Nhằm tiếp tục đưa tên tuổi của súng trường tiến công huyền thoại AK-47 lên một tầm cao mới, đáp ứng các yêu cầu của chiến tranh hiện đại. Nhà máy sản xuất vũ khí IZHMASH đã cho ra đời dòng sản phẩm súng trường tiến công hiện đại AK-100 series.
Dòng súng trường tiến công mới này được thiết kế theo công nghệ hiện đại, sử dụng vật liệu tổng hợp trong chế tạo giúp độ bền cao hơn đồng thời giảm trọng lượng cũng như các thiện độ chính xác cho súng so với AK-47 nguyên bản. Bên cạnh đó, dòng AK-100 được thiết kế thành nhiều biến thể sử dụng nhiều cỡ đạn khác nhau nhằm tăng cường tiềm năng xuất khẩu cho các nước trên thế giới.
 |
Súng trường tiến công AK-101 (đầu) và AK-102 (thứ 2) - biến thể của AK-100 series dùng đạn chuẩn của NATO.
|
AK-100 series hoạt động theo nguyên tắc trích khí với bệ khóa nòng gắn khóa nòng xoay. Thanh chọn chế độ bắn cũng là khóa an toàn kiểm soát hoạt động của máy cò theo chế độ chọn. Máy cò có các chế độ bắn phát một, liên thanh hoặc chế độ điểm xạ 3 viên.
Dòng súng này có các khe để gắn thêm kính ngắm quang học và quang-điện tử tùy thuộc vào nhiệm vụ. AK-100 series có ống giảm giật đầu nòng cải tiến giúp cải thiện độ chụm của đạn khi tác xạ cho phép bắn chính xác hơn. AK-100 series được thiết kế để tương thích với các loại súng phóng lựu kẹp nòng GP-25 hoặc GP-30.
Nhìn chung, AK-100 series kế thừa hầu hết các đặc tính hoạt động ưu việt của súng trường tiến công huyền thoại AK-47. Bên cạnh đó, nhà sản xuất cũng đã cải tiến các điểm hạn chế của AK-47 như độ chính xác chưa cao để đưa tính năng của dòng súng này lên một tầm cao mới.
AK-100 series được sản xuất với các biến thể như sau: AK-101 và AK-102 được thiết kế đặc biệt dành riêng xuất khẩu cho các nước thường sử dụng súng trường theo tiêu chuẩn NATO. Súng sử dụng hộp tiếp đạn 5,56x45mm 30 viên tiêu chuẩn NATO.
Trong đó AK-101 có chiều dài nòng súng 415mm, còn AK-102 có chiều dài nòng súng 314mm. Tầm bắn hiệu quả của AK-101 khoảng 1.000 mét, còn AK-102 khoảng 500 mét. Tốc độ bắn 40 viên/phút ở chế độ phát một, 100 viên/phút ở chế độ loạt ngắn 3 viên, 600 viên/phút ở chế độ liên thanh.
 |
Biến thể AK-103 dùng đạn cỡ 7,62mmx39 tương tự AK-47.
|
Biến thể AK-103 có thiết kế tương tự như AK-101 nhưng sử dụng hộp tiếp đạn cỡ nòng 7,62x39mm tiêu chuẩn của AK-47. Trong khi đó biến thể AK-104 lại có thiết kế tương tự AK-102 nhưng sử dụng hộp tiếp đạn cỡ nòng 7,62x39mm. Tầm bắn hiệu quả với 2 biến thể trên tương ứng 1.000 mét và 500 mét.
Biến thể AK-105 là một thiết kế rút gọn của AK-74M, về mặt thiết kế của biến thể này rất giống với AK-104. Súng sử dụng hộp tiếp đạn 5,45x39mm theo tiêu chuẩn của Liên Xô. Tầm bắn hiệu quả của biến thể này khoảng 500 mét.
Trong khi đó biến thể AK-107 và AK-108 lại phản ánh một lối đi mới trong thiết kế của AK-47, súng có cấu tạo độc đáo với máy lùi đối trọng với 2 thanh điều hành di chuyển ngược chiều nhau giúp loại bỏ độ giật của súng khi bắn. Giải pháp thiết kế này giúp súng bắn chính xác hơn, độ chụm của đạn khi bắn ở chế độ liên thanh rất cao.
Nguyên tắc hoạt động của biến thể AK-107/108 tương tự như súng trường tiến công AEK-971. Hai biến thể này sử dụng 2 loại đạn khác nhau, AK-107 sử dụng hộp tiếp đạn 5,45x39mm, AK-108 sử dụng hộp tiếp đạn 5,56x45mm.
AK-100 series đã mang lại một luồng gió mới cho AK-47, thiết kế súng đẹp hơn, độ bền cao hơn, bắn chính xác hơn. Mặc dù được đánh giá rất cao nhưng thành công lại chưa đến với AK-100 series như điều mà tiền bối AK-47 đã đạt được. Quân đội Nga vẫn sử dụng một cách hạn chế dòng AK-100 series, chỉ có biến thể AK-103 có vẽ có tương lai sáng lạng hơn khi Venezuela đã mua giấy phép sản xuất loại súng này trong nước.
 |
Biến thể AK-107 với cải tiến mới giúp tăng độ chính xác khi bắn.
|
Các biến thể khác vật đang chật vật để tìm chổ đứng của mình. Ngay tại những thị trường truyền thống vốn có của AK-47 như Ấn Độ cũng đang xem xét chọn Galil ACE.
Đặc biệt, theo nguồn tin từ truyền thông Nga, Việt Nam – quốc gia truyền thống sử dụng súng trường tiến công AK-47/AKM gần đây mở gói thầu mua súng trường mới, trong đó có sự tham gia của AK-100 series và Galil ACE 31/32 Israel. Và rất đáng tiếc khi AK-100 tiếp tục bại trận trước Galil ACE 31/32.
Bộ Quốc phòng Việt Nam từ chối mua series súng trường AK-100 do Nga đề xuất bởi mức giá được phía Nga đưa ra là quá cao, tới hơn 250 triệu USD so với mức giá 170 triệu USD của Israel”, báo Kinh doanh Online Nga cho biết.
So với dòng súng trường tiến công Galil ACE do Israel chế tạo dựa trên AK-47 thì AK-100 series không hề thua kém thậm chí còn nhỉnh hơn ở một số khía cạnh, đặc biệt là chế độ điểm xa loạt ngắn 3 viên độc đáo.
Hậu duệ của súng trường tiến công huyền thoại AK-47 đang đứng trước nhiều khó khăn trong việc tiếp tục khẳng định tên tuổi của mình trong chiến trường hiện đại.