Xây dựng tài nguyên giáo dục mở trong các trường đại học

Tài nguyên giáo dục mở cho phép mọi đối tượng được tiếp cận với tri thức, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục dưới nhiều hình thức khác nhau. Phần lớn tài nguyên giáo dục được số hóa cho nên rất thuận lợi cho việc học tập nhờ có ưu thế có thể học mọi lúc, mọi nơi và miễn phí. Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam đánh giá: Nhiệm vụ của trường ÐH là phải chuyển mạnh hình thức đào tạo sang giáo dục mở để phục vụ nhu cầu học tập của tất cả đối tượng là người lớn trong xã hội. Muốn làm được điều đó, trường ÐH phải có nguồn tài nguyên giáo dục phong phú, phục vụ tốt nhất nhu cầu học tập của mọi người. Việc xây dựng, phát triển hệ thống trường ÐH tham gia xây dựng giúp cho tài nguyên giáo dục mở phong phú hơn.

ThS Nguyễn Thanh Thoại, Trường đại học Vinh cho rằng: Thay vì phải bỏ tiền mua sách, tài liệu giấy được xuất bản hay trả phí tải tài liệu số trên in-tơ-nét, người học sẽ được tiếp cận miễn phí kho tri thức của tài nguyên giáo dục mở. Nội dung học liệu được các nhà khoa học cập nhật liên tục và phải được các chuyên gia trong cộng đồng học thuật đánh giá.

Nhận thức tầm quan trọng của tài nguyên giáo dục mở đối với quá trình phát triển và đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục ÐH hiện nay, Trường ÐH Hùng Vương (Phú Thọ) đã xây dựng nguồn tài liệu tương đối lớn với 125.847 bản sách, gồm cả sách tiếng Việt và sách ngoại văn; 60 tên tạp chí chuyên ngành và các loại báo, gần 7 nghìn tập tin toàn văn có nội dung về nhiều lĩnh vực khoa học. Bộ phận thông tin - thư viện thường xuyên trao đổi, chia sẻ nguồn thông tin, tài liệu với các trường ÐH khác. Vì thế, người dùng có cơ hội và điều kiện thuận lợi để khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên giáo dục mở vượt ra ngoài phạm vi không gian của Trường ÐH Hùng Vương.

Theo các chuyên gia giáo dục, hệ thống tài nguyên giáo dục mở đòi hỏi các cơ sở giáo dục phải đầu tư tài liệu học tập giảng dạy đa dạng, thiết thực, hạ tầng thông tin, máy móc phục vụ hệ thống tài nguyên giáo dục mở hiện đại để truy cập được mọi lúc, mọi nơi. Cán bộ giảng viên và người học phải trau dồi kỹ năng công nghệ, thay đổi tư duy bắt nhịp với sự phát triển công nghệ và tư duy luôn đổi mới sáng tạo của thế giới. Mặc dù các trường đã có nhiều cơ chế khuyến khích việc biên soạn giáo trình, bài giảng phục vụ yêu cầu đào tạo nhưng hiệu quả chưa cao do thiếu chuyên gia có trình độ, có khả năng chủ trì biên soạn tài liệu, giáo trình có chất lượng. Cơ quan quản lý nhà nước chưa xây dựng, ban hành văn bản mang tính pháp lý làm căn cứ để phát triển tài liệu giáo dục mở trong các cơ sở giáo dục ÐH; chưa có sự thống nhất và tạo điều kiện thuận lợi để phát triển tài nguyên giáo dục mở.

Ðể có thể xây dựng thành công tài nguyên giáo dục mở cho các trường ÐH nói riêng và cho hệ thống giáo dục của Việt Nam nói chung, một số trường ÐH đề xuất các bộ, ngành cần có sự phối hợp chặt chẽ trong việc xây dựng hành lang pháp lý làm cơ sở cho việc xây dựng và phát triển nguồn tài nguyên giáo dục mở; Bộ Giáo dục và Ðào tạo (GD và ÐT) cần chỉ đạo các cơ sở đào tạo phối hợp, thiết lập mối quan hệ nhằm trao đổi, chia sẻ nguồn tài nguyên giáo dục mở trên cơ sở các bên cùng có lợi. Bên cạnh đó, tìm kiếm các nguồn tài trợ để xây dựng tài nguyên giáo dục mở, khuyến khích hỗ trợ những cá nhân đã tham gia chia sẻ tài nguyên cho hệ thống tài nguyên giáo dục mở. Cần có cơ chế thẩm định, đánh giá để bảo đảm các nội dung đưa lên hệ thống chung thật sự là những tài liệu có giá trị, đã và đang được sử dụng tại các cơ sở giáo dục.

Thứ trưởng Bộ GD và ÐT Nguyễn Hữu Ðộ cho rằng: Các trường ÐH cần nâng cao nhận thức về xây dựng và phát triển tài nguyên giáo dục mở trên cơ sở đáp ứng nhu cầu thực tế của xã hội. Bên cạnh đó, Trường ÐH Mở Hà Nội và Trường ÐH Mở TP Hồ Chí Minh cần phải xây dựng và triển khai các trung tâm học liệu, bồi dưỡng đội ngũ chuyên gia, giảng viên giỏi để tạo nguồn học liệu phục vụ tốt cho cộng đồng. Các cơ sở giáo dục ÐH khác phối hợp cung cấp chuyên gia, giảng viên trong việc xây dựng bài giảng và hình thành hệ thống bài giảng theo các cấp độ, phù hợp nhu cầu của nhiều đối tượng nhằm phát triển nguồn tài nguyên giáo dục mở hiệu quả.