Khi lũ lụt, các công trình vệ sinh, cống rãnh bị ngập. Vì vậy, các chất thải của người, gia súc, xác động thực vật làm ô nhiễm môi trường, đặc biệt là nguồn nước. Lũ lụt không những làm cho môi trường bị ô nhiễm mà còn là điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật gây bệnh phát sinh, phát triển gây ô nhiễm thực phẩm làm hư hỏng chất lượng thực phẩm. Bên cạnh đó, việc thiếu thốn lương, thiếu nước sạch sinh hoạt, người dân chưa có đủ điều kiện ăn chín uống sôi, sức đề kháng suy giảm, cũng là nguyên nhân khiến người dân dễ mắc phải một số bệnh về dinh dưỡng.
Dưới đây là một trong những bệnh thường gặp trong mùa mưa lũ
Bệnh sốt xuất huyết
Môi trường ẩm ướt, ô nhiễm, nước tù đọng là điều kiện thuận lợi cho muỗi phát triển, do đó bệnh sốt xuất huyết rất dễ xảy ra. Mặt khác, sau mưa bão các bệnh phát sinh do các vector truyền bệnh phát triển mạnh. Điển là bệnh sốt xuất huyết. Bệnh rất dễ lây và bùng phát trên diện rộng. Mùa mưa bão hàng năm đồng thời cũng là đỉnh dịch sốt xuất huyết ở nhiều nơi. Để phòng bệnh, mọi nhà cần loại bỏ nơi sản sinh của muỗi, dẹp bỏ các dụng cụ chứa nước tù đọng, diệt bọ gậy/loăng quăng. Nên giữ vệ sinh nhà cửa và quanh nơi ở thật sạch sẽ để không có nước đọng trong nhà tạo nơi sinh sản cho muỗi.
 |
| Sốt xuất huyết là loại dịch bệnh điển hình sau mùa mưa lũ. |
Bệnh đường ruột do vi khuẩn, vi rút và ký sinh trùng
Bệnh đường ruột phổ biến nhất trong và sau bão lụt là bệnh tiêu chảy, đặc biệt là tiêu chảy cấp tính. Bệnh này có thể do nhiều loại vi khuẩn khác nhau gây nên nhưng nguyên nhân chủ yếu là do vi khuẩn tả (Vibrio cholera).
Bệnh tiêu chảy do virut gây ra trong mùa mưa, lũ cũng có nhiều loại virut khác nhau. Một trong các loại virut gây tiêu chảy có thể gặp trong mùa mưa, lũ, lụt là Rotavirus. Ở trẻ em, nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy do Rotavirus là rất lớn và có khả năng lây lan nhanh. Bên cạnh bệnh tiêu chảy do Rotavirus, người dân có thể mắc các bệnh về đường tiêu hóa do virut viêm gan A, virut viêm gan E.
Trong và sau mùa mưa lũ, nguồn nước bị nhiễm vi khuẩn, virut đồng thời cũng bị ô nhiễm ký sinh trùng một cách đáng kể, trong đó nhiễm ký sinh trùng amíp (gây bệnh lỵ amíp), các loại giun sán là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây bệnh cho con người.
Các bệnh về da
Sau mùa mưa, do điều kiện vệ sinh kém, môi trường, nguồn nước bị ô nhiễm và chứa đựng nhiều vi khuẩn gây bệnh. Một số bệnh ngoài da thường gặp mùa mưa như nấm kẽ chân, ghẻ, viêm nang lông, nước ăn chân (do nấm ký sinh gây ra), mẩn ngứa...
Đau mắt đỏ
 |
| Thời tiết ẩm ướt, nguồn nước ô nhiễm sau lũ lụt dễ khiến người dân bị mắc bệnh đau mắt đỏ. |
Đau mắt đỏ là bệnh thường gặp ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ, bệnh dễ mắc và bùng phát thành dịch tại những nơi mà điều kiện vệ sinh, nước sạch không bảo đảm. Trong mùa mưa lũ, thời tiết ẩm tạo điều kiện cho vi khuẩn, virut phát triển, kèm theo đó là việc phải sử dụng nguồn nước bị nhiễm bẩn, là những nguyên nhân khiến số người mắc bệnh đau mắt đỏ tăng cao sau mùa mưa.
Trong mưa lũ, hãy sử dụng nước muối sinh lý để rửa mắt thường xuyên ngày 3 lần cho các thành viên trong gia đình
Bệnh về đường hô hấp
Những ngày mưa kéo dài rất dễ làm gia tăng các bệnh đường hô hấp. Đối tượng thường gặp nhất là người cao tuổi, trẻ em và người có các bệnh mạn tính về đường hô hấp. Bệnh thường gặp nhất là viêm họng, cảm cúm. Nếu không được điều trị dứt điểm và có chế độ chăm sóc dinh dưỡng tốt có thể biến chứng sang viêm tiểu phế quản, phế quản, viêm phổi gây khó khăn trong điều trị.
Bệnh sốt vàng da
Bệnh sốt vàng da chảy máu (xuất huyết) sau mưa, lũ, lụt do vi khuẩn Leptospira gây ra có liên quan trực tiếp đến nước tiểu của các loài chuột mang mầm bệnh Leptospira. Chuột đào thải vi khuẩn này theo nước tiểu ra môi trường bên ngoài trôi vào dòng nước. Trong và sau mưa, lũ, nếu con người ngâm mình, chân tay với thời gian lâu trong nước thì vi khuẩn Leptospira rất dễ dàng chui qua da và niêm mạc để vào trong cơ thể và gây bệnh.
Phòng ngừa dịch bệnh sau mưa lũ
Thực hiện ăn chín, uống chín, bảo đảm an toàn thực phẩm, thường xuyên rửa tay với xà phòng.
Thực hiện thau rửa bể nước, giếng nước, dụng cụ chứa nước và dùng những hóa chất được Bộ Y tế khuyến cáo để khử trùng nước sử dụng cho ăn uống và sinh hoạt.
Bảo đảm vệ sinh môi trường: Thực hiện nguyên tắc nước rút đến đâu làm vệ sinh môi trường đến đó, tổ chức thu gom, xử lý, chôn xác động vật. Sử dụng vôi bột hoặc các hóa chất được Bộ Y tế khuyến cáo để xử lý khi chôn cất. Phun hóa chất diệt côn trùng truyền bệnh tại các vùng có nguy cơ.
Kịp thời phát hiện và dập tắt bệnh dịch truyền nhiễm như tiêu chảy, đau mắt đỏ, viêm đường hô hấp, nước ăn chân, cảm cúm, đặc biệt cần đề phòng dịch tả, lỵ, thương hàn…
Ngoài ra, người dân cần chú ý thực hiện nằm ngủ phải mắc màn, tiêu diệt muỗi bằng nhiều cách để phòng bệnh sốt xuất huyết...
Khi thấy những dấu hiệu bất thường về sức khỏe thì cần đến cơ sở y tế để khám và điều trị ngay, không tự ý chữa chạy tại nhà, bệnh không khỏi mà còn lây lan nhanh.