- "Trai làng Vối không được lấy gái làng Ngụ. Nếu không sẽ sớm phải chịu cảnh chia lìa, bất hạnh hoặc sẽ tuyệt tự giống nòi khi sinh toàn con gái". Không biết từ bao giờ, "lời nguyền" nghiệt ngã ấy đã ám ảnh người dân hai làng, khiến bao cặp trai gái dù yêu nhau tha thiết cũng đành phải gạt nước mắt chấp nhận cảnh phân kỳ để tránh tai họa.
[links()]
Vối và Ngụ là tên gọi cũ của hai làng Cẩm Xá và Cầu Đào, xã Nhân Thắng, Gia Bình, Bắc Ninh. Cho đến tận bây giờ, dư âm về một lời nguyền tang tóc ấy vẫn còn hiện hữu trong nếp nghĩ nhiều người dân hai làng, đến nỗi chỉ cần nhắc đến cũng khiến họ không khỏi rùng mình khiếp đảm.
Đi tìm gốc tích "lời nguyền"
Để tìm hiểu thực hư câu chuyện, tôi đã đi tìm các vị cao niên ở cả hai làng. Thế nhưng, gốc tích của "lời nguyền" ấy từ đâu, không ai trong làng còn nhớ rõ.
Ông Nguyễn Xuân Thanh năm nay đã 85 tuổi, người thôn Cẩm Xá. Ông nguyên là Phó Bí thư, Phó Chủ tịch xã Nhân Thắng. Khi nghe tôi hỏi về "lời nguyền", ông trầm ngâm ra chiều suy nghĩ lung lắm.
Ông bắt đầu câu chuyện từ những ngày cách đây đã quá nửa thế kỷ. "Ngày tôi còn nhỏ đã nghe người lớn truyền tai như thế rồi. Nhưng vì sao lại có "lời nguyền" ấy thì không ai còn giải thích được.
Lâu dần, người ta coi đó là chuyện đương nhiên như cây lúa lớn lên thì phải bắt đầu từ cây mạ, không ai căn vặn và cũng chẳng dại gì mà dám trái lời".
Lục trong trí nhớ, ông Thanh kể lại câu chuyện như một bằng chứng để lý giải "lời nguyền". "Ngày trước, con gái của cụ Chánh Phó lý làng Ngụ lấy chồng là Nguyễn Xuân Mỹ bên làng tôi. Nếu còn sống, bây giờ cụ ông đã chừng 150 tuổi, còn cụ bà ít hơn cụ ông 30 tuổi.
Hai cụ lấy nhau song sinh con một bề, toàn là gái. Cũng có thể vì điều này mà người ta đồn thổi để trai gái hai làng không lấy nhau", ông Thanh phỏng đoán.
Ông cũng cho biết thêm, "lời nguyền" ấy không hẳn đã cản trở hoàn toàn chuyện trai gái hai làng kết hôn. "Nếu trai làng Vối lấy gái làng Ngụ bất hạnh bao nhiêu thì ngược lại, gái làng Vối về làm dâu làng Ngụ lại thuận buồm xuôi gió bấy nhiêu. Thực tế đã chứng tỏ điều ấy", ông quả quyết.
"Lời nguyền" ứng nghiệm?
Chẳng biết có phải vì "lời nguyền" đã có tác dụng hay không mà những cặp đôi dám trái lệ đều "có sự", "không bỏ nhau thì chồng bị tai nạn hoặc là sinh toàn con gái" theo lời xác nhận của hai ông trưởng thôn Nguyễn Sĩ Mạnh (Cẩm Xá) và Nguyễn Kim Vựng (Cầu Đào).
Bấm đốt ngón tay, ông Mạnh dẫn chứng: Cặp vợ chồng bà Đỗ Thị Lan (làng Ngụ), ông Nguyễn Xuân Toan (làng Vối) thì chia tay nhau từ lâu.
Bà bỏ lên Lạng Sơn làm công nhân. Bây giờ, anh con trai của họ đã có vợ con rồi. Cặp thứ hai là bà Vũ Thị Lưu với ông Nguyễn Sĩ Sáu thì ông đi lấy vợ khác, bỏ bà lại cùng hai đứa con.
Gần nhất là cặp vợ chồng anh Phan Đình Luận (1972) và chị Nguyễn Thị Kim Hồng (1973) lại bị nặng nhất. Anh Luận vốn là thợ xây, bị ngã giáo, nằm liệt giường từ năm 1996 đến nay.
"Nhẹ" hơn là cặp vợ chồng chị Đào Thị Cương và anh Nguyễn Xuân Bính thì dù sống với nhau yên ổn nhưng cũng chỉ sinh con một bề...
Tuy nhiên, theo ông Vựng thì đó cũng hoàn toàn là điều dễ hiểu. Ông lập luận: Chuyện vợ chồng bỏ nhau, "cơm chẳng lành canh chẳng ngọt" hay sinh con một bề không phải là hiếm ở những cặp vợ chồng các làng khác.
