“Người dân thường chủ quan với bệnh đau mắt đỏ và các bệnh đau mắt theo mùa như viêm kết mạc mùa xuân bởi bệnh không nguy hiểm, nhưng thực tế, có tới 20% bệnh nhân đau mắt đỏ tới khám bị các biến chứng loét, xước giác mạc...
Biến chứng không được điều trị kịp thời sẽ để lại sẹo giác mạc khiến người bệnh bị giảm thị lực, thậm chí mù lòa...”, TS.BS Hoàng Cương, Bệnh viện Mắt Trung ương chia sẻ.
Thời điểm của dịch bệnh bùng phát
Hiện tại, trung bình mỗi ngày khoa Mắt, Bệnh viện thành phố Thủ Đức (TP HCM) có khoảng 30 bệnh nhân đến khám vì đau mắt đỏ (viêm kết mạc).
BS Nguyễn Quang Huy, Bệnh viện thành phố Thủ Đức cho biết, bệnh viêm kết mạc có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất là do virus, vi khuẩn và phản ứng dị ứng. Đối với viêm kết mạc virus, quá trình bệnh diễn ra khi virus xâm nhập và phá hủy tế bào, kèm theo phản ứng viêm của hệ miễn dịch. Trong khi đó, viêm kết mạc vi khuẩn thường xuất hiện khi vi khuẩn thâm nhập qua các vết trầy xước nhỏ hoặc khi hệ thống bảo vệ của mắt suy yếu, biểu hiện đặc trưng là ghèn sệt màu xanh hoặc vàng.
Đáng chú ý, vào thời điểm giao mùa đông - xuân, số ca viêm kết mạc dị ứng thường tăng đột biến. BS Quang Huy giải thích: "Thời điểm này, không khí chứa nhiều phấn hoa, cộng với thời tiết lạnh và ít gió khiến bụi mịn và các tác nhân gây dị ứng lắng đọng nhiều hơn. Điều này làm gia tăng nguy cơ viêm kết mạc dị ứng ở người có cơ địa mẫn cảm".
 |
| Thăm khám cho bệnh nhân tại Bệnh viện TP Thủ Đức - Ảnh BVCC |
Tương tự, tại Bệnh viện Mắt TP HCM, BSCK2 Phạm Nguyên Huân, Phó giám đốc bệnh viện cho biết, từ đầu tháng 1/2025 đến nay, bệnh viện tiếp nhận khám 11.206 ca bệnh đau mắt đỏ, có những tuần tiếp nhận từ 1.700 - 2.000 ca. Số lượng này tương đương cùng kỳ năm 2024 (11.264 ca).
Theo BS Huân, năm 2024, đỉnh dịch rơi vào tháng 1 và giảm nhanh sau Tết. Năm 2025, số ca tháng 1 giảm nhẹ nhưng tháng 2 lại tăng vọt. Đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ bùng phát dịch muộn hơn so với năm 2024.
TS.BS Hoàng Cương, Bệnh viện Mắt Trung ương cho biết thêm, điều kiện thời tiết với độ ẩm rất cao (thường trên 90%) như hiện nay khiến không khí ngột ngạt, virus, nấm mốc gây bệnh sinh sôi nhanh.
Bên cạnh đó, các dị nguyên như phấn hoa, lông côn trùng đậm đặc trong không khí, nhiệt độ dao động giữa ngày và đêm lớn... khiến cơ thể mệt mỏi, sức đề kháng giảm sút... dẫn đến dễ mắc bệnh hơn. Do đó, nếu không biết cách phòng ngừa, thời gian tới dịch bệnh sẽ bùng phát rất nhanh.
 |
| Đau mắt đỏ - Ảnh minh họa |
Cẩn thận mù lòa, khoét bỏ mắt... vì tự điều trị
Theo TS.BS Cương, người dân thường chủ quan với bệnh đau mắt đỏ và các bệnh đau mắt theo mùa như viêm kết mạc bởi bệnh không nguy hiểm, nhưng thực tế, đặc điểm chung của nhóm bệnh này là gây ngứa, bắt buộc phải gãi hoặc day dụi... nên dễ dẫn tới các biến chứng bệnh như loét, xước giác mạc.
Thực tế, có tới 20% bệnh nhân đau mắt đỏ tới khám bị các biến chứng này và nếu biến chứng không được điều trị kịp thời sẽ để lại sẹo giác mạc khiến người bệnh bị giảm thị lực.
