Khởi tố cán bộ dùng nhục hình, ép cung vụ án oan 10 năm?

Liên quan đến vụ án giết người tại làng Me (xã Nghĩa Trung, Việt Yên, Bắc Giang) xảy ra vào khoảng 19h30 tối ngày 15/08/2003. Nạn nhân là chị Nguyễn Thị Hoan bị sát hại dã man dẫn đến tử vong. Sau quá trình rà soát các đối tượng đáng nghi, Nguyễn Thanh Chấn được cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Bắc Giang (khi đó) đưa vào dạng nghi vấn bởi những bất minh trong khoảng thời gian tối 15/8. Kết quả đo bàn chân của ông Chấn cho thấy chân trái ông Chấn dài 22cm, rộng 8,8cm, chân phải dài 23cm, rộng nhất 9,6 cm. Ngay lập tức, cơ quan điều tra đã coi đó là một trong những bằng chứng để kết luận Chấn là hung thủ vụ việc.

Ngoài ra, việc biên bản kết luận truy tố vụ án của cơ quan CSĐT còn có nhiều bản cung, lời khai của ông Nguyễn Thanh Chấn có chữ ký của ông này đều khớp với hiện trường gây án và bản thân ông Chấn trong những lời khai ấy cũng thừa nhận giết chị Hoan.

Tuy nhiên, tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, ông Nguyễn Thanh Chấn đều kêu oan và cho rằng mình bị cán bộ điều tra dùng nhục hình, ép cung nên mới phải nhận tội.

Từ việc điều tra lỏng lẻo, thiếu chứng cứ gốc, cơ quan điều tra (khi đó) đã căn cứ vào lời khai (bị ép cung) của Nguyễn Thanh Chấn để hoàn thành hồ sơ truy tố. Tòa sơ thẩm và phúc thẩm đã căn cứ vào tài liệu này để kết án ông Nguyễn Thanh Chấn tội giết người với án chung thân. 10 năm sau, hung thủ thực sự của vụ án Lý Nguyễn Chung đã ra cơ quan công an đầu thú. Thừa nhận việc mình đã giết hại chị Nguyễn Thị Hoan vào đêm ngày 15/8/2003. Khoảng thời gian 10 năm trong tù, đến nay ông Chấn mới được thả. Dù cơ quan chức năng còn đang tiếp tục điều tra để minh oan cho ông Chấn. Nhưng dư luận, tin những lời ông Chấn khai bị ép cung là có cơ sở.

Việc để oan sai do quá trình điều tra và quá trình tố tụng, các cán bộ tham gia có bị liên đới trách nhiệm, PV Kiến Thức đã có cuộc trao đổi với các Luật sư. Và ý kiến các luật sư đều cho rằng, cần phải làm rõ vấn đề có hay không việc dùng nhục hình ép cung ông Nguyễn Thanh Chấn để ông Chấn phải chịu oan khuất suốt 10 năm. Nếu kết quả điều tra kết luận các cán bộ điều tra khi đó có ép cung ông Chấn thì có thể khởi tố hình sự theo quy định của pháp luật.

Trao đổi với PV Kiến Thức, Luật sư Nguyễn Đình Xuân, Trưởng văn phòng luật sư Dân Nguyện cho rằng, qua vụ án oan 10 năm của ông Nguyễn Thanh Chấn, cần phải làm rõ việc các cơ quan điều tra ép cung, cơ quan tố tụng sai luật. Vấn đề quan trọng nhất là phải xem xét bồi thường cho ông Nguyễn Thanh Chấn trong suốt 10 năm ngồi tù oan ức. Đó vừa là trách nhiệm vừa là đạo lý ở đời. Thực tế hiện nay, không ít vụ án oan sai như thế, nên cần phải làm rõ.

Luật sư Nguyễn Hoàng Tiến, Trưởng văn phòng Luật sư Đức Thịnh khi trao đổi với PV Kiến Thức về vụ việc trên cho rằng: “Nếu những lời tố cáo của ông Nguyễn Thanh Chấn đang được Viện kiểm sát nhân dân tối cao tiến hành điều tra kết luận là có căn cứ thì các điều tra viên đã dùng nhục hình, để bức cung (nếu có thật ) để xảy ra án oan ông Chấn đã phải ngồi tù đến 10 năm thi họ có thể bị VKSTC khởi tố bị can về tội “Dùng nhục hình” qui định tại điều 298 BLHS, và tội “bức cung” theo điều 299 BLHS. Còn nếu họ không bị xử lý hình sự thì cũng bị xử lý hành chính, cấm đảm nhiệm chức vụ.

Cụ thể, Điều 298 Bộ luật hình sự về tội dùng nhục hình quy định rõ: “Người nào dùng nhục hình trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm; Phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười hai năm. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm”.

Điều 299, Bộ luật hình sự về tội bức cung cũng quy định: “Người nào tiến hành điều tra, truy tố, xét xử mà bằng các thủ đoạn trái pháp luật buộc người bị thẩm vấn phải khai sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ năm năm đến mười năm.Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm”.

Nói về trách nhiệm của Tòa án các cấp trong việc xét xử, tuyên án ông Nguyễn Thanh Chấn tội giết người, có tính chất côn đồ với mức hình phạt chung thân. Luật sư Nguyễn Hoàng Tiến cho rằng, nếu ông Nguyễn Thanh Chấn được tuyên vô tội. Trong trường hợp ông Chấn đã bị Toà phúc thẩm tối cao tại Hà Nội tuyên y án sơ thẩm của Toà án nhân dân tỉnh Bắc Giang thì TAND tối cao phải bồi thường thiệt hại cho ông Chấn theo quy định tại điểm a, khoản 2 điều 32 của Luật bồi thường trách nhiệm nhà nước. Đồng thời phải khôi phục danh dự cho ông Chấn theo quy định của pháp luật, để ông sớm được minh oan, hòa nhập cộng đồng.

Hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án tối cao đã xử ông Chấn oan, phải có trách nhiệm hoàn trả số tiền này cho nhà nước. Đồng thời, những người này sẽ bị xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật.