Trong tiểu thuyết Tiếu ngạo giang hồ của Kim Dung, Hướng Vấn Thiên là một nhân vật đầy mâu thuẫn nhưng vô cùng đặc sắc. Ông vừa là Quang Minh tả sứ nham hiểm, liều lĩnh, vừa là một hảo hán trung thành, tràn đầy khí phách. Hướng Vấn Thiên cũng chính là huynh đệ kết nghĩa của Lệnh Hồ Xung, nhân vật chính của tác phẩm.
Cuộc gặp gỡ định mệnh
Hướng Vấn Thiên xuất hiện lần đầu tiên khi Lệnh Hồ Xung rời Thiếu Lâm Tự, gặp ông đang bị vây giữ bởi cả người trong Ma giáo lẫn Chính giáo. Dù tay vẫn bị trói chặt do vừa vượt ngục, Hướng Vấn Thiên vẫn ung dung uống rượu, không hề khiếp sợ. Chính sự bình thản đó đã khiến Lệnh Hồ Xung vô cùng khâm phục. Sau đó, Hướng Vấn Thiên trổ tài võ công cao cường, cùng Lệnh Hồ Xung đánh bại kẻ thù và tẩu thoát thành công.
Hướng Vấn Thiên không chỉ là một cao thủ võ lâm mà còn là người có kiến thức uyên thâm. Ông nhanh chóng nhận ra kiếm pháp của Lệnh Hồ Xung chính là Độc cô cửu kiếm được truyền lại từ Phong Thanh Dương. Sự hào sảng, phóng khoáng và tính cách tự nhiên của Hướng Vấn Thiên đã khiến hai người nhanh chóng trở thành tri kỷ. Dù chênh lệch tuổi tác, họ vẫn kết nghĩa huynh đệ, tạo nên một mối quan hệ vừa sâu sắc vừa đầy kính trọng.
Quá khứ hiển hách và mưu trí hơn người
Trong quá khứ, Hướng Vấn Thiên từng là Quang Minh tả sứ của Nhật Nguyệt thần giáo dưới trướng Nhậm Ngã Hành, được biết đến với biệt danh Thiên vương lão tử. Ông bị Đông Phương Bất Bại bắt giam vì nuôi chí cứu Nhậm Ngã Hành.
Sự mưu trí của Hướng Vấn Thiên được thể hiện rõ khi ông lợi dụng sự ham mê cầm kì thơ họa của Giang Nam Tứ Hữu để nhờ tay Lệnh Hồ Xung gián tiếp cứu Nhậm Ngã Hành. Khi cả nhóm giao chiến tại chùa Thiếu Lâm để giải cứu Doanh Doanh, Hướng Vấn Thiên vừa dụng võ lực vừa dùng khéo đối đáp, đẩy Dư Thượng Hải và Nhạc Bất Quần vào thế bí, bị lộ bộ mặt thật.
Cuối cùng, Hướng Vấn Thiên góp phần quan trọng trong việc lật đổ Đông Phương Bất Bại tại Hắc Mộc Nhai, giúp Nhậm Ngã Hành đoạt lại ngôi vị. Sau khi Nhậm Ngã Hành qua đời, Doanh Doanh nhường ngôi giáo chủ cho Hướng Vấn Thiên. Theo ý nguyện Doanh Doanh, ông chủ trương hòa bình với chính phái, góp phần lập lại trật tự giang hồ.
Có thể nói, mối quan hệ giữa Lệnh Hồ Xung và Hướng Vấn Thiên là minh chứng cho tình huynh đệ vượt trên tuổi tác, xuất thân và ranh giới chính - tà. Từ cuộc gặp gỡ định mệnh giữa lằn ranh sinh tử, họ đã cùng nhau viết nên những trang sử hào hùng trong Tiếu ngạo giang hồ. Hướng Vấn Thiên không chỉ là một nhân vật phụ, mà còn là mảnh ghép không thể thiếu trong hành trình của Lệnh Hồ Xung, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả.
