Chữa bệnh bằng tế bào gốc, hay còn gọi là liệu pháp tế bào gốc, là phương pháp điều trị y khoa hiện đại, sử dụng tế bào gốc bao gồm tế bào phôi, tế bào gốc trưởng thành và tế bào gốc vạn năng cảm ứng. Phương pháp này được nghiên cứu áp dụng để điều trị, cải thiện hay ngăn ngừa các bệnh lý và hỗ trợ phục hồi các tổn thương.

Tế bào gốc được ứng dụng trong điều trị bệnh có thể là tế bào phôi, tế bào gốc từ mô và máu cuống rốn khi em bé chào đời, tế bào gốc trưởng thành hoặc tế bào gốc đa năng cảm ứng. Tùy vào từng trường hợp, nguồn tế bào gốc có thể được lấy từ chính cơ thể người bệnh (tự thân) hoặc từ người hiến tặng (đồng loài).

Một số bệnh về máu

Liệu pháp tế bào gốc có thể được nghiên cứu áp dụng trong điều trị một số bệnh về máu, bao gồm: Thiếu máu bất sản, thiếu máu loạn sản hồng cầu bẩm sinh, bệnh niệu hồng cầu kịch phát về đêm, thiếu máu Fanconi…

• Rối loạn máu hoặc bất thường di truyền về tế bào hồng cầu: Thiếu máu Blackfan-Diamond, bệnh tan máu bẩm sinh beta thể nặng, bệnh bất sản hồng cầu nguyên phát, bệnh hồng cầu hình liềm và các bệnh lý khác liên quan đến tế bào hồng cầu.

• Các bệnh bạch cầu

Tế bào gốc có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh lý, trong đó có một số bệnh ung thư, gồm: Bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính; Bệnh bạch cầu tủy cấp tính; Bệnh bạch cầu cấp tính lưỡng hình; Bệnh bạch cầu tủy mạn tính; Bệnh bạch cầu tế bào plasma; U nguyên bào tủy; Tế bào gốc có thể giúp thay thế các tế bào bị tổn thương do bệnh, hỗ trợ cơ thể phục hồi và cải thiện khả năng chống lại bệnh. Đây là một trong những phương pháp tiên tiến, hứa hẹn mang lại hiệu quả cao.

Bệnh tự miễn

Liệu pháp tế bào gốc có khả năng ức chế quá trình tiến triển của các bệnh tự miễn và trong một số trường hợp có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh. Tỷ lệ thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác của người bệnh, thời gian mắc bệnh và tình trạng bệnh lý cụ thể. Một số bệnh tự miễn có thể được bác sĩ cân nhắc điều trị bằng tế bào gốc bao gồm: bệnh Lupus ban đỏ hệ thống (SLE), bệnh tiểu đường, bệnh vảy nến, viêm cột sống dính khớp và các bệnh tự miễn khác.

Bệnh Lupus ban đỏ

Lupus ban đỏ có thể được điều trị bằng tế bào gốc nguyên vẹn lấy từ cuống rốn thai nhi hoặc tế bào gốc tự thân của người bệnh, miễn là tế bào gốc này không bị ảnh hưởng bởi bệnh lý. Tế bào gốc có khả năng chuyển thành tế bào của các cơ quan bị tổn thương khi tiếp xúc, giúp phục hồi các mô, cơ, dây thần kinh, làm chậm tiến triển của bệnh và trong một số trường hợp có thể ngừng hoặc làm cải thiện tình trạng bệnh lupus.

Thoái hóa khớp

Liệu pháp tế bào gốc có thể hỗ trợ sửa chữa sụn khớp bị tổn thương và cải thiện tình trạng viêm trong và xung quanh khớp, giúp làm chậm quá trình thoái hóa khớp.

Tổn thương tủy sống

Liệu pháp tế bào gốc có thể kích thích tiết ra các yếu tố dinh dưỡng thần kinh, thúc đẩy sự phát triển và tái tạo các dây thần kinh bị tổn thương. Đồng thời tăng cường hình thành mạch máu, cải thiện khả năng sống sót của tế bào và giảm các phản ứng viêm thần kinh. Phương pháp này có thể được nghiên cứu cho những người bị tổn thương tủy sống mà không có cải thiện sau phẫu thuật.

Bệnh tự kỷ

Hiện tại, việc sử dụng tế bào gốc để điều trị bệnh tự kỷ vẫn đang trong quá trình nghiên cứu. Kết quả từ nhiều thử nghiệm cho thấy tế bào gốc không chỉ có khả năng tự tái tạo mà còn có thể giúp cải thiện bệnh bằng cách:

Thay thế và sửa chữa các tế bào thần kinh bị tổn thương; Tăng sản xuất các yếu tố dinh dưỡng thần kinh, hỗ trợ sự tăng sinh và biệt hóa tế bào thần kinh, chẳng hạn như yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ tế bào thần kinh đệm (GDNF) và yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não (BDNF); Điều chỉnh hệ thống miễn dịch và quá trình viêm, giúp giảm sự phá hủy thần kinh trong bệnh tự kỷ;Kích thích tạo ra các mạch máu mới cho hệ thần kinh.

Ngoài ra, những bệnh lý khác có thể được điều trị bằng tế bào gốc như đái tháo đường týp 1, bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer’s, các bệnh tim mạch, đột quỵ, bỏng, bệnh thận, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD...

Tế bào gốc cung cấp cho y học các liệu pháp điều trị đầy hứa hẹn trong hiện tại và tương lai, tuy nhiên vẫn còn đó những rào cản kỹ thuật quan trọng cần các nhà khoa học và y học nghiên cứu sâu thêm để vượt qua.