Câu hỏi: Cha mẹ tôi rất thích ăn rau khoai lang luộc hoặc xào với tỏi vào mùa hè. Đặc biệt, họ tin rằng ăn loại rau này có thể phòng chống bệnh ung thư. Điều này có đúng không?
Trả lời: Trung tâm dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện K
Nghiên cứu sử dụng 200 g rau khoai lang tím cho vận động viên trong 1-2 tuần cho thấy giúp giảm quá trình oxy hóa lipid và DNA, tăng glutathione trong máu. Ngoài ra, chúng còn cải thiện khả năng chống oxy hóa trong huyết tương.
Nghiên cứu trong ống nghiệm cũng thấy rằng chiết xuất từ lá khoai lang có tác dụng chống ung thư mạnh với các loại tế bào ung thư ruột kết, vú, tiền liệt tuyến, đại trực tràng và phổi. Cơ chế là nhờ các polyphenol và anthocyanin điều chỉn chu kỳ tế bào, cảm ứng gây chết tế bào, giảm tăng sinh thành mạch.
IbACP là peptit 16 acid amin được tách chiết từ rau khoai lang cũng cho thấy có khả năng ức chế dòng ung thư tuyến tụy. Các nghiên cứu trên động vật và người bước đầu được tiến hành để nghiên cứu sâu hoạt tính chống ung thư của hợp chất trên.
Nghiên cứu trong ống nghiệm với dòng tế bào gan bị tổn thương cho kết quả các anthocyanin trong lá khoai lang làm giảm sự tích tụ các oxy phản ứng, giảm quá trình chết tế bào. Thí nghiệm với chuột sử dụng lá khoai lang trong chế độ ăn thấy có sự cải thiện về cấu hình acid béo trong gan.
Các hợp chất flavonoid và quercetin trong lá khoai lang làm giảm sự hấp thu acid béo trong ruột thông qua điều chỉnh enzym khác nhau liên quan chuyển hóa lipid. Quercetin còn giảm hoạt động của lipase tuyến tụy, ức chế sự hấp thu cholesterol và triglycerid thông qua chất vận chuyển cholesterol, acid béo ở biểu mô.
Đối với tình trạng đường huyết cao, các flavonoid trong lá khoai lang có thể thúc đẩy sự hấp thụ glucose ở mô ngoại vi và tăng cường bài tiết insulin, giảm tình trạng tự hủy của tế bào β tuyến tụy. Ngoài ra, quercetin kích hoạt tái tạo tế bào β trong tuyến tụy, gây tăng tiết insulin. Kết quả là con đường tế bào liên quan bài tiết insulin sẽ được kích thích, làm giảm khả năng kháng insulin, giúp chống lại bệnh tiểu đường. Tác dụng này đã được chứng minh trong nhiều thí nghiệm động vật.
Dù các nghiên cứu trên người để khẳng định tác dụng trên của lá khoai lang chưa nhiều để đưa ra khuyến cáo và liều lượng sử dụng an toàn, việc sử dụng loại rau này cùng các loại rau khác vẫn được khuyến khích. Tuy nhiên, nồng độ các chất có hoạt tính sinh học khác nhau giữa lá của các loại khoai lang, thời điểm thu hoạch và cách nấu nướng. Trong đó, hấp là phương pháp nấu hiệu quả nhất để duy trì mức polyphenol và hoạt động chống oxy hóa của lá khoai lang.