Chỉ có điều, vì trước đó giữa hai làng truyền nhau "lời nguyền" nên khi xảy ra chuyện không hay, họ gán cho việc "lời nguyền" đã phát huy tác dụng.
Dù ông trưởng thôn Cầu Đào cố gắng phủ nhận "lời nguyền" ấy song nó vẫn thật sự ám ảnh người dân hai làng trong suốt một thời gian dài. Bằng chứng là số cặp vợ chồng lấy nhau không quá mười đầu ngón tay tính đến thời điểm này.
Bước qua "lời nguyền"
Câu chuyện về "lời nguyền" ấy sẽ mãi mãi ngăn cách, chia lìa những đôi "trai làng Vối, gái làng Ngụ", khiến cho họ dù có yêu nhau tha thiết cũng đành ngậm ngùi rẽ mối lương duyên để không mang tiếng trái lệ làng. Cho đến một ngày...
Đến bây giờ, ông Nguyễn Xuân Kế (thôn Cẩm Xá) vẫn không thể quên được sự ngang ngạnh, quyết đoán của cậu con trai cả khi quyết tâm lấy vợ làng Ngụ, dù gia đình, họ hàng ra sức can ngăn, cấm đoán, dù cho vợ ông có khóc ròng vì lo sợ tai ương và ông tuyên bố sẽ "từ mặt" nếu con dám trái lời.
Ông kể, nhà ông có 6 người con, 2 trai, 4 gái. Anh con cả tên Nguyễn Xuân Tường sinh năm 1978, là thủy thủ tàu viễn dương, quanh năm lênh đênh trên biển.
Vì thế, vợ chồng ông cũng muốn con sớm yên bề gia thất, để ông bà có cháu bế bồng, con trai cũng yên tâm làm việc.
Khi nghe tin con sẽ dẫn bạn gái về ra mắt, ông bà vui mừng bao nhiêu thì khi gặp mặt lại thất vọng, buồn bã bấy nhiêu. "Những tưởng chúng tôi đã căn dặn từ trước thì nó sẽ tránh gái làng Ngụ ra.
Ai ngờ...", ông Kế nén tiếng thở dài.
Những cuộc họp gia đình liên tiếp với đủ các "chiêu" từ nhẹ nhàng, tỉ tê kiểu "mưa dầm thấm lâu" đến răn đe, dọa nạt có vẻ khiến cậu cũng xiêu lòng. Suốt một năm ròng không thấy con ô ê chuyện cưới vợ, ông bà mừng thầm, đinh ninh con trai đã quên đi mối tình đầu ngang trái ấy.
"Thế nhưng, đùng một phát, cuối năm nó về nghỉ phép, lại dẫn người yêu cũ về ra mắt. Nó nằng nặc đòi cưới và bảo, hạnh phúc là do chúng nó tự quyết định.
Sướng, khổ chúng nó chịu chứ chẳng có trời phật, thánh thần nào can thiệp được cả. Nghe vậy, vợ chồng tôi chỉ còn... chào thua chứ biết làm thế nào", ông Kế nhớ lại.
Vậy là, đám cưới diễn ra giữa sự dị nghị, hoài nghi của dân làng và họ hàng hai bên. Họ hồi hộp chờ đợi, ngóng theo cặp đôi này.
"Thế mà cũng ngót bốn năm rồi đấy. Chẳng biết sau này thế nào chứ chúng nó cũng hạnh phúc lắm. Vợ chồng đều có công việc ổn định, thu nhập cũng khá. Con dâu tôi lại sinh đôi một trai, một gái. Thi thoảng các cháu về chơi, bi bô suốt ngày, vui lắm!", giọng ông trở nên hào hứng.
Điều đặc biệt hơn nữa, chính đám cưới này đã mở màn cho việc xóa bỏ "lời nguyền" sau hơn chục năm không ai dám vượt qua.
Ông Mạnh nhẩm tính: "Chỉ tính trong vòng bốn năm nay đã có 4 đôi cưới nhau rồi. Trong đó, ba đôi đã có nếp có tẻ. Nếu "lời nguyền" thật sự có tác dụng thì sẽ chẳng ai dại gì mà lấy nhau nữa".
Nhìn nụ cười trên môi vị trưởng thôn này, tôi hiểu rằng "lời nguyền" ấy đang dần được gỡ bỏ.
| "Trên thực tế, hai làng giáp nhau, chuyện làm ăn, buôn bán, giao thiệp vẫn bình thường. Chỉ có điều, các thế hệ hai làng, nhất là ở tầm tuổi tôi vẫn còn chịu ảnh hưởng nặng nề bởi "lời nguyền" ấy. Thanh niên chơi bời, tìm hiểu rồi yêu nhau thì có, nhưng hầu như không dám đến với nhau vì sợ và vì bị ngăn cản. Bây giờ, chúng tôi cũng đã và đang tháo gỡ dần dần bằng biện pháp tuyên truyền đến người dân nên người ta cũng hiểu, không còn ngăn cấm như xưa nữa". Ông Nguyễn Kim Hưởng(Bí thư xã Nhân Thắng, người thôn Cầu Đào) |
An Nhiên
