Đột quỵ là sự ngưng trệ đột ngột dòng máu cung cấp cho não. Phần lớn là do đột ngột tác động mạch nuôi não (đột quỵ nhồi máu). Các nguyên nhân khác của đột quỵ bởi chảy máu vào mô não khi mạch máu bị vỡ (đột quỵ xuất huyết não). Bởi đột quỵ xảy ra rất nhanh và đòi hỏi điều trị ngay lập tức, nên đột quỵ còn được gọi là cơn tấn công não. Khi các triệu chứng của đột quỵ chỉ xảy ra trong một thời gian ngắn (ít hơn 1 giờ) được gọi là cơn thoáng thiếu máu não (TIA) hoặc đột quỵ nhỏ (mini-stroke).
Hiểu rõ được các triệu chứng và dấu hiệu của một cơn đột quỵ có thể giúp mọi người sơ cứu đúng cách và chữa trị kịp thời cho bệnh nhân bị đột quỵ, nếu không họ sẽ bị những di chứng nặng nề và có thể dẫn tới tử vong.
Khó nhìn hoặc nhìn mờ dần
Đột quỵ có thể gây ra tầm nhìn mờ ở hai mắt hoặc có thể mất thị lực một mắt, nhưng biểu hiện này không dễ được người bên cạnh nhận ra như các triệu chứng yếu tay chân, tái mặt hay không thể nói.
Khi đươc hỏi về các triệu chứng xảy ra trong một cơn đột quỵ, chỉ có 44% trong số 1.300 người Anh biết rằng mờ mắt là triệu chứng của đột quỵ.
 |
| Đau nhức đầu dữ dội là một trong những triệu chứng của đột quỵ. |
Khó nói hoặc nhầm lẫn
Đột quỵ làm giảm khả năng nhận thức của bản thân hoặc hiểu được lời nói. Kiểm tra bằng cách lặp đi lặp lại một cụm từ quen thuộc, nếu bị nhầm lẫn thứ tự hoặc quên từ, 72% nguy cơ bạn sắp phải đối mặt với một cơn đột quỵ.
Bị yếu cánh tay hoặc chân
Khi ai đó đang có dấu hiệu của cơn đột quỵ thì một triệu chứng khá phổ biến là một cánh tay hoặc một chân sẽ dần yếu đi và dẫn đến tê liệt. Thường thì các chi bị liệt nằm ở phía đối diện của vùng não bị đột quỵ.
Kiểm tra bằng cách mở rộng hai cánh tay trong vòng 10 giây. Nếu một cánh tay trôi xuống, cho biết bạn đang bị yếu cơ và chính là một dấu hiệu của cơn đột quỵ.
Chóng mặt hoặc mất thăng bằng
Nếu bạn chóng mặt, buồn nôn hoặc gặp khó khăn khi đi bộ, nhiều người có thể nghĩ rằng bạn đang say nhưng thực tế là bạn đang trong một cơn đột quỵ
TS. Chaturvedi, giám đốc chương trình Wayne State University/Detroi của Trung tâm Y tế đột quỵ, lưu ý rằng triệu chứng chóng mặt đột ngột là do hội chứng virus và có thể là dấu hiệu của một cơn đột quỵ, tuy nhiên, nó rất dễ nhầm lẫn và khó phân biệt trong nhiều trường hợp.
Đau
Đau không phải là triệu chứng đột quỵ điển hình. Nhưng nếu bạn thấy đau đột ngột ở cánh tay, một chân, một bên mặt hay một bên ngực, bạn không nên chủ quan mà bỏ qua nó. Một nghiên cứu cho thấy phụ nữ có những triệu chứng đột quỵ bất thường hơn nam giới, và phổ biến nhất là chứng đau.
Nhức đầu dữ dội
Một cơn đau đầu dữ dội và đột ngột có lẽ là triệu chứng nặng nhất và cũng khá phổ biến ở những người bị đột quỵ.
Một nghiên cứu được thực hiện trên 588 người cho thấy những người đã từng có triệu chứng đau đầu khi bị đột quỵ thường là những người trẻ và có tiền sử đau nửa đầu. Phụ nữ có khả năng có triệu chứng đau đầu khi đột quỵ nhiều hơn nam giới.
Tiến sĩ Chaturvedi và cộng sự đã phát hiện dấu hiệu đột quỵ ở những người trẻ tuổi, bao gồm chứng đau nửa đầu, và những triệu chứng này đôi khi bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác.
Khuôn mặt ủ rũ
Đột nhiên khuôn mặt yếu dần và da nhợt nhạt chính là biểu hiện của một cơn đột quỵ. Để xác minh rõ ràng, nhân viên y tế sẽ thường yêu cầu bệnh nhân mỉm cười nếu khuôn mặt yếu dần, da chùng xuống, có nghĩa người đó đang ở trong cơn đột quỵ.
Thay đổi trạng thái tinh thần và mệt mỏi
Thiếu máu cục bộ trong não gây ra sự mệt mỏi tinh thần. Tuy nhiên, một nghiên cứu đã cho thấy sự khác biệt về giới tính ở triệu chứng này. 23,2% phụ nữ thay đổi trạng thái tinh thần và cảm thấy mệt mỏi khi bị đột quỵ, trong khi đó, con số này ở đàn ông chỉ là 15,2%.
Cảm thấy bất ổn
Thông thường, thì đây chỉ là một biểu hiện nhỏ. Nhưng khi đột quỵ ảnh hưởng đến trung tâm não nó có thể gây ra những bất ngờ khôn lường.
Khó thở hay tim đập nhanh
Ở người bị đột quỵ , tim thường đập nhanh hoặc loạn nhịp, và dấu hiệu này thường xảy ra ở nữ giới nhiều hơn.
 |
| Thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để phòng ngừa đột quỵ. |
Các phương pháp ngòng ngừa đột quỵ
Huyết áp cao, cholesterol trong máu cao không được kiểm soát, hút thuốc lá và bệnh tim khiến quý vị có nguy cơ cao hơn về đột quỵ. Trong mùa đông, người lớn tuổi cần giữ ấm cho tốt, tắm nước ấm để tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Về thần kinh, ở nhóm người trẻ, tình trạng đột quỵ chủ yếu do dị dạng mạch máu não. Nếu có dị dạng mạch máu não thì thường triệu chứng biểu hiện là đau đầu kéo dài mà không rõ nguyên nhân.
Trong cuộc sống với những người có yếu tố nguy cơ cao và ngay cả những người khỏe mạnh cần phải tuân thủ tuyệt đối các yêu cầu sau:
- Đừng hút thuốc lá và tránh cả việc hít phải khói thuốc lá của người khác.
- Điều trị tốt và kiểm soát tốt bệnh cao huyết áp.
- Cần có một chế độ ăn lành mạnh, hợp lý, ít chất béo bị bão hòa, ít chất béo chuyển dạng, ít cholesterol và muối.
- Hãy năng hoạt động thể chất.
- Giữ cân nặng của mình trong tầm kiểm soát.
- Tuân theo các yêu cầu của bác sĩ về việc dùng thuốc.
- Kiểm soát đường huyết tốt đối với những bệnh nhân bị bệnh tiểu đường.
- Thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ.