Ngày 15/11, tại Hà Nội, Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số (VIDTI) – Đơn vị trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức Diễn đàn khoa học: Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong phát triển giáo dục và đào tạo (Edtech Việt Nam 2025).

Tìm kiếm giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo

Trong phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch VUSTA Phạm Ngọc Linh nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là xu thế tất yếu, diễn ra rất nhanh đặc biệt trong bối cảnh của cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0 hiện nay. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, Việt Nam nói chung và ngành giáo dục đào tạo nói riêng cũng không thể nằm ngoài xu thế chung của thế giới và cần hành động khẩn trương, kịp thời nếu không muốn bỏ lỡ cơ hội mà cuộc cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 mang lại.

PGS.TS Phạm Ngọc Linh,Phó Chủ tịch VUSTA phát biểu khai mạc diễn đàn

CMCN 4.0 tạo cơ hội cũng như đặt ra yêu cầu tất yếu phải xây dựng nền giáo dục đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Sự bùng nổ của công nghệ thông tin đã giúp quá trình chuyển đổi số trong giáo dục Việt Nam tiếp nhận nhiều phương thức giảng dạy mới, mang lại những tín hiệu tích cực. Phạm vi tương tác trong giáo dục 4.0 rất rộng lớn, nhờ ứng dụng các công nghệ AI, Big Data và IoT... khoảng cách về địa lý, không gian và thời gian bị xóa nhòa. Môi trường giáo dục không chỉ diễn ra trong phạm vị nhà trường mà sẽ mở rộng ra phạm vi toàn cầu. Theo đó, sẽ có sự thay đổi lớn trong mục tiêu và cách thức đào tạo, chuyển từ truyền thụ kiến thức cho số đông sang khai phóng tiềm năng, đồng thời trao quyền sáng tạo cho từng cá nhân.

Đảng và Nước đã ban hành nhiều chủ trương và chính sách nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở phạm vi quốc gia nói chung, cũng như là trong giáo dục và đào tạo nói riêng. Mở đầu là Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tiếp đó là hàng loạt nghị quyết, chỉ thị liên quan, và đặc biệt gần đây là bộ “tứ trụ nghị quyết” (trong đó có Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia), Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã mở ra những chủ trương cũng như là hành lang mới thúc đẩy cho sự đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cũng như đột phá phát triển trong giáo dục đào tạo.

PGS.TS Phạm Ngọc Linh cho rằng, Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đối số giáo dục toàn diện và sâu sắc nhất. Tuy nhiên, PGS.TS Phạm Ngọc Linh nhận định, hoạt động đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ngành giáo dục đào tạo hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế về hạ tầng mạng, trang thết bị CNTT; việc số hóa, xây dựng, cập nhật học liệu số; nhân lực thẩm định, chia sẻ học liệu số; việc thu thập, khai thác dữ liệu quản lý giáo dục và học liệu số cần hành lang pháp lý chung phù hợp với các quy định về bản quyền tác giả, sử hữu trí tuệ, an ninh thông tin, giao dịch điện tử; đồng thời đưa ra nhận định, thời gian tới ngành giáo dục cần hoàn thiện quy định chuyên ngành giáo dục như quy định về trường học trực tuyến, kiểm tra đánh giá trực tuyến, kiểm định chất lượng học trực tuyến; quy định về điều tổ chức lớp học, trường học trên môi trường số (kể cả ngắn hạn và dài hạn)...

Toàn cảnh diễn đàn

“Từ việc phân tích những yếu tố tác động và các khó khăn hạn chế trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong phát triển giáo dục và đào tạo cho thấy sự cần thiết trong việc tìm kiếm các giải pháp chung để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, không bỏ lỡ cơ hội mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại và đây cũng là mục tiêu của diễn đàn hôm nay” - Phó Chủ tịch VUSTA Phạm Ngọc Linh nhấn mạnh.

Mô hình đồng trí tuệ khắc phục điểm yếu của AI và người dùng

Tại diễn đàn, các diễn giả đã trình bày các báo cáo tập trung vào các nội dung: Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số giáo dục và đào tạo đáp ứng hiệu quả thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Các mô hình và giải pháp chuyển đổi AI trong giảng dạy và quản lý nhà tường; Khung quản trị rủi ro AI trong giáo dục và đào tạo; Hướng đến mô hình đại học đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện; Tính cá nhân hóa trong dạy và học với trí tuệ nhân tạo (AI); Giải pháp ứng dụng công nghệ trong chuyển đổi số trường học.

PGS.TS Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ trao đổi nội dung đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số giáo dục và đào tạo đáp ứng hiệu quả thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW

Các diễn giả cũng đưa ra những quan điểm về mô hình đồng trí tuệ - một mô hình để khắc phục điểm yếu của cả hai phía (AI và người dùng). AI mạnh về tốc độ và dữ liệu nhưng mà thiếu phán xét đạo đức, con người thì mạnh về tư duy, nhân cách nhưng mà lại hạn chế về cái việc là xử lý khối thông tin, dữ liệu khổng lồ. Quyết định cuối cùng, trách nhiệm, chuẩn mực đạo đức là do con người đảm nhiệm nhưng cần có tương tác hai chiều. Người sử dụng là sẽ sử dụng để phân tích, đặt câu hỏi, ngược lại, kiểm chứng và cải thiện ý tưởng, thay vì chấp nhận đầu ra một chiều, do đó cần tập huấn những cái kỹ năng sử dụng sử dụng trí tuệ nhân tạo một cách có đạo đức cho học sinh.

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường ĐHGD, Đại học Quốc gia Hà Nội báo cáo về Các mô hình và giải pháp chuyển đổi AI trong giảng dạy và quản lý nhà trường

Trong phiên thảo luận, các đại biểu dự diễn đàn tiếp tục trao đổi sâu hơn về tiêu chuẩn quốc gia về chuyển đổi số giáo dục, năng lực AI của các cơ sở giáo dục, dữ liệu mở và mô hình liên minh Edtech Việt Nam. Các nhà khoa học, quản lý và các đại biểu cũng đã thảo luận nhiều ý kiến nhằm thúc đẩy ứng dụng rộng rãi những tiến bộ về công nghệ số, công nghệ ICT góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục các cấp; thúc đẩy phát triển hợp tác công - tư trong triển khai các sáng kiến chuyển đổi số giáo dục, từ đó tận dụng và khai khác hiệu quả nguồn lực xã hội nhằm giải quyết các thách thức của giáo dục hiện đại thông qua nền tảng công nghệ số và chuyển đổi số.

Diễn đàn Edtech Việt Nam 2025 tiếp tục khẳng định mục tiêu để công nghệ và đổi mới sáng tạo phải trở thành lực kéo thực sự chứ không chỉ là khẩu hiệu trong chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam trong giai đoạn tăng tốc chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng, góp phần xây dựng hệ tham chiếu quốc gia chuyển đổi số giáo dục, kết nối các nguồn lực và chuẩn hóa cách tiếp cận trong triển khai chuyển đổi số trên phạm vi toàn quốc.