Nhà sư tự ướp xác
 |
Lịch sử ghi nhận một số nhà sư tự ướp xác bản thân là một trong số những tập tục ướp xác độc đáo nhất thế giới. Quy trình tự ướp xác diễn ra từ vài năm trước khi nhà sư qua đời. Nhờ chế độ tu luyện và ăn uống khắc nghiệt, một số xác ướp của nhà sư giống như một người đang ngủ, làn da không thay đổi và tóc mọc dài ra.
Quá trình ướp xác này diễn ra vô cùng khắc nghiệt khi diễn ra trong 1.000 ngày. Hàng trăm nhà sư được cho là đã tự ướp xác. Tuy nhiên, chỉ có vài chục trường hợp thành công.
Xác ướp Chinchorro
 |
Một số xác ướp Chinchorro - tộc người tiền sử sinh sống theo cộng đồng rải rác và đánh cá để sinh tồn ở vùng sa mạc ven biển Chile và Peru - có niên đại lâu hơn xác ướp Ai Cập gần 4.000 năm.
Để ướp xác, người Chinchorro cẩn thận lột hết da và cơ ra khỏi cơ thể người chết. Họ dùng gỗ, cây cỏ và đất sét để tái tạo cơ thể bao quanh bộ xương, sau đó khâu lớp da ban đầu lại, thêm miệng, mắt và tóc. Cuối cùng, người ta đặt một chiếc mặt nạ lên mặt xác ướp. Kết quả là những xác ướp còn gần như nguyên vẹn mặc dù họ đã chết cách đó hàng nghìn năm.
Xác ướp Inca
 |
Một số xác ướp trẻ em người Inca được tìm thấy tại Argentina trong tình trạng hoàn hảo nhất. Trong những xác ướp này, các chuyên gia phát hiện có hàm lượng cồn và cocain cực cao. Điều này cho thấy trước khi bị bỏ lại và chết vì giá lạnh trên đỉnh núi Andes, những bé gái trong lễ hiến tế đã bị say và “phê” nặng. Thời tiết lạnh giá và khô đã khiến những xác ướp này được bảo quản một cách nguyên vẹn.
Xác ướp hun khói
 |
Người Anga sống tại quận Aseki ở Papua New Guine có tập tục ướp xác vô cùng đặc biệt. Theo đó, người ta dùng khói để ướp xác những người thân đã mất. Thông thường, những người được ướp xác là những người có chức sắc, địa vị và được cộng đồng kính trọng. Trải qua hàng trăm năm, những xác ướp này còn vẹn nguyên.
Tập tục bảo quản đầu xác ướp
 |
Người Maori có truyền thống bảo quản đầu xác ướp khá rùng rợn. Cụ thể, thổ dân Maori ở New Zealand thực hiện tập tục mokomokai đối với những phần đầu người mang hình xăm gọi là moko. Trong quá khứ, moko là nghệ thuật truyền thống xăm những dấu hiệu lên mặt và trên thân người của thổ dân Maori dành cho những người tầng lớp cao quý trong xã hội.
Khi qua đời, đầu của họ được xử lý mokomokai. Sau khi phần đầu được mokomokai, người chết tiếp tục được gia đình và cộng đồng tôn sùng và kính trọng. Đây cũng là cách để cho người quá cố - đặc biệt là những thủ lĩnh – duy trì mối quan hệ với cộng đồng ngay cả sau khi họ chết.
