Philippines xem xét mời Hải quân Mỹ trở lại Vịnh Subic

Theo báo The New York Times số ra ngày 22/9,  các nhà lập pháp Philippines đang xem xét lại quyết định trục xuất quân Mỹ khỏi căn cứ hải quân ở Vịnh Subic vì lo ngại ý đồ độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc.

Báo New York Times cho rằng sự thay đổi ý kiến của Manila là một dấu hiệu cho thấy những tính toán chiến lược đang thay đổi trong khu vực, giữa lúc Trung Quốc tìm cách khẳng định chủ quyền trên hầu hết diện tích Biển Đông bằng cách biến các bãi đá ngầm thành đảo và quân sự hoá các hòn đảo nhân tạo này.

Các lực lượng Trung Quốc còn chiếm đóng nhiều bãi đá và bãi cạn mà trước đây thuộc quyền kiểm soát của Philippines.

Năm ngoái, chính quyền Philippines đã ký một thoả thuận 10 năm cho phép Mỹ đóng quân, mang thiết bị đến các căn cứ trên khắp Philippines, dọn đường cho sự trở lại của quân Mỹ, kể cả tại Vịnh Subic và căn cứ không quân Clark ở gần đó. Tuy nhiên thoả thuận đó đang gặp một trở ngại pháp lý.

Washington đã tỏ ý không hài lòng về sự trì hoãn trong việc thực thi thoả thuận. Nhưng vấn đề này dự kiến sẽ không được Toà án Tối cao Philippines giải quyết trước mùa thu năm nay.

Nếu được thi hành, thoả thuận Mỹ-Phi sẽ cho phép Mỹ sử dụng một căn cứ có tầm quan trọng chiến lược ngay bên bờ Biển Đông, cách các “đảo” mà Trung Quốc mới bồi đắp trái phép không đầy 500 hải lý. Hiện thời, tàu thuyền Mỹ trong khu vực đều phải trở về các căn cứ ở Nhật Bản và đảo Guam, cách xa 1.500 hải lý, để sửa chữa.

Vịnh Subic, với diện tích tương đương với Singapore, đóng một vai trò quan trọng trong hầu hết các cuộc xung đột quân sự của Mỹ trong thế kỷ 20.

Ngoài cân nhắc việc mời người Mỹ trở lại Vịnh Subic, Philippines cũng sẽ yêu cầu Washington viện trợ hàng triệu đô la để nâng cao khả năng quân sự của quân đội Philippines, được coi là đội quân yếu nhất tại Châu Á.

Trong các cuộc thảo luận riêng, chính phủ của Tổng Thống Benigno Aquino hối thúc Mỹ viện trợ 300 triệu USD trong năm nay để ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc. Nhưng cho tới nay chính phủ của Tổng Thống Obama vẫn đang cân nhắc vì những lo ngại về nạn tham nhũng. Một người phát ngôn của Bộ Ngoại giao lưu ý rằng Philippines hiện đã là nước nhận nhiều viện trợ quân sự nhất của Mỹ tại Đông Nam Á.

Theo các cuộc thăm dò gần đây, phần lớn người Philippines vẫn còn ngần ngại về việc cho phép các binh sĩ Mỹ đồn trú tại nước họ, trong bối cảnh Philippines từng là thuộc địa của Mỹ từ năm 1898 tới năm 1946.