Tất cả họ đã góp phần làm rạng danh bóng đá xứ Nghệ.
Iddi Batambuze và chức vô địch V.League 2001
Lịch sử V.League từ khi hình thành, Sông Lam Nghệ An đã gặt hái được những thành tích mà không phải đội bóng nào muốn cũng có được. Đằng sau những thành tích ấy của đội bóng xứ Nghệ luôn có bóng dáng của các ngoại binh. Lần tìm lại ký ức, năm 2001, khi lần đầu tiên Giải bóng đá cao nhất Việt Nam chuyển lên thành Giải Vô địch Quốc gia chuyên nghiệp, Sông Lam Nghệ An xuất sắc nắm giữ ngôi vị cao nhất của giải đấu này. Người hâm mộ vẫn mãi ghi nhớ những danh thủ như Hữu Thắng, Quang Trường, Sỹ Hùng, Thanh Tuấn... Tuy nhiên, chúng ta cùng không thể quên những đóng góp của các ngoại binh. Trong số đó tiền vệ Iddi Batambuze (Uganda) là người để lại ấn tượng mạnh trong ký ức của những người yêu bóng đá xứ Nghệ.
 |
| Iddi Batambuze tỏa sáng trong màu áo Sông Lam Nghệ An. Ảnh tư liệu |
Dù vóc dáng nhỏ bé, nhưng tiền vệ Uganda đã trở thành nỗi khiếp sợ cho các đối thủ. Bằng thể lực sung mãn, anh luôn tạo ra sự lấn lướt ở khu vực trung tuyến. Ông Nguyễn Thành Vinh - cựu huấn luyện viên trưởng Sông Lam Nghệ An từng nói rằng: “Iddi Batambuze là tiền vệ sở hữu nền tảng thể lực sung mãn, kỹ thuật cá nhân cơ bản và nhãn quan chiến thuật tuyệt vời. Chúng tôi may mắn đã có được anh trong đội hình. Danh hiệu Cầu thủ ngoại xuất sắc nhất tại V.League 2001 là minh chứng rõ ràng cho sự xuất sắc của tiền vệ người Uganda này”.
Trước khi về với Sông Lam Nghệ An, Iddi Batambuze gây dựng tên tuổi của mình tại Villa SC. Tại đây, anh ghi dấu ấn khi là cầu thủ ghi bàn hàng đầu của Ugandan Super League năm 2001. Sau mùa giải thành công này, Iddi Batambuze rời Uganda để đến Việt Nam. Đầu quân cho Sông Lam Nghệ An, Iddi Batambuze được bố trí chơi ở trung tâm hàng tiền vệ. Anh đã giúp Câu lạc bộ xứ Nghệ giành chức vô địch V.League 2001. Kết thúc mùa giải ấy, Iddi Batambuze nói lời chia tay sân Vinh để chuyển đến đầu quân cho Đà Nẵng. Vào mùa Đông năm 2003, anh trở lại Uganda để chơi cho các câu lạc bộ trong nước. Cũng từ đây phong độ của anh bắt đầu đi xuống. Anh nói lời giã từ sự nghiệp vào năm 2010.
Ở cấp độ đội tuyển, Iddi Batambuze ra mắt lần đầu vào năm 1993 trong khuôn khổ vòng loại Cúp bóng đá châu Phi 1994 tại Tunisia. Sau đó, anh thi đấu cho Đội tuyển bóng đá quốc gia Uganda cho đến năm 1999.
Kavin, Fagan người hùng năm 2011 của Sông Lam Nghệ An
Sau này, khi Sông Lam Nghệ An một lần nữa giành chức vô địch V.League 2011, cảm giác hưng phấn lại đến với người hâm mộ khi được chứng kiến màn thể hiện xuất sắc của tiền đạo Kavin Bryan và tiền đạo Diego Fagan.
Kavin Bryan chỉ chơi cho Sông Lam Nghệ An khoảng nửa đầu mùa giải, nhưng đã kịp ghi tới 7 bàn thắng. Ngoài bản năng của một sát thủ, tiền đạo Jamaica còn làm tốt nhiệm vụ hỗ trợ cho các đồng đội lập công.
 |
| Kavin Bryan ghi 7 bàn cho Sông Lam Nghệ An mùa giải 2011. Ảnh tư liệu |
Sau khi Kavin Bryan chấn thương, Diego Fagan được cho là ngòi nổ chủ lực của Sông Lam Nghệ An. Trong trận đấu cuối cùng quyết định chức vô địch V.League năm đó, chính Diego Fagan là người đã mở tỷ số cho đội chủ sân Vinh, giúp đội bóng này có được kết quả hòa chung cuộc và giành ngôi vị cao nhất Giải Vô địch Bóng đá Quốc gia 2011.
Olaha tỏa sáng ở tuổi 20
Bên cạnh sở hữu 2 chức vô địch V.League, Sông Lam Nghệ An cũng có tới 3 chiếc Cup Quốc gia. Lần vô địch gần nhất của đội bóng xứ Nghệ là vào năm 2017. Năm đó, Sông Lam Nghệ An không có nhiều nội binh đình đám, nhưng với một tập thể có tính gắn kết cao, họ đã làm nức lòng người hâm mộ. Mang đến lối chơi hiệu quả ấy cho đội chủ sân Vinh, không thể không nhắc đến những đóng góp của ngoại binh Olaha.
 |
| Olaha góp công mang về chức vô địch cúp quốc gia năm 2017. Ảnh tư liệu |
Gia nhập Sông Lam Nghệ An vào năm 2017 khi mới 20 tuổi, tiền đạo Nigeria luôn bước ra sân với niềm khát khao được chứng tỏ bản thân. Với điểm mạnh thể lực, khả năng tì đè, kỹ thuật cơ bản tốt, anh có mặt ở hầu hết các điểm nóng trên sân, kiến tạo cơ hội cho đồng đội và trực tiếp lập công. Sau khi giúp đội bóng xứ Nghệ lên ngôi tại Cup Quốc gia 2017, Michael Olaha được đội bóng xứ Nghệ giữ lại thi đấu ở 2 mùa giải tiếp theo.
Sau giai đoạn hoàng kim của đội bóng xứ Nghệ, là chuỗi những năm tháng Sông Lam Nghệ An phải vật lộn với nguồn tài chính eo hẹp. Cũng bởi lý do đó mà đội chủ sân Vinh đã không thể mang về những ngoại binh thật sự chất lượng, để phục vụ tốt yêu cầu chuyên môn. Những cầu thủ như Peter Samue, Marcio Alves, Osmar Francicssco... khi được thi đấu đều trở thành những người thừa trên sân. Đây là nguyên nhân chính khiến lối chơi của Sông Lam Nghệ An trở nên vô hại trước những đội bóng giàu tiềm lực. Thậm chí mùa giải 2021, nếu dịch bệnh không xảy ra, nhiều khả năng Sông Lam Nghệ An khó giữ được thành tích chưa một lần rớt hạng, ở Giải bóng đá cao nhất Việt Nam.
Có thể khẳng định rằng, ngoại binh có sức ảnh hưởng rất lớn ở V.League. Sông Lam Nghệ An cũng không ngoại lệ. Nếu muốn tiếp tục giành được những danh hiệu cao quý như trong quá khứ, đội bóng xứ Nghệ sẽ cần phải có được những ngoại binh chất lượng. Điều mà chúng ta chưa thấy trong những mùa giải gần đây ở đội bóng này.