Ông Kim Jong-un đang “diễn kịch quá trớn” với Mỹ, Hàn?

Nhà lãnh đạo Kim Jong-un (ngoài cùng bên phải) cần khẳng định quyền uy trước giới tướng lĩnh quân đội.

Khi còn trẻ, cần khẳng định bản thân, các nhà lãnh đạo tối cao ở Triều Tiên thường có những hành động bất thường, khá liều lĩnh. Người thừa kế đời thứ 3 của gia tộc họ Kim cũng không phải là ngoại lệ.

Theo giới phân tích, các động thái khiêu khích của Bình Nhưỡng trong những tuần qua được cho là sự bắt chước, được tính toán kỹ lưỡng của lãnh đạo trẻ Kim Jong-un.

Khi còn trai trẻ, cố lãnh đạo Kim Jong-il từng tạo ra “sự kiện cây bạch dương (sát hại sĩ quan Mỹ) hồi tháng 8/1976 tại Panmunjom, suýt gây ra chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên.

Một số nhà phân tích thời đó cho rằng, hành động khiêu khích đó chỉ xuất phát từ ý đồ gây chú ý của một sĩ quan chỉ huy. Tuy nhiên, đó là một phân tích sai lầm, không nắm bắt được bản chất của chế độ. Tại Triều Tiên, toàn bộ quyền lực được tập trung vào một nhóm nhỏ các nhà lãnh đạo hàng đầu, đặc biệt là lãnh đạo tối cao. Khi một người phạm sai lầm, hình phạt thường khắc nghiệt và rất nặng nề. Do đó, các sĩ quan bình thường không bao giờ dám tự mình quyết định, khi chưa nhận được lệnh hoặc chỉ thị từ các cấp chỉ huy cao hơn. Do đó, không ít nhà phân tích nhấn mạnh, việc gán sự kiện cây bạch dương là hậu quả của sự “bùng nổ cảm xúc” của một sĩ quan quân đội Triều Tiên là vô lý. Những sự cố nhạy cảm như vậy chỉ có thể xảy ra khi được chính cấp lãnh đạo tối cao chỉ thị.

Theo đó, “sự cố cây bạch dương” chắc chắn có liên quan đến cấp rất cao và khi đó, nhà lãnh đạo tương lai Kim Jong-ill mới ở độ tuổi 30 và đang khao khát chứng tỏ bản thân. Cũng ở vào độ tuổi ngoài 30, Chủ tịch Kim Nhật Thành từng phát động cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950-1953.

Do đó, hành động cực đoan có thể được xem là dấu hiệu của sự non trẻ, có tính di truyền của gia tộc quyền lực nhất Triều Tiên. Nhà lãnh đạo hiện nay Kim Jong-un thậm chí còn ở độ tuổi trẻ hơn, song đã tỏ ra liều lĩnh hơn cả ông cha. Ông liên tục khiêu khích Hàn Quốc và Mỹ, với cấp độ tăng dần.

Có tin nói ông Kim Jong-un đứng sau vụ đánh chìm tàu hải quân Cheonan, rồi đến vụ pháo kích đảo tiền tiêu Yeonpyeong của Hàn Quốc. Dưới sự lãnh đạo của ông, Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo, thử hạt nhân lần 3 và đe dọa tấn công hạt nhân phủ đầu nhằm vào kẻ thù Hàn-Mỹ. Đó là điều mà ông nội và cha ông không làm hoặc tránh làm trong suốt thời gian cầm quyền. Tuy mới chỉ cầm quyền hơn một năm, ông Kim Jong-un đã bị coi là “nguy hiểm, khó lường hơn cha”.  

Với bản tính dễ thay đổi, cộng với sự hiểu biết ít ỏi của Mỹ về nhà lãnh đạo trẻ của Triều Tiên, Washington vẫn đang phải cố đoán xem ông Kim Jong-un sẽ đi xa đến đâu để chứng tỏ uy quyền với người dân cũng như giới lãnh đạo quân sự trong nước; hoặc ông sẽ đi xa đến đâu trong chiến lược thiết lập một gia đoạn thù địch với tân Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và thậm chí, với cả thế giới.

