Các điểm đến nổi tiếng đã ghi nhận sự gia tăng nhiều vụ việc hành động xấu của khách du lịch trong những năm gần đây. Đặc biệt, vụ việc một người đàn ông phá hoại Đấu trường La Mã ở Rome trong năm nay cho thấy đã xuất hiện thêm những hành vi xấu ngay cả ở những nơi trước đây rất được du khách tôn trọng.
Hiệu ứng mạng xã hội
Vậy đâu là nguyên nhân của những hành động này? CNN dẫn một nghiên cứu cho thấy câu trả lời phần nào đến từ mạng xã hội. Hiện nay, Instagram và TikTok đang giúp công chúng dễ dàng tìm thấy những điểm đến, góc quay, góc chụp… đẹp để lưu vào danh sách cần khám phá của mình.
Các video, hình ảnh trên Instagram và TikTok này cũng giúp xây dựng mối liên kết giữa công chúng với các điểm đến, phần nào thôi thúc họ sớm tới đây để khám phá. Tuy nhiên, sự gắn kết quá dễ dàng như vậy cũng khiến du khách trở nên quá thoải mái khi tới thăm những địa điểm này. Họ có thể không ý thức được rằng những hành vi mà họ thường thực hiện ở nhà có thể không được chấp nhận ở điểm đến đó.
Ưu tiên của rất nhiều du khách khi tới một điểm đến là chụp ảnh, quay video... đăng lên mạng xã hội. Ảnh: CNN/Getty.
Một yếu tố nữa là công chúng cũng rất dễ bị tác động với các hành vi, trào lưu trên mạng xã hội. Khi thấy ai đó hành động thoải mái, đùa nghịch… tại các điểm đến du lịch và được nhiều lượt chia sẻ, tán thưởng, công chúng có thể bắt chước làm theo.
Bên cạnh đó, khi một người thấy bạn bè của họ đăng ảnh và chia sẻ về một địa điểm đẹp, họ cũng muốn đến nơi đó, chụp những bức ảnh tương tự hay quay những video tương tự với mục đích là đăng lên chính mạng xã hội nơi họ từng nhìn thấy những bức ảnh này.
Đây là một cách để thể hiện bản thân trên mạng xã hội và cũng để thể hiện vị thế "không kém cạnh ai" của một người với bạn bè và cộng đồng xung quanh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, xu hướng này khuyến khích khách du lịch dành nhiều công sức và thời gian để quay, chụp… thay vì tìm hiểu, khám phá và tôn trọng phong tục địa phương.
Phản ứng của nhiều điểm đến
Bali, Indonesia là một điểm đến nổi tiếng về du lịch nhờ truyền thông xã hội. Hòn đảo này liên tục xuất hiện trên mạng xã hội với nhiều bức hình đẹp tuyệt vời, các bài đăng về những khóa tu tập yoga đầy trải nghiệm… và do đó đã thu hút được rất nhiều du khách, đặc biệt là những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội.
Tuy nhiên, một hệ lụy là rất nhiều du khách tới Bali và không tôn trọng văn hóa và phong tục địa phương. Để đối phó với hành vi xấu của khách du lịch, Bali đã đưa ra các hướng dẫn mới cho du khách vào tháng 6 năm 2023. Văn bản này bao gồm các quy tắc về cách cư xử đúng đắn trong các ngôi đền linh thiêng, trong không gian xung quanh đảo, hành xử với người dân địa phương cũng như tôn trọng môi trường tự nhiên.
Khách du lịch hiện tại cần có giấy phép để được thuê xe máy và không được đặt chân lên bất kỳ ngọn núi hay núi lửa nào ở Bali do tính chất linh thiêng của chúng. Khách du lịch chỉ được ở trong các khách sạn và biệt thự đã đăng ký kinh doanh. Bali cũng đã thành lập một "lực lượng đặc nhiệm du lịch" để thực thi các quy định này. Họ có thể bất ngờ kiểm tra hoặc tiến hành điều tra sâu hơn nếu cần thiết.
Một nội dung trong hướng dẫn mới là không hành động hung hăng hoặc sử dụng những từ ngữ gay gắt đối với người dân địa phương, quan chức chính phủ hoặc khách du lịch khác khi ở Bali, cả trực tiếp và trực tuyến.
Nhiều điểm đến khác cũng đã thực hiện các bước đi tương tự. Iceland, Hawaii, Palau, New Zealand, Costa Rica và các quốc gia khác đã đưa ra cam kết yêu cầu du khách tuân thủ luật pháp và phong tục địa phương. Các chiến dịch truyền thông như No Drama của Thụy Sĩ, See Vienna not #Vienna của Áo, Be more like a Finn của Phần Lan và How to Amsterdam của Hà Lan đều nhằm mục đích thu hút những khách du lịch có thái độ cư xử tốt và hướng họ đến tìm hiểu giá trị thực sự của điểm đến.
Khi những biện pháp nhẹ nhàng như vậy không hiệu quả, một số địa điểm như Vịnh Maya nổi tiếng của Thái Lan đã tiến xa hơn là đóng cửa hoàn toàn đối với khách du lịch trong một khoảng thời gian và tiến hành thực thi hàng loạt hướng dẫn, quy định du lịch mới.
Du lịch một cách tôn trọng
CNN đã đưa ra một số khuyến nghị giúp du khách khám phá các điểm đến một cách tôn trọng hơn. Đầu tiên là tìm hiểu một chút về nơi định đến thăm. Trước khi đi, hãy tra cứu các hướng dẫn hoặc thông tin cơ bản về các tiêu chuẩn văn hóa và phong tục ở địa phương đó để có bước chuẩn bị phù hợp.
Điều thứ hai là hạn chế sử dụng điện thoại ở các điểm đến. Thông thường, những trải nghiệm du lịch đáng nhớ nhất sẽ là khi du khách xây dựng được mối liên hệ sâu sắc với người dân địa phương hoặc học được điều gì đó mới mẻ bản thân chưa từng trải nghiệm trước đây. Điều đó sẽ khó đạt được nếu du khách quá tập trung vào chiếc điện thoại và việc quay, chụp ảnh.
Đối với những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, họ cũng cần nhận thức được tác động từ sức ảnh hưởng của mình tới các điểm đến và sử dụng ảnh hưởng của mình cho mục đích tốt đẹp. Khi đăng bài, họ có thể hỗ trợ quảng bá cho các cơ sở kinh doanh nhỏ và cộng đồng địa phương, cũng như lưu ý rằng mình có sự tôn trọng phù hợp với các giá trị bản địa của điểm đến.