất cả vòng trước. Chương trình chia làm hai phần: Phần đã ghi hình trước là tiết mục dự thi của 8 thí sinh cùng huấn luyện viên, giám khảo; phần trao giải được truyền hình trực tiếp trên HTV2 từ khoảng 21h30 với tiết mục của các nghệ sĩ khách mời và cuối cùng là công bố kết quả.
Chung kết tiếp tục thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả truyền hình, đa dạng về độ tuổi. Ở trường quay, phía dưới sân khấu, ống kính máy quay cũng nhiều lần bắt cận cảnh hai con trai nhỏ tuổi của NSƯT Xuân Bắc, ngồi ngay hàng đầu và hướng mắt về sân khấu.
Sự quan tâm của nhiều trẻ em dành cho Rap Việt là một phần lý do khiến khán giả không khỏi phản ứng với tiết mục Nhạc anh của Andree. Một bản nhạc với chuyện phòng ngủ, nhiều ngôn từ nhạy cảm, ví von giường chiếu, tình dục, lộ liễu và thô kệnh có nên được phát trên sóng truyền hình?
Nhiều thí sinh Rap Việt từng chia sẻ với báo giới rằng các tiết mục dự thi của họ từ đầu chương trình đến nay luôn được nhà sản xuất nắm rõ nội dung trước khi họ trình diễn trước công chúng truyền hình.
Song, dường như nhà sản xuất đã hoàn toàn bỏ qua khâu biên tập, duyệt nội dung với tiết mục của khách mời Andree?
“Không hiểu nổi một tiết mục như vậy có thể phát trên truyền hình. Nếu anh thích giới thiệu với khán giả, anh hoàn toàn có thể đăng tải trên mạng, trên trang cá nhân, trong cộng đồng underground của anh. Nhưng truyền hình với đông đảo khán giả từ người lớn đến trẻ nhỏ theo dõi, tại sao lại bất chấp như vậy”, là nội dung một bình luận rất đáng chú ý.
Thực tế từ trước đến nay, báo chí và khán giả đại chúng không có truyền thống bàn luận về những bản rap với nội dung tương tự của các rapper nếu các rapper đăng tải như sản phẩm âm nhạc độc lập trên trang cá nhân hoặc những kênh phân phối nhạc có đối tượng tiếp cận riêng.
Cách viết lyrics hay punchline, chơi chữ với nội dung về chuyện trai gái, ăn chơi của Andree trước đây cũng chưa từng bị phản ứng hay nói đúng hơn là ít khi nhận được sự quan tâm từ truyền thông cho đến khi anh bất chấp mang tất cả điều ấy lên sóng truyền hình.
Rap Việt giảm giá trị với tiết mục của Andree?
Rap Việt đã trải qua một mùa thành công và chỉn chu về nội dung. Không ít những bản rap đã chạm đến trái tim khán giả. Những bản rap về cha mẹ, gia đình, quê hương, về số phận, gian truân, cách theo đuổi đam mê, hành trình tuổi trẻ hay những tác phẩm dựa trên chất liệu của văn hóa truyền thống, lịch sử... đã giúp rap xóa đi biết bao định kiến, nghi kỵ.
Dế Choắt với thông điệp về tình thầy trò trong Chim sẻ và Dâu tây, GDucky với thông điệp, lời cảnh tỉnh về đồng tiền trong Tiền nhiều để làm gì? hay Lăng LD với câu chuyện xúc động về tình mẫu tử, về hành trình từ quê lên thành phố trong Ở nhà quê mới lên đã mang đến góc nhìn rất đẹp về rap.
Một cộng đồng khán giả chưa từng nghe rap, chưa từng yêu rap trước đây đã đến với rap bằng tất cả những mộc mạc, chân thành, gần gũi và xúc động ấy.
Nhưng khi những rapper trẻ, những chàng trai đôi mươi đang mang đến những bản rap đẹp nhất, ý nghĩa nhất, dễ đồng cảm nhất, góp phần giúp rap có một đời sống tốt hơn, một vị thế tốt hơn thì một rapper lão luyện trong nghề như Andree đã làm gì ngoài việc mang một bản rap như Nhạc anh lên truyền hình?
Là Andree muốn thể hiện mình hay chương trình Rap Việt đang thử thách sự trân trọng suốt thời gian qua của khán giả?