Mở đầu cho cuối tuần “đẫm máu” của Không quân Syria là hôm 16/3, khi phát ngôn viên của Jaysh al-Islam Hamza Bayrakdar một trong những nhóm phiến quân ở Đông Ghouta tuyên bố đã bắn hạ một chiếc trực thăng Mi-8 của Không quân Syria khi nó bay qua khu vực này. Nguồn ảnh: scramble.nl.Theo nguồn tin từ Quân đội Syria xác nhận chiếc Mi-8 trên bị phiến quân tấn công khi đang thực hiện nhiệm vụ ở Đông Ghouta, tuy vậy nó chỉ bị hư hại nhẹ và phi công vẫn có thể lái về căn cứ. Nguồn ảnh: Russia Beyond.Và chỉ hai ngày sau đó tức hôm 18/3, Không quân Syria tiếp tục mất thêm một chiếc máy bay nữa mà theo nhiều nguồn tin là một chiếc tiêm kích bom Su-24 của nước này. Jaysh Tahrir al-Sham một trong những nhóm phiến quân chống chính phủ ở Đông Qalamoun đã đứng ra nhận trách nhiệm cho vụ tấn công này, và đồng thời công bố đoạn video chiến đấu cơ Syria bốc cháy lao xuống đất. Nguồn ảnh: Al-Masdar NewsCác vụ tấn công vào cuối tuần vừa qua được xem là tổn thất nặng nền nhất của Không quân Syria từ đầu năm tới nay, khi họ liên tiếp mất các chiến đấu cơ chủ lực của mình. May mắn là trong hai trường hợp trên phi công Syria đều may mắn thoát nạn. Nguồn ảnh: Mehr News Agency.Đối với vụ bắn hạ Su-24 mà theo nhóm Jaysh Tahrir al-Sham là bằng súng phòng không thì có lẽ không có quá nhiều điều để nói đến, khi Su-24 là dòng máy bay tiêm kích bom được thiết kế dành cho nhiệm vụ tấn công mặt đất, và xác suất nó bị pháo phòng không bắn hạ khi bổ nhào cắt bom là luôn có. Bản thân Su-24 của Syria cũng không được nâng cấp gì nhiều trong những năm qua. Nguồn ảnh: Bellingcat.Ngược lại với trường hợp của chiếc Mi-8 ở Đông Ghouta, nó bị tổ hợp tên lửa phòng không tầm ngắn 9K33 OSA của phiến quân tấn công, điều này có thể sẽ khiến các hoạt động hỗ trợ không quân của Quân đội Syria tại chiến trường Đông Ghouta bị gián đoạn. Nguồn ảnh: Jaysh Al Islam.Tổ hợp phòng không 9K33 OSA lọt vào tay các nhóm phiến quân cực đoan ở Syria sau khi chúng đánh chiếm sân bay trực thăng Marj al-Sultan vào cuối năm 2012. Lần cuối cùng Jaysh al-Islam bắn máy bay Syria bằng tổ hợp 9K33 OSA là vào tháng 6/2016. Nguồn ảnh: Liveuamap.Tuy nhiên từ đó cho nay các tổ hợp phòng không 9K33 OSA gần như im hơi lặng tiếng trong các trận đánh lớn nhỏ ở Đông Ghouta, và bất ngờ xuất hiện trở lại hôm 16/3. Phía Quân đội Syria tin rằng, Jaysh al-Islam đang sử dụng 9K33 OSA như một công cụ tuyên truyền nhằm nâng cