Mới đây, Ban Quản lý dự án khu vực Bến Tre đã hoàn tất quá trình lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "thi công xây dựng phần còn lại" (Mã TBMT: IB2500404170), thuộc dự án Đường ĐA.03.BP (Lộ 1A Bình Thạnh nối với lộ 5-6-7 ấp Phú Lợi), xã Bình Phú.

Gói thầu này sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước, được mời thầu rộng rãi qua mạng, với giá gói thầu là 6.935.782.440 đồng. Hồ sơ mời thầu (E-HSMT) được phê duyệt theo Quyết định số 200/QĐ-BQLDA ngày 18/09/2025 do ông Lê Xuân Trường Giang, Giám đốc Ban Quản lý dự án khu vực Bến Tre (BQLDA khu vực Bến Tre) ký.

Biên bản mở thầu ngày 27/09/2025 ghi nhận sự tham gia của 5 nhà thầu, với mức giá dự thầu (sau giảm giá) chênh lệch nhau đáng kể:

1. Công ty TNHH Song Phước: 6.137.741.718 đồng (Giá thấp nhất).
2. Liên danh Nhà thầu thi công đường ĐA.03.BP: 6.239.539.464,3 đồng.
3. Công ty TNHH MTV Xây dựng và Thương mại Thạnh Phú: 6.373.344.258,44 đồng.
4. Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế & Xây dựng Ngọc Thành: 6.652.662.539 đồng.
5. Công ty TNHH MTV Nam Việt Ân: 6.726.343.823 đồng (Giá cao nhất).

Dù có 5 nhà thầu tham dự, tạo ra chênh lệch giá đáng kể, nhưng diễn biến đánh giá hồ sơ dự thầu (E-HSDT) lại cho thấy nhiều bất ngờ.

Ba nhà thầu bị loại vì lỗi kỹ thuật cơ bản

Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 810/2025/BCĐG ngày 08/10/2025 của đơn vị tư vấn (Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế Xây dựng Gia Bảo), cả 5 nhà thầu đều được đánh giá "Đạt" về tính hợp lệ, năng lực và kinh nghiệm.

Tuy nhiên, tại vòng đánh giá kỹ thuật, 3 trong số 5 nhà thầu đã bị đánh giá "Không đạt". Đáng chú ý, cả 3 nhà thầu bị loại đều là các nhà thầu có giá dự thầu thấp hơn.

Cụ thể, Công ty TNHH Song Phước, nhà thầu chào giá thấp nhất (thấp hơn giá trúng thầu hơn 514 triệu đồng), bị loại vì hàng loạt lý do kỹ thuật. Báo cáo đánh giá chỉ rõ, trong biện pháp tổ chức thi công, nhà thầu đề xuất "Sử dụng cừ tràm đường kính D8-10mm Chiều dài L=3m, Đóng ngập sâu ngập nước 2m, phần không ngập sâu 1m..." điều này bị cho là "không đúng yêu cầu của gói thầu". Đồng thời, các biện pháp lu sơ bộ và lu lèn chặt (ví dụ: "Lu rung 25T, lu 10-14 lượt/điểm, vận tốc lu 2-2,5km/h") bị đánh giá là "không tuân thủ TCVN 9504:2012".

Ngoài ra, nhà thầu này còn bị đánh giá thiếu nội dung "Kế hoạch tổng hợp về an toàn", thiếu các nội dung về "Ngăn ngừa nguy cơ xảy ra cháy", "Kiểm soát nhanh chóng và hiệu quả đám cháy", và "Đảm bảo thoát nạn nhanh chóng và an toàn".

Hai nhà thầu còn lại là Liên danh Nhà thầu thi công đường ĐA.03.BP và Công ty TNHH MTV Xây dựng và Thương mại Thạnh Phú cũng bị loại với lý do tương tự. Liên danh ĐA.03.BP bị đánh giá "Sử dụng nhiều văn bản đã hết hiệu lực để lập Biện pháp tổ chức thi công" (như TCVN 1651-1:2008, TCVN 4209-1985...), đồng thời không tuân thủ quy định hiện hành về biện pháp đảm bảo chất lượng, an toàn lao động, PCCC và VSMT (không tuân thủ QCVN 18/2021/BXD). Công ty Thạnh Phú cũng bị loại vì biện pháp lu lèn không tuân thủ TCVN 9504:2012 và thiếu hàng loạt kế hoạch về an toàn, PCCC, VSMT.

Việc 3 nhà thầu vượt qua vòng đánh giá năng lực, kinh nghiệm nhưng lại đưa ra các biện pháp thi công không tuân thủ TCVN hoặc thiếu các kế hoạch cơ bản về an toàn lao động là một dấu hỏi lớn về chất lượng hồ sơ dự thầu.

