Lá mắc mật vốn chẳng xa lạ gì với chúng ta, vì đó là gia vị không thể thiếu của các món nướng, cả vùng núi lẫn dưới xuôi. Thế nhưng, ở vùng cao Tây Bắc, không chỉ lá mắc mật được sử dụng làm gia vị cho các món ăn mà hạt mắc mật mới thực sự là thứ đặc sản cho các món ăn.
Hồng bì núi hay còn gọi là mắc mật
Mắc mật là loại đặc sản vùng cao, là gia vị của các món quay, nướng phổ biến. Hạt có hương vị mới lạ, ngậy bùi lại rất có ích cho tiêu hóa, dùng để làm nước chấm cũng rất ngon.
Hạt mắc mật thường dùng làm gia vị cho các món nướng, món quay. Hạt mắc mật khô đem giã nhỏ cùng với mắc khén, mì chính, muối, trộn với nước mắm và một số loại gia vị khác để làm gia vị ướp cho món lợn quay, vịt quay hay lợn bản nướng theo khẩu vị của người Tây Bắc.
Người ta cũng hay dùng mắc mật để tẩm ướp thịt xiên nướng, cùng với lá mắc mật hay làm món thịt nướng cuộn lá mắc mật, khi ăn sẽ thấy cái vị thơm thơm, bùi bùi và ngọt ngậy của mắc mật quyện lại trong từng thớ thịt hết sức thơm ngon.
Lá mắc mật cũng là một loại gia vị hết sức quen thuộc
Đặc biệt nhất là món thịt kho mắc mật vừa thơm, vừa bùi của đồng bào Tây Bắc. Mắc mật kho phải chọn những quả to, căng mọng mỡ màng. Thịt để kho phải là loại thịt ba chỉ thật tươi, miếng thịt phải ngon thì thịt kho mới đúng vị được.
Chị Liên Hà cho biết trên Vietnamnet, lá mắc mật chị vẫn bán quanh năm cho các nhà hàng, quán ăn. Tới tháng 7, quả mắc mật chín, chị thu gom rao bán trên trang cá nhân và mặt hàng này đặc biệt hút khách.
"Cũng giống như lá mắc mật, quả mắc mật có mùi thơm đặc trưng cùng vị chua ngọt thanh thanh dùng làm gia vị nấu ăn rất ngon, được chị em nội trợ ưa thích ví như là loại gia vị vạn năng. Do vậy, ngay từ những ngày đầu vụ, khách đã đặt mua rất nhiều", chị Liên Hà kể.
Chị Liên Hà bán mắc mật tươi với giá 70.000 đồng/kg. Nếu khách mua từ 3kg trở lên sẽ được chị ưu ái giảm giá xuống còn 65.000 đồng. Khách mua sỉ 10kg giá giảm còn 60.000 đồng/kg. Chị tiết lộ, như mọi năm, riêng thu nhập từ bán quả mắc mật tươi - sau khi đã trừ tất cả chi phí - của nhà chị được khoảng 20 triệu/vụ.
Măng ớt ngâm mắc mật
Ngoài để tẩm ướp thức ăn, măng ớt ngâm mắc mật cũng là một món ăn hấp dẫn vô cùng. Đem măng củ tươi ngâm chung với dấm, đường, một vài loại gia vị, cho thêm chút ớt và mắc mật là tuyệt nhất. Khi ăn, cái vị chua chua của măng, cay cay của ớt và đặc biệt là vị bùi bùi của quả mắc mật làm nên một món ăn kèm rất hợp với mì hay cơm và cả những món thịt nướng, thịt quay để làm giảm độ béo, độ ngán cho những món ấy.
Chị Liên Hà chia sẻ thêm, măng muối mắc mật có vị thơm ngon hơn nên khách sẽ đặt mua với số lượng nhiều hơn những mùa khác. Tuy nhiên, năm nay do ảnh hưởng của dịch bệnh, các kênh bán sỉ cho hàng ăn, quán xá bị thu hẹp nên chị dự tính số lượng bán ra sẽ ít hơn đáng kể so với những năm trước.
