Ngày 15/11, người dân tại khu dân cư Phú Hòa (phường Phú Lợi, TP.HCM), cho biết bất ngờ phát hiện xuất hiện một lượng lớn sâu trên đường, cây xanh và trong khuôn viên nhà. Số lượng sâu dày đặc khiến người dân lo lắng về khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt trong bối cảnh chưa xác định rõ loại sâu này có độc hay không.

Theo phản ánh, sâu đã xuất hiện từ vài ngày trước. Dù người dân liên tục dùng chổi quét dọn, tình trạng này vẫn không thuyên giảm. Nhiều gia đình phải đóng kín cửa cả ngày nhưng sâu vẫn tìm đường bò vào nhà qua các khe hở. Một số người thử sử dụng thuốc diệt ruồi, muỗi để xử lý, nhưng không hiệu quả. Đáng chú ý, một số trẻ em trong khu vực đã xuất hiện các vết rộp đỏ, ngứa nghi do tiếp xúc với lông sâu.

Lông gai của sâu róm gây nguy hiểm thế nào?

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Kim Thoa, Phó bộ môn Nhi, Trường Đại học Khoa học Sức khỏe - Đại học Quốc gia TP.HCM, cho biết những chùm lông gai chứa độc tố trên thân giúp sâu róm ngụy trang và tự vệ. Lông gai có khả năng dựng đứng và chích vào da khi bị chạm. Đặc biệt, lông gai có thể gãy rời, bám vào da người gây tổn thương, nguy hiểm nếu tiếp xúc với mắt.

Khi tiếp xúc với sâu róm, cơ thể thường phản ứng bằng viêm da, đây là triệu chứng phổ biến nhất, đặc biệt ở trẻ từ 1-8 tuổi. Sâu róm di chuyển bằng cách cong người và búng đầu về phía trước, thậm chí có thể nhảy lên người, trong khi lông và kén sâu treo trên cây có thể rơi xuống da hoặc vướng vào giày dép, quần áo.

Thời tiết có gió mạnh cũng khiến lông gai khuếch tán trong không khí, làm trẻ bị ngứa ngay cả khi chưa tiếp xúc trực tiếp với sâu.

Tổn thương da thường xuất hiện ở các vùng hở như cổ, cánh tay, cẳng chân, bên hông hay bàn chân. Viêm da do sâu róm có thể nhận biết qua các nốt đỏ nối tiếp nhau, tạo thành hình lằn như vết sâu bò.

Triệu chứng ban đầu gồm ngứa rát, nổi mẩn đỏ, mề đay và đau nhức, đôi khi đi kèm sưng hạch, nhức đầu, sốt, hạ huyết áp, thậm chí co giật.

Mức độ đau và ngứa thay đổi tùy theo độ nhạy cảm của từng người, từ nhẹ đến nặng và có thể tự hết trong vòng một giờ hoặc kéo dài vài tuần.

Trong những trường hợp dị ứng toàn thân, người bệnh có thể bị mề đay, phù mạch, khó thở, nôn ói, đau bụng và thậm chí sốc phản vệ. Nếu lông gai bay vào mắt, có thể gây viêm kết mạc, phù mí và cảm giác có dị vật, đau, ngứa. Trường hợp vô tình đưa tay dính lông vào miệng, môi, lưỡi có thể sưng đỏ, ngứa, lan rộng quanh miệng, đồng thời ảnh hưởng đến vòm họng và đường hô hấp.

Một sai lầm thường gặp là khi bị chạm vào sâu róm, người lớn hoặc trẻ thường cào gãi hoặc dí sâu lên da để giảm ngứa. Hành động này vô tình khiến lông gai thâm nhập sâu hơn vào da, làm tổn thương nặng hơn và tăng nguy cơ viêm da nghiêm trọng.

Cách sơ cứu khi tiếp xúc với sâu róm

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Kim Thoa, Phó bộ môn Nhi, Trường Đại học Khoa học Sức khỏe - Đại học Quốc gia TP.HCM, cho hay khi tiếp xúc với sâu róm, việc xử lý đúng cách sẽ giúp hạn chế tổn thương và nguy cơ viêm da. Trước hết, người dân cần loại bỏ lông sâu bằng que, nhíp hoặc kẹp, tuyệt đối không dùng tay không.

Để lấy sạch những sợi lông còn sót lại, có thể dùng băng dính dán lên vùng da bị nhiễm lông. Sau khi lông đã được gỡ bỏ, vùng da tiếp xúc cần được rửa sạch nhiều lần với nước và xà phòng, đồng thời quần áo bị nhiễm lông cũng phải cởi ra và giặt sạch. Việc rửa tay kỹ với xà phòng cũng rất quan trọng để tránh lây lan độc tố.

Đối với các triệu chứng đau, sưng, người bệnh có thể chườm lạnh hoặc sử dụng thuốc giảm đau theo hướng dẫn. Nếu các biểu hiện kéo dài, lan rộng hoặc xuất hiện phát ban toàn thân, cần đưa trẻ hoặc người bị nạn đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Trẻ nên được mặc áo dài tay và đội nón rộng vành khi chơi ngoài trời hoặc đi dã ngoại, đồng thời được dạy không chơi, không chạm hoặc bắt sâu, kể cả khi sâu đã chết. Người lớn cũng nên đóng cửa sổ, cửa ra vào và vệ sinh máy điều hòa để hạn chế lông sâu phát tán trong không khí, tránh treo quần áo ngoài vườn vì lông sâu có thể bám vào.

Trẻ em dễ tổn thương khi tiếp xúc với sâu róm, bác sĩ Thoa khuyến cáo phụ huynh cần cảnh báo trẻ, giám sát khi chơi ngoài trời, đồng thời vệ sinh môi trường xung quanh, cây xanh trong nhà. Khi phát hiện triệu chứng, nên xử lý đúng cách và đến cơ sở y tế kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.