Tạp chí RIR bình luận, khi số lượng các nhóm khủng bố sở hữu các loại vũ khí phòng không đang ngày càng tăng lên như hiện nay thì nhu cầu phát triển các hệ thống phòng vệ cho các loại máy bay quân sự lẫn dân sự đang dần trở nên cực kỳ quan trọng. Và hiện nay trên thế giới chỉ có những quốc gia như Mỹ, Nga, Anh và Israel mới có đủ khả năng phát triển các hệ thống phòng vệ này.
Điều nay không phải hoàn toàn không có cơ sở khi nhìn qua hàng loạt cuộc xung đột tại Libya, Syria, Iraq và Yemen trong những năm gần đây. Có thể dễ dàng nhận thấy các tổ chức khủng bố đã được trang bị tốt hơn và có thể dễ dàng tấn công các mục tiêu bay nhất là các loại máy bay dân sự. Và mọi hành động tấn công có chủ đích trên đều gây ra hậu quả nghiệm trọng nhưng lại khó có thể truy cứu thủ phạm thật sự.
 |
| Mối đe dọa bị tấn công bằng tên lửa phòng không vác vai từ các tổ chức khủng bố đang lớn hơn bao giờ hết. |
Hiện có ít nhất 1 triệu tổ hợp tên lửa phòng không cá nhân (MANPADS) đã được sản xuất trên toàn thế giới và rất khó để có thể xác định bao nhiêu tổ hợp trong số đó đang nằm trong tay các tổ chức khủng bố. Mặt khác việc buôn bán mặt hàng chết người này trên thị trường vũ khí chợ đen diễn ra khá công khai nhất là sau khi chính quyền của Tổng thống Lybia Muammar Gaddafi bị lật đổ hay sự bàng trướng của Nhà nước Hồi giáo IS tại Iraq và Syria.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, từ năm 1970 đến năm 2006 có hơn 40 máy bay dân sự bị bắn hạ bởi MANPADS khiến hơn 1.000 người thiệt mạng, do đó các tổ hợp tên lửa MANPADS được bán ra thị trường chợ đen là mối đe dọa lớn cho bất kỳ loại máy bay nào từ dân sự cho đến quân sự.
Hy vọng đến từ nước Nga
Để ngăn chặn những hiểm họa như trên các công ty công nghệ và quốc phòng trên toàn thế giới đều bắt đầu phát triển các hệ thống phòng vệ tiên tiến hơn nhằm bảo vệ các loại máy bay dân sự trước hiểm họa từ MANPADS. Tuy nhiên những hệ thống phòng vệ như vậy do Mỹ phát triển có giá thành quá đắt đỏ cho cả người mua và người sử dụng, thậm chí trong từng có một dự án như vậy ở Mỹ do một công ty tư nhân thực hiện nhưng chỉ có 12 hệ thống phòng vệ được bán ra và nó nhanh chóng bị đánh giá là kém hiệu quả.
 |
| Hệ thống đánh chặn tên lửa phòng không C-MUSIC dành cho các máy bay chở khách thương mại do Elbit Systems phát triển. |
Một công ty khác thuộc ngành công nghiệp quốc phòng Israel là Elbit Systems cũng đã bắt đầu tham gia vào các chương trình phát triển hệ thống phòng vệ tên lửa dành cho loại máy bay chở khách dân sự, điển hình là hệ thống C-MUSIC với giá thành phù hợp cho hãng hàng không dân sự. Một điểm đặc biệt là C-MUSIC không cần phải được gắn cố định trên máy bay và có thể được tích hợp khi cần thiết.
Một quốc gia khác là Nga cũng bắt đầu vào trang bị các tổ hợp áp chế điện tự nhằm vô hiệu hóa các loại tên lửa phòng không của đối phương có tên là “President-S”, tuy nhiên tổ hợp tác chiến điện tử này chỉ mới được trang bị cho các loại máy bay quân sự mặc dù nó cũng có thể được tích hợp cho các máy bay dân sự.
Tổ hợp tác chiến điện tử President-S được công ty phát triển công nghệ vô tuyến điện tử KRET của Nga phát triển nó được giới thiệu tích hợp trên hầu hết các loại máy bay của Nga hiện nay và có tính ứng dụng cao.
Vladimir Mikheyev - một quan chức cao cấp của KRET cho biết, trong trường hợp cần thiết President-S hoàn toàn có thể ngăn chặn và vô hiệu hóa hệ thống dẫn đường của các loại tên lửa phòng không khiến nó không thể xác định được mục tiêu và tự hủy. Tổ hợp áp chế điện tử này có thể được tích hợp sẵn hoặc lắp đặt cho nhiều loại máy bay khác nhau.
 |
| Một tổ hợp pod của President-S được thiết kế để gắn bên ngoài máy bay. |
Có thể hiểu đơn giản hơn là, President-S có thể ngăn chặn hiểm họa máy bay chở khách dân sự bị tấn công bởi tên lửa vác vai được trang bị đầu dẫn bằng hồng ngoại. Nhưng còn đối với các loại tên lửa không đối không hay tổ hợp tên lửa phòng không mặt đất thì President-S đòi hỏi phải được tích hợp cùng nhiều thiết bị khác để có thể vô hiệu hóa các mối đe dọa này.
Một tổ hợp như President-S có thể ngăn chặn những thảm kích như máy bay Tu-154 của Nga bị bắn hạ bởi tên lửa phòng của Ukraine vào 2001 hay chiếc MH17 của Malaysia Airlines bị bắn hạ một tổ hợp tên lửa phòng không BUK cũng tại Ukraine và vẫn thể xác định nguyên nhân thật sự.
"Tổ hợp áp chế điện tử President-S có thể được tích hợp bên ngoài hoặc bên trong thân máy bay (bao gồm cả thiết bị laser để đánh chặn hệ thống dẫn đường của tên lửa) của bất cứ loại máy bay hay trực thăng nào do Nga hay các quốc gia khác chế tạo”, Mikheyev cho biết.
 |
| KRET hy vọng trong tương lai các máy bay quân sự của Nga đều sẽ được trang bị các tổ hợp President-S nhằm bảo vệ chúng trước các mối đe dọa từ trên không. |
Trong các đợt thử nghiệm thực tế trong tình huống tác chiến trên không President-S đã tỏ ra hoạt động khá hiệu quả, cả hai máy bay trực thăng được trang bị President-S đều được bảo vệ an toàn trước các loại tên lửa phòng không MANPADS được sử dụng trong thử nghiệm.
Theo đó khi bay gần đến mục tiêu các tên lửa MANPADS bị hệ thống đánh chặn của President-S vô hiệu hóa hệ thống dẫn đường khiến nó thay đổi quỹ đạo bay trước đó.
Theo đại diện KRET, trong tương lai tất cả dòng máy bay quân sự của Nga đều sẽ được trang bị President-S. Hiện tại công ty này đang sản xuất hàng loạt President-S theo đơn đặt hàng của chính phủ Nga điều này giảm đáng kể chi phí sản xuất cũng như giá thành của tổ hợp áp chế điện tử này trên thị trường.
