Chiến dịch Crimea cho thấy sự “lột xác” của Quân đội Nga

Vào đầu tháng 3/2014, khi Nga bắt đầu tiến quân vào Crimea, một loạt các áp phích quảng cáo bắt đầu xuất hiện tại các điểm dừng xe bus ở Moscow. Các áp phích này đều có nội dung tuyển quân từ Bộ Quốc phòng Nga và những binh sĩ xuất hiện trên bảng đều mặc quân phục giống hệt những binh sĩ "lạ" ở Crimea – đồng phục xanh, cùng loại mũ, cùng các họa tiết ngụy trang.

Trên các áp phích, binh sĩ đều đứng trên vùng đất khá giống bờ biển Crimea. Như vậy, liệu lời tuyên bố không gửi quân đến Crimea của Tổng thống Nga Vladimir Putin liệu có đáng tin.

Thực tế, Nga có thể đã gửi quân đến Crimea. Vào ngày 4/3/2014 – cùng ngày những tranh quảng bá xuất hiện ở Moscow, ông Putin đã xuất hiện trước công chúng và tuyên bố những người lính Nga xuất hiện ở Crimea không phải là binh sĩ Nga. Mặc dù, họ lái xe với biển số Nga, nhưng ông Putin vẫn cho biết đấy là các nhóm quân sự địa phương.

Và 2 tuần sau khi sát nhập Crimea, ông Putin cuối cùng đã xác nhận màn kịch trên. Tại buổi lễ diễn ra ở điện Kremlin vào ngày 28/3/2014, ông Putin đã cảm ơn một số quan chức quân sự do sự phục vụ của họ tại các sự kiện vừa diễn ra ở Crimea – sự kiện được ông Putin gọi là phép kiểm tra nghiêm túc dành cho quân đội Nga. Ông Putin cho rằng, chiến dịch ở Crimea đã “biểu dương các khả năng mới của lực lượng vũ trang Nga”.

Tuy nhiên, nhiều người không hẳn đồng ý với ý kiến của ông Putin. Với bà Olga Oliker, nhà nghiên cứu quân đội Nga tại trung tâm nghiên cứu RAND Corporation của Mỹ cho biết, hiệu suất của quân đội Nga tại Crimea không có gì đặc biệt – chỉ hơi khác so với chuẩn mực: “Không có chiến dịch nào ác liệt xảy ra. Quân nhân Nga chỉ đơn giản mặc các bộ đồng phục lạ và đi lại xung quanh và làm ra vẻ đe dọa. Nhưng đó là tất cả những gì họ thực hiện”.

Trong các chiến dịch quân sự gần đây, Tổng thống Putin và Bộ Quốc phòng Nga vẫn nắm giữ chuỗi chiến thắng. Tuy vậy, họ khó có thể tự hào vì điều đó. Trong chiến dịch Georgia năm 2008, quân đội Nga chỉ cần 5 ngày để hoàn toàn đánh tan quân đội Georgia nhưng vẫn có những điểm đáng xấu hổ. Kể cả các nhà phân tích ở Moscow cũng phải chỉ trích.

“Không thể tin nổi là Không quân Nga không thể hoàn toàn không chế bầu trời trong cuộc chiến 5 ngày ở Georgia trong khi thực tế là Georgia hầu như không có máy bay chiến đấu”, một nhà phân tích tại CAST – trung tâm phân tích có mối quan hệ gần gũi với Bộ Quốc phòng Nga cho hay. “Cũng không có phương thức giao tiếp ổn định giữa các lực lượng Không quân và Lục quân Nga. Các thiết bị xác định mục tiêu hiện đại cũng không được sử dụng”.

Trong chiến dịch Crimea, Nga đã không chế mọi việc để hoàn toàn chiếm bán đảo Crimea chỉ trong vòng vài ngày mà không có thương vong ở cả 2 phía.

“Đấy là một chiến dịch sạch, bao gồm triển khai nhanh quân đội tại vùng lãnh thổ nước khác – giống như các nước phương Tây triển khai tại Afghanistan”, ông Maxim Pyadushkin – biên tập viên tại tờ báo của trung tâm CAST cho biết.

“Chiến dịch này được triển khai theo đúng cách phong cách phương Tây thực hiện. Tôi nghĩ phương Tây sẽ rất ngạc nhiên khi nhìn những gì Nga có thể làm theo phong cách của họ”, ông này nói.

Tuy vậy, chiến dịch Crimea cũng cho thấy một số sự tiến bộ so với cuộc chiến ở Georgia. Trong vòng 5 năm trở lại đây, Bộ Quốc phòng Nga đã cắt giảm và tinh chỉnh bộ máy cồng kềnh của quân đội Nga cũng như tinh giản quân thường trực xuống dưới 1 triệu người với nhiều đơn vị hiện đại và chuyên nghiệp hơn. Bộ Quốc phòng Nga cũng có thể tuyển quân mà không cần thông qua dự thảo. Chiến dịch ở Crimea là một minh chứng cho điều đó với các áp phích tuyển quân trên đường phố Moscow.

Cách binh sĩ Nga triển khai ở Crimea đã cho thấy một số hiệu quả tích cực từ các chính sách của bộ Quốc phòng Nga. Các binh sĩ này được trang bị đầy đủ với kỷ luật tốt. Như vậy, số tiền khổng lồ Nga dành cho quân sự trong những năm gần đây đã không hoàn toàn lãnh phí.

Tuần trước, viện Gaidar – một trung tâm nghiên cứu kinh tế ở Moscow ước tính quân đội Nga nhận được ngân sách tính trên % của GPD đã vượt qua con số % GDP của Mỹ trong năm 2014. Năm 2014, quân đội Nga có ngân sách vào khoảng 70 tỷ USD – tăng 18% so với ngân sách năm 2013.

Tuy nhiên, chiến dịch Crimea vẫn chưa đủ để cho thấy khả năng của quân đội Nga sau chiến dịch ở Georgia.

Bà Oliker cho rằng: “Quân đội Nga có thể sẽ gặp rắc tối khi họ cố gắng sử dụng những công nghệ tiên tiến”. Điều này có thể giải thích cho lý do ông Putin đã rút bớt một số binh lính ra khỏi biên giới Ukraine. Quân đội Ukraine mặc dù rất rệu rã nhưng vẫn lớn hơn nhiều lần so với Georgia và gần như chắc chắn sẽ có chiến tranh nếu xe tăng Nga băng qua biên giới.