1. Tỏ thái độ tiêu cực khi trẻ phạm sai lầm hoặc gặp thất bại
Khi cha mẹ tỏ thái độ cáu giận, không hài lòng trước những sai lầm hoặc thất bại của trẻ sẽ tạo cho trẻ cảm giác sợ hãi và tự ti.
Điều đó sẽ khiến trẻ ngại thử những điều mới trong tương lai vì tâm lý sợ rằng mình sẽ tiếp tục thất bại.
 |
| Thái độ tiêu cực của cha mẹ khi con mắc lỗi sẽ càng khiến trẻ muốn 'chui vào vỏ ốc' của chính mình. |
Cha mẹ hãy khéo léo dùng những sai lầm của trẻ như một 'công cụ học tập' để trẻ rút kinh nghiệm và kiểm soát những sai lầm tương tự trong tương lai.
Nếu trẻ không có được sự tự tin sẽ dễ dàng bỏ cuộc thay vì cố gắng. Đó mới chính là điều quan trọng mà cha mẹ nên hướng tới thay vì chỉ nhìn vào những lỗi mà trẻ mắc phải.
2. So sánh con với các bạn hoặc anh chị em
Có lẽ đây là việc nuôi dạy con sai lầm mà nhiều cha mẹ vẫn hay mắc phải.
Có thể những lời so sánh của cha mẹ mang hàm ý muốn con phấn đấu hơn, cố gắng hơn để 'bằng bạn bằng bè'.
Nhưng điều đó chỉ càng khiến trẻ tự ti hơn vào bản thân, khiến trẻ không muốn cố gắng vì trước sau gì cũng sẽ bị đem ra so sánh.
Hơn thế nữa, trẻ còn có thể sinh ra tâm lý hờn ghét người được đưa ra làm 'tấm gương' so sánh với mình. Tâm lý ghen tị đó chính là một thói xấu mà cha mẹ cần tìm cách hạn chế ở trẻ.
3. Đánh giá năng lực của con dựa trên điểm số
Đối với những đứa trẻ không có thành tích quá nổi trội, nếu cha mẹ quá coi trọng điểm số sẽ chỉ làm cho trẻ không thể hy vọng thêm và càng thiếu tự tin.
Điểm số không đánh giá được hết năng lực của trẻ, vì thế cha mẹ không nên quá đặt nặng vấn đề này.
Hãy giúp trẻ có không gian phát triển lành mạnh để trẻ phát huy kỹ năng mềm và đời sống tình cảm, những điều này cũng quan trọng không kém gì thành tích học tập của trẻ.
4. Coi nhẹ sự cố gắng của trẻ
Khi trẻ đang phải cố gắng 'vật lộn' để tiếp thu những cái mới như tập đọc sách, học chữ hay học toán, cha mẹ không nên giục con phải hiểu nhanh, làm ngay được.
Có thể đối với bạn, một bài toán nào đó là rất dễ. Nhưng với trẻ, mọi thứ đều mới lạ và cần thời gian làm quen. Vì thế, hãy thật kiên nhẫn.
Ngoài ra, bố mẹ không nên trấn an con bằng cách nói: 'Con đừng lo, dễ thôi mà'. Cách nói này đôi khi làm trẻ có suy nghĩ rằng, vì sao trẻ lại không thể làm được điều đó trong khi nó dễ dàng như vậy.
Thay vì thế hãy nói: 'Ban đầu sẽ rất khó, nhưng mẹ biết là con sẽ làm được.' để khuyến khích ý chí phấn đấu của trẻ.
5. Nhận xét về ngoại hình trước mặt con
Nhiều bà mẹ thường đứng trước gương và vô tình đưa ra bình luận về ngoại hình của mình như da mình dạo này sạm đi, cơ thể hơi béo…
Vì trẻ hay có xu hướng bắt chước người lớn, khi chứng kiến những điều này, trẻ sẽ bắt đầu xác định giá trị bản thân và cũng đánh giá về ngoại hình của mình và dễ rơi vào trạng thái mất tự tin.
Thay vào đó, cha mẹ hãy dạy con cách nhìn ra những điểm mạnh của bản thân, những điểm quan trọng cần chú ý đến và tự tin vào chính mình.
6. Thường xuyên khen con giỏi
Việc chê bai trẻ khiến trẻ thêm tự ti là một điều rất dễ hiểu. Nhưng nhiều cha mẹ vẫn thắc mắc, tại sao khen con giỏi cũng có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực này.
Đó là bởi vì, khi người lớn lạm dụng lời khen ngay cả khi trẻ làm những việc nhỏ nhất, đơn giản nhất sẽ khiến trẻ nghĩ rằng lời khen quá dễ dàng và trẻ không còn mấy nỗ lực trong những lần tiếp theo.
Trẻ bị phụ thuộc vào lời khen, nếu không được khen nữa sẽ đâm ra chán nản, tự ti, thậm chí sẽ không chịu làm việc, học tập nếu không được khen nữa.
Trẻ sẽ không thấy được giá trị thực sự của những việc mình làm, vì chúng rất dễ dàng được người lớn tán thưởng.
Chính vì vậy, cha mẹ hãy cân nhắc lời khen, phần thưởng dành cho trẻ vì những nỗ lực thực sự của bé và những việc làm cụ thể mà trẻ đã làm tốt chứ không nên khen trẻ quá nhiều và quá dễ dàng.
7. Bảo vệ con quá mức
Bảo vệ con cái luôn là bản năng của những người làm cha mẹ.
Tuy nhiên, nếu quá bao bọc con cái, cha mẹ đã vô tình gửi đi một thông điệp cho con rằng con không thể tự mình làm được bất cứ việc gì mà không có sự che chở, hỗ trợ từ cha mẹ.
Đến khi bắt buộc phải sống tự lập, trẻ sẽ thiếu kinh nghiệm và dễ rơi vào tâm trạng hoang mang, lo sợ vì bố mẹ đã bao bọc quá lâu, trẻ không có đủ hành trang cần thiết khi phải bước đi một mình.
Để giúp con tự tin hơn, trưởng thành hơn, cha mẹ hãy dạy con tự đưa ra quyết định, chịu trách nhiệm với chính bản thân mình, tìm tòi, học hỏi để tìm ra cách giải quyết sự việc thay vì phải phụ thuộc vào cha mẹ.