“Tất cả những tiên đoán về việc liệu nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un có nhận ra đâu là điểm dừng hay không đang nổi lên. Chúng ta không có đủ các dữ kiện lịch sử về ông Kim để biết liệu ông ta có khôn khéo như cha ông (Kim Jong-il) từng thể hiện trong các cuộc đối đầu ngoại giao hay không”, một quan chức Mỹ cấp cao giấu tên nhấn mạnh.

Sự non trẻ, thiếu kinh nghiệm cộng với tham vọng chứng tỏ bản thân của ông Kim Jong-un có khả năng dẫn tới một cuộc tấn công hạn chế nhằm vào Hàn Quốc như đánh chìm tàu hoặc pháo kích đảo mà cũng không loại trừ khả năng hai bên bị đẩy vào một cuộc xung đột quân sự lớn.

Ngoài ra, không ít quan chức Mỹ tin rằng, sự hiếu chiến của Bình Nhưỡng trong những tuần qua là nhằm mục đích hướng đến “các khán giả” trong nước. Nhà lãnh đạo trẻ của Triều Tiên đang nỗ lực xây dựng, củng cố hình ảnh cũng như quyền lực tuyệt đối của bản thân bằng cách thúc đẩy, cổ vũ tuyên truyền chống Mỹ và kẻ thù bên ngoài.

“Có sự khác biệt rõ ràng trong tác phong và sắc thái (giữa ông Kim Jong-un và người cha là cố lãnh đạo Kim Jong-il). Những lời lẽ đe dọa mà ông (Kim Jong-un) đưa ra cụ thể hơn và nhắm trực tiếp vào Mỹ hơn”, một quan chức cấp cao của Mỹ bình luận.

Tuy nhiên, theo quan chức này, Kim Jong-un sẽ không đạt được mục đích mong muốn. Washington và các nước đồng minh sẽ không “mua” sự kiềm chế của Triều Tiên bằng viện trợ, nhiên liệu hay các nhượng bộ khác, điều mà các chính quyền tiền nhiệm của Mỹ đã làm.

Năm ngoái, Tổng thống Obama từng cam kết viện trợ lương thực cho Bình Nhưỡng, với các điều khoản giám sát chặt chẽ để đảm bảo gói viện trợ không rơi vào tay quân đội. Đổi lại, Bình Nhưỡng phải chấp nhận đình chỉ thử tên lửa tầm xa và hạt nhân. Tuy nhiên, Triều Tiên bất ngờ bội ước và thỏa thuận bị vỡ chỉ chưa đầy 3 tuần sau đó, với tuyên bố của Bình Nhưỡng về kế hoạch phóng vệ tinh mà giới chức Mỹ kiên quyết cáo buộc đây là một vụ thử tên lửa trá hình.

Trong khi đó, bất chấp các động thái khiêu khích của Triều Tiên, chính quyền Obama vẫn khẳng định chưa đến lúc phải phát tín hiệu báo động. Theo tuyên bố của Nhà Trắng, dù Bình Nhưỡng cuối tuần trước tuyên bố “bước vào thời kỳ chiến tranh” với Hàn Quốc nhưng lại không có các động thái huy động và điều động quân.

Chưa hết, bất chấp việc một số bức ảnh mới “được” KCNA làm lộ kế hoạch tấn công lục địa Mỹ của Triều Tiên, song nhiều chuyên gia phân tích vẫn tin rằng, Bình Nhưỡng vẫn chưa thể làm chủ được công nghệ tên lửa đạn đạo có khả năng bay tới các bờ biển của nước Mỹ.

Ngoài ra, hầu hết các nhà quan sát Hàn Quốc đều cho rằng, Kim Jong-un dù sao vẫn là nhà lãnh đạo có lý trí để hiểu rằng sức mạnh quân sự của Triều Tiên khó sánh với sức mạnh quân sự của liên minh Mỹ-Hàn. Nhà lãnh đạo trẻ cũng đủ sáng suốt để nhận thức được rằng “diễn kịch quá trớn” có thể đẩy căng thẳng bán đảo Triều Tiên tiếp tục leo thang và tạo ra nguy cơ liên quan đến sự tồn vong của chế độ.