BS Hoàng Cường khuyên, khi thấy có biểu hiện của bệnh đau mắt đỏ như ho, sốt, nóng rát mắt, đau, có cảm giác cộm mắt, nhìn mờ, mi mắt sưng nhẹ..., tốt nhất hãy tới chuyên gia nhãn khoa để khám và được điều trị, dùng thuốc đúng cách. Với bệnh này, thuốc điều trị khá phổ biến và không đắt tiền, bệnh sẽ lui giảm nhanh và khỏi trong vòng 4 – 5 ngày.
Việc tự ý dùng thuốc rất nguy hiểm. Thực tế đã gặp không ít bệnh nhân, bệnh kéo dài hàng tháng mà không khỏi. Nhiều người mua thuốc Clodexa hay Nemydexa về tự tra mà không biết thuốc này có chứa chất gây giảm miễn dịch mắt, có nhiều tác dụng phụ gây ảnh hưởng thị lực, thậm chí dẫn tới mù lòa.
Bởi nếu người bệnh không phải bị đau mắt đỏ thông thường mà bị đỏ mắt do viêm loét hay vi khuẩn sẽ khiến bệnh càng trầm trọng. Cụ thể, khi bị bệnh cần điều trị bằng cách nhỏ dung dịch nước muối và các kháng sinh phổ rộng.
 |
| Hình ảnh nhỏ mắt cho trẻ bằng nước muối sinh lý - Ảnh minh hoạ |
BS Huy cho biết, về thời gian điều trị, mỗi loại viêm kết mạc có diễn tiến khác nhau. Viêm kết mạc virus thường tự khỏi sau 7-10 ngày, trong khi viêm kết mạc dị ứng có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tháng tùy từng người và sự tiếp xúc với dị nguyên. Riêng với viêm kết mạc vi khuẩn, thời gian điều trị phụ thuộc vào đáp ứng với kháng sinh.
Điều đáng lo ngại, nhiều người có thói quen tự điều trị tại nhà bằng các loại thuốc nhỏ mắt tự mua, đặc biệt là thuốc có chứa corticosteroid. "Chúng tôi đã ghi nhận nhiều trường hợp biến chứng tăng nhãn áp thứ phát do lạm dụng thuốc nhỏ mắt chứa steroid vì tính chất dễ chịu và giảm nhanh các triệu chứng khó chịu mà steroid mang lại.
Nếu tình trạng này kéo dài, nhãn áp tăng một cách âm thầm, có thể dẫn đến glaucoma, nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn có thể xảy ra", BS Quang Huy cảnh báo.
Đặc biệt,các chuyên gia khuyến cáo khi bị đau mắt đỏ cần đi khám để dùng đúng thuốc, tránh sử dụng các thuốc lá cây để đắp hoặc xông mắt vì không những ít có tác dụng chữa bệnh mà còn có thể gây ra những tổn thương khác cho mắt như bỏng do nhiệt hoặc tinh dầu.
Hơn nữa, một số loài nấm và vi khuẩn ở lá cây có thể xâm nhập qua vết xước giác mạc gây ra bệnh lý rất nguy hiểm là viêm loét giác mạc. Khi đó việc điều trị sẽ vô cùng khó khăn, tốn kém kinh phí mà di chứng để lại là sẹo giác mạc gây nhìn mờ vĩnh viễn, một số trường hợp nặng phải khoét bỏ mắt.
Phòng tránh bệnh đau mắt đỏ
Khi không có dịch: Luôn đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch; Dùng riêng khăn, gối, chậu rửa mặt; Giặt sạch khăn mặt bằng xà phòng và nước sạch, phơi khăn ngoài nắng hàng ngày; Không dùng tay dụi mắt.
Khi đang có dịch đau mắt đỏ, ngoài việc luôn thực hiện các biện pháp trên, cần lưu ý: Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn; Rửa mắt hàng ngày bằng nước muối sinh lý (nước muối 0,9%), ngày ít nhất 3 lần vào các buổi sáng, trưa, tối; Không dùng chung thuốc nhỏ mắt, không dùng chung đồ đạc với người đau mắt; Hạn chế tiếp xúc với người bị đau mắt; Hạn chế đến những nơi đông người, đặc biệt tránh sử dụng các nguồn nước bị ô nhiễm.