Sau khi 3 nhà thầu giá thấp bị loại, "cuộc đua" chỉ còn lại 2 nhà thầu: Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế & Xây dựng Ngọc Thành (giá 6.652.662.539 đồng) và Công ty TNHH MTV Nam Việt Ân (giá 6.726.343.823 đồng). Kết quả, Công ty Ngọc Thành được xếp hạng 1.

Ngày 23/10/2025, ông Lê Xuân Trường Giang, Giám đốc BQLDA khu vực Bến Tre, đã ký Quyết định số 302/QĐ-BQLDA phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Theo đó, Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế & Xây dựng Ngọc Thành (MSDN: 1300523073) đã trúng thầu với giá 6.652.662.539 đồng. So với giá gói thầu (6.935.782.440 đồng), tỷ lệ tiết kiệm đạt 4,08%.

Năng lực nhà thầu trúng thầu có gì đặc biệt?

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế & Xây dựng Ngọc Thành (Công ty Ngọc Thành) có địa chỉ tại tỉnh Vĩnh Long, do ông Võ Trí Quân làm Giám đốc. Doanh nghiệp này được thành lập từ năm 2009 và có quy mô khá khiêm tốn, với số lượng nhân viên được ghi nhận là 20 người.

Mặc dù quy mô nhỏ, dữ liệu lịch sử đấu thầu cho thấy Công ty Ngọc Thành là một "tay chơi" đáng gờm. Doanh nghiệp đã tham gia 51 gói thầu, trúng 31 gói (tỷ lệ 60,78%). Tổng giá trị trúng thầu (cả độc lập và liên danh) lên đến 426.886.565.836 đồng.

Đáng chú ý, Công ty Ngọc Thành có lịch sử trúng thầu dày đặc tại một số chủ đầu tư. Đơn cử như tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Châu Thành cũ, công ty này đã tham gia 16 gói và trúng 10 gói, với tổng giá trị hơn 110,5 tỷ đồng. Tỷ lệ tiết kiệm trung bình tại bên mời thầu này rất thấp, chỉ đạt 2,8% (tương ứng tỷ lệ giá trúng/dự toán là 97,2%).

Tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bến Tre cũ, Công ty Ngọc Thành trúng 5/6 gói thầu đã tham gia, với tổng giá trị hơn 178,2 tỷ đồng. Dữ liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ trung bình giá trúng thầu/dự toán tại bên mời thầu này là 100,86%, tức là giá trúng thầu trung bình còn cao hơn cả giá dự toán (tỷ lệ tiết kiệm âm 0,86%).

Quay lại gói thầu IB2500404170, nhà thầu về hạng 2 là Công ty TNHH MTV Nam Việt Ân cũng là một "người quen" của Công ty Ngọc Thành. Lịch sử ghi nhận hai doanh nghiệp này đã đối đầu nhau trong 3 gói thầu, và kết quả Công ty Ngọc Thành thắng cả 3 .

Góc nhìn chuyên gia về cạnh tranh trong đấu thầu

Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) cho biết, Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP, Thông tư 79/2025/TT-BTC đã tạo ra hành lang pháp lý rất rõ ràng, đặc biệt là việc đấu thầu qua mạng, nhằm tăng cường tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế (Điều 6 Luật Đấu thầu).

"Việc E-HSMT yêu cầu các tiêu chuẩn kỹ thuật, biện pháp thi công là cần thiết. Tuy nhiên, nếu các nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm (đã được đánh giá 'Đạt') nhưng lại đồng loạt bị loại vì các lỗi cơ bản như thiếu kế hoạch an toàn, PCCC, VSMT, hoặc áp dụng TCVN hết hiệu lực, thì cần xem xét lại cả chất lượng lập HSDT của các nhà thầu lẫn tính rõ ràng, minh bạch của E-HSMT. Đặc biệt, nếu tình trạng này lặp lại, tạo điều kiện cho một nhà thầu 'quen' trúng thầu, thì đó là dấu hiệu cần được các cơ quan chức năng giám sát," Luật sư Vinh nêu quan điểm.

Chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ bình luận thêm: "Hiệu quả kinh tế là một trong những mục tiêu hàng đầu của đấu thầu. Tỷ lệ tiết kiệm 4,08% tại gói thầu IB2500404170 là chấp nhận được. Tuy nhiên, việc một doanh nghiệp có lịch sử trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm trung bình tại một chủ đầu tư chỉ 2,8% là điều rất đáng báo động. Điều 16 Luật Đấu thầu đã nghiêm cấm các hành vi thông thầu, gian lận, không đảm bảo công bằng, minh bạch".

Các cơ quan quản lý nhà nước tại Vĩnh Long cần tăng cường công tác thanh tra, giám sát (Điều 86 Luật Đấu thầu) đối với các chủ đầu tư, bên mời thầu có tỷ lệ tiết kiệm thấp bất thường, cũng như làm rõ năng lực thực sự của các doanh nghiệp quy mô nhỏ nhưng liên tiếp trúng các gói thầu giá trị lớn.