Cua lông là đặc sản của thành phố Thượng Hải (Trung Quốc). Các món ăn được làm từ loài cua này được coi là thượng đẳng trong ẩm thực miền đông.
Những du khách muốn đến thưởng thức cua lông ngay tại nơi xuất xứ thì hãy đến Thượng Hải vào mua thu, lúc cua trưởng thành di cư từ hồ Dương Trừng gần thành phố Tô Châu (tỉnh Giang Tô) ra đồng bằng châu thổ sông Dương Tử để giao phối và sinh sản. Đây cũng là lúc cua lông béo nhất, chắc thịt nhất và cũng là lúc vào mùa săn cua của nông dân.
Cua lông trong hồ Dương Trừng. Ảnh: Johannes Eisele/AFP.
Vào thời gian đó, cua được bán ở khắp nơi, từ chợ dân sinh, nhà hàng, thậm chí còn xuất hiện trên máy bán hàng tự động ở ga tàu ngầm gần Nam Kinh. Tuy nhiên, loại ngon nhất, những con cái cỡ to thường được đưa vào các nhà hàng đẳng cấp, khách sạn 5 sao và có giá không rẻ chút nào.
Cua lông có kích thước không quá to, mai màu xanh đậm, cặp càng vàng phủ lông màu nâu. Thịt cua lông nổi tiếng với vị ngọt đậm đà, cặp càng ngậy mềm như kem bơ. "Bạn hãy tưởng tượng đến vị của nó như lòng đỏ trứng vịt quyện với gan ngỗng béo", cây bút ẩm thực Hong Kong Janice Leung-Hayes nói.
Cũng chính vì vậy mà cua lông có giá rất đắt đỏ. Một con cua lông 300 gram giá có thể lên tới 90 USD (khoảng trên 2 triệu đồng). Cua trọng lượng nhỏ hơn giá thường khoảng 100 USD/kg.
Giới thượng lưu Trung Quốc coi ăn cua lông hấp là một nghệ thuật, thể hiện đẳng cấp, khi phải gỡ thịt mà không làm vỡ lớp vỏ bên ngoài.
Ở Việt Nam, cua lông bắt đầu xâm nhập vào từ năm 2017 bằng đường xách tay và được bán theo con với giá dao động từ 200.000 - 450.000 đồng/con có trọng lượng từ 100-200gram/con. Đối với loại cua có trọng lượng 250gram giá lên tới 900.000 đồng/con. Mặc dù có giá khá đắt nhưng cua lông vẫn thu hút được giới nhà giàu tìm mua.
Tuy nhiên, cũng là loài cua lông đó, nhưng trong 1, 2 năm trở lại đây lại được bán với giá 45.000 đồng/1 con khiến ai cũng có thể ăn được chứ không riêng gì giới nhà giàu. Bởi cua lông từng "gây sốt" thị trường Việt nên ai cũng biết nó có giá rất đắt, nên khi nó được bày bán với giá siêu rẻ ai cũng phải ngạc nhiên tự hỏi liệu đây có phải là cua lông "trong tuyền thuyết" không?
Với người Trung Quốc, ăn cua hấp mang đầy tính nghi thức, bởi dùng tới 8 dụng cụ để gỡ thịt.
Hóa ra tất cả đều có nguyên do của nó. Sở dĩ cua lông được bày bán ngoài chợ có giá siêu rẻ là vì đó là hàng Việt. Chúng có tên là cua cà ra, cua da, cua sông hoặc cua sông Hồng.
Giá cua lông xuất xứ Việt Nam cũng rẻ hơn rất nhiều so với cua nhập từ Trung Quốc. Tuy nhiên, vì giống cua lông Hong Kong nên nhiều tiểu thương thường nhập nhèm giữa hai loài cua này, gắn mác Hong Kong cho cua lông Việt để đánh vào tâm lý sính ngoại của người mua.
Ngoài ra, theo một đầu mối chuyên bán cua lông ở Hà Nội cho biết, loài cua lông đắt đỏ có xuất xứ từ Thượng Hải, là cua tự nhiên, nhập về bằng đường hàng không nên chi phí vận chuyển đắt dẫn đến giá thành cao. Còn một loại cua lông nữa có xuất xứ từ Quảng Châu, được nuôi thúc bằng cám cho nhanh lớn, nhập về bằng đường bộ nên có giá thành rất rẻ.
Nhìn bằng mắt thường sẽ rất khó để phân biệt ba loại cua lông này với nhau, chỉ khi hấp lên, với vị ngọt đậm đà, cặp càng ngậy mềm như kem bơ của cua lông Thượng Hải chính hiệu mới hoàn toàn khác biệt với hai loại cua lông kia.