"Một mình một ngựa" trúng thầu sát giá

Theo thông tin công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, ngày 09/12/2025, ông Đỗ Sĩ Thành, Giám đốc Chi nhánh Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam - Công ty Xây lắp mỏ - TKV (gọi tắt là Công ty Xây lắp mỏ - TKV) đã ký Quyết định số 4620/QĐ-XLM phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho "Gói thầu số 02: Cung cấp thiết bị điện sử dụng trong hầm lò và thiết bị tin học phục vụ chuyển đổi số".

Gói thầu này thuộc "Dự án đầu tư bổ sung thiết bị điện sử dụng trong hầm lò và thiết bị tin học phục vụ chuyển đổi số - Công ty Xây lắp mỏ - TKV", được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng, phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ. Nguồn vốn thực hiện từ 100% vốn chủ sở hữu và các nguồn hợp pháp khác của chủ đầu tư.

Theo Biên bản mở thầu đã được công bố, đến thời điểm đóng thầu (10:35 ngày 22/11/2025), chỉ có duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu là Công ty TNHH Thiết bị Công nghệ Vân Canh (gọi tắt là Công ty Vân Canh).

Dữ liệu từ Báo cáo đánh giá E-HSDT số 02 ngày 02/12/2025 của Tổ chuyên gia cho thấy, Công ty Vân Canh đã vượt qua các bước đánh giá về tính hợp lệ, năng lực kinh nghiệm và kỹ thuật.

Cụ thể, giá gói thầu được phê duyệt tại Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (Quyết định số 3809/QĐ-XLM ngày 08/10/2025) là 13.650.221.987 đồng. Công ty Vân Canh dự thầu với giá 13.630.957.500 đồng.

Kết quả, Công ty Vân Canh trúng thầu với giá 13.630.957.500 đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng là 120 ngày.

Đáng chú ý, so với giá gói thầu, giá trúng thầu của Công ty Vân Canh chỉ thấp hơn khoảng 19.264.487 đồng. Tương ứng với tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách tại gói thầu này là cực kỳ thấp, chỉ đạt khoảng 0,14%.

Việc chỉ có một nhà thầu tham gia và trúng thầu sát giá thường đặt ra dấu hỏi về tính cạnh tranh thực sự trong công tác đấu thầu, liệu thông tin về gói thầu có được lan tỏa rộng rãi để thu hút nhiều nhà thầu tham dự, qua đó tối ưu hóa bài toán kinh tế cho chủ đầu tư hay không?

Theo danh mục hàng hóa trúng thầu đính kèm Quyết định 4620/QĐ-XLM, Công ty Vân Canh sẽ cung cấp các thiết bị như: Tời kéo thuyền trượt 22kW (4 cái), Khởi động từ phòng nổ các loại (hơn 100 cái), Biến áp chiếu sáng, Máy phát điện, Máy tính, Máy in... Các thiết bị này có xuất xứ chủ yếu từ Trung Quốc, Việt Nam và Nhật Bản.

Năng lực của Công ty Vân Canh thế nào?

Theo dữ liệu doanh nghiệp, Công ty TNHH Thiết bị Công nghệ Vân Canh có mã số doanh nghiệp 0110233906. Địa chỉ trụ sở chính đăng ký tại Ô Số 44-LK25, Khu Đô Thị Mới Vân Canh, Xã Sơn Đồng, Hà Nội. Người đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Hải Bằng, chức vụ Giám đốc.

Mặc dù là doanh nghiệp có địa chỉ tại Hà Nội, nhưng hoạt động đấu thầu của Công ty Vân Canh lại ghi nhận sự hiện diện dày đặc tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh, đặc biệt là các gói thầu thuộc hệ sinh thái của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV).

Chỉ tính riêng trong năm 2025, dữ liệu đấu thầu cho thấy Công ty Vân Canh đã tham gia khoảng 8 gói thầu, trong đó trúng 4 gói với tổng giá trị trúng thầu (bao gồm cả độc lập và liên danh) lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Điển hình, trước khi trúng gói thầu tại Công ty Xây lắp mỏ - TKV nói trên, ngày 19/08/2025, Công ty Vân Canh được phê duyệt trúng "Gói thầu số 02: Cung cấp thiết bị tời chở người giếng nghiêng mức -97,5-:- -400" do Công ty Cổ phần Than Mông Dương - Vinacomin làm chủ đầu tư. Giá trúng thầu lên tới 123.899.000.000 đồng. Đây là gói thầu Vân Canh trúng với tư cách độc lập.

Tiếp đó, ngày 29/10/2025, tại Công ty Kho vận Đá Bạc - Vinacomin, Công ty Vân Canh (với vai trò thành viên liên danh) đã trúng "Gói thầu số 05: Cung cấp, lắp đặt thiết bị phục vụ sản xuất năm 2025" với giá trúng thầu là 93.255.178.000 đồng.

Đầu năm 2025 (ngày 21/03/2025), doanh nghiệp này cũng trúng độc lập "Gói thầu số 67: Cung cấp thiết bị trạm phân phối 6kV, trạm biến áp khu II và IV" tại Công ty Than Hạ Long - TKV với giá trị hơn 50,1 tỷ đồng.

Việc liên tiếp trúng các gói thầu giá trị lớn tại các đơn vị thành viên của TKV cho thấy năng lực cung cấp thiết bị mỏ của Công ty Vân Canh là đáng nể. Tuy nhiên, việc xuất hiện các gói thầu "một mình một ngựa" với tỷ lệ tiết kiệm thấp như tại Công ty Xây lắp mỏ - TKV vừa qua cũng là vấn đề cần được quan tâm, giám sát để đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả trong đầu tư công.

Chuyên gia nói gì về tỷ lệ tiết kiệm thấp?

Trao đổi về vấn đề tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết: "Luật Đấu thầu năm 2023 (Luật số 22/2023/QH15) và các văn bản hướng dẫn đều hướng tới mục tiêu cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Khi một gói thầu chỉ có một nhà thầu tham gia và trúng thầu với giá sát giá gói thầu (tỷ lệ tiết kiệm thấp dưới 1%), tuy không vi phạm quy định nếu quy trình thủ tục đúng, nhưng chưa đạt được mục tiêu cao nhất về hiệu quả kinh tế".

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định: "Tỷ lệ tiết kiệm thấp phản ánh mức độ cạnh tranh chưa cao. Đối với các gói thầu mua sắm hàng hóa thông dụng hoặc thiết bị chuyên ngành nhưng có nhiều nhà cung cấp trên thị trường, chủ đầu tư cần xem xét lại khâu lập hồ sơ mời thầu xem có các tiêu chí nào hạn chế nhà thầu hay không, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, mời thầu để thu hút đông đảo nhà thầu tham dự."

Liên quan đến kết quả lựa chọn nhà thầu tại Công ty Xây lắp mỏ - TKV, để có thông tin đa chiều, khách quan, PV Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục liên hệ với đơn vị này để tìm hiểu rõ hơn về quy trình tổ chức đấu thầu cũng như năng lực thực tế của nhà thầu.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin.