Hỏi: Tôi bị bệnh đái tháo đường muốn sinh con, nhưng không rõ nên theo dõi sức khỏe thế nào để an toàn cho mình và thai nhi?

Nguyễn Thị Phượng (Hà Nội)

Trả lời: Tại Hội nghị của Hội Nội tiết Hoa Kỳ ngày 13/ 7/ 2025, các chuyên gia đã đưa ra 10 khuyến nghị về quản lý bệnh nhân đái tháo đường (ĐTĐ) trong thời gian mang thai như sau:

Với bệnh nhân ĐTĐ có khả năng mang thai, cần trao đổi với bác sĩ sản khoa, ĐTĐ hoặc khám sức khỏe, vì có bằng chứng gián tiếp cho thấy mối liên quan chặt chẽ giữa chăm sóc tốt trước khi mang thai với giảm HbA1c trong lần khám thai đầu tiên cũng như dị tật bẩm sinh.

Những bệnh nhân ĐTĐ có khả năng mang thai được khuyến nghị sử dụng biện pháp tránh thai khi không có nhu cầu mang thai. Điều này dựa trên bằng chứng cho thấy chăm sóc tốt trước khi mang thai, bao gồm tránh thai, có tác dụng to lớn cải thiện HbA1c trong 3 tháng đầu thai kỳ và giảm tỷ lệ dị tật bẩm sinh, cũng như giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai.

Ở bệnh nhân ĐTĐ tuýp 2: Cần ngưng thuốc hạ đường huyết nhóm GLP-1RA trước khi mang thai, thay vì ngưng từ lúc bắt đầu có thai đến cuối quý I, vì chưa rõ nguy cơ phơi nhiễm với GLP-1RA trong thai kỳ.

Ở phụ nữ mang thai mắc ĐTĐ tuýp 2 đang điều trị insulin: Không nên thêm metformin thường quy, vì lợi ích về giảm tỷ lệ thai to không vượt trội so với nguy cơ tăng tỷ lệ thai nhỏ hoặc ảnh hưởng bất lợi đến thành phần cơ thể trẻ của metformin.

Ở bệnh nhân mắc ĐTĐ từ trước thai kỳ: Nên ăn hạn chế carbohydrate (175 g/ngày) trong thai kỳ. Tuy nhiên, bằng chứng hiện có còn hạn chế.

Ở phụ nữ mang thai mắc ĐTĐ tuýp 2: Có thể dùng máy đo đường huyết liên tục (CGM) hoặc tự theo dõi đường huyết. Không có bằng chứng trực tiếp cho thấy CGM vượt trội hơn tự theo dõi đường huyết ở bệnh nhân ĐTĐ tuýp 2 trong thai kỳ, nhưng có bằng chứng gián tiếp về cải thiện kiểm soát đường huyết và kết cục sơ sinh ở bệnh nhân ĐTĐ tuýp 1, cùng tiềm năng giảm biến chứng thai kỳ nếu kiểm soát tốt đường huyết ở bệnh nhân ĐTĐ tuýp 2.

Ở người mắc ĐTĐ trước khi mang thai và đang dùng CGM: Không nên đặt mục tiêu CGM 24 giờ < 140mg/dL (7,8 mmol/L) thay cho mục tiêu đường huyết đói < 95 mg/dL (5,1 mmol/L), sau 1h < 140mg/dL (7,8 mmol/L) và sau 2h < 120 mg/dL (6,7 mmol/L), dựa trên bằng chứng các biến chứng thai kỳ có liên quan với glucose đói >126 mg/dL (7 mmol/L).

Ở người mắc ĐTĐ tuýp 1 mang thai: Nên sử dụng bơm insulin vòng kín bán tự động (hybrid closed-loop) hơn là bơm insulin + CGM (không sử dụng thuật toán điều chỉnh) hoặc tiêm insulin nhiều mũi/ngày + CGM.

Ở người mắc ĐTĐ trước khi mang thai: Quyết định sinh sớm dựa trên đánh giá nguy cơ thay vì theo dõi thai chờ sinh. Có bằng chứng cho thấy lợi ích của sinh chờ có thể không vượt trội so với nguy cơ nếu thai kéo dài quá 38 tuần, đánh giá nguy cơ có thể giúp quyết định thời điểm sinh phù hợp.

Những người mắc ĐTĐ trước khi mang thai (kể cả sau sảy thai hoặc đình chỉ thai nghén), nên được điều trị ĐTĐ sau sinh song song với chăm sóc sản khoa thông thường.

TS.BS Nguyễn Quang Bảy (Trưởng khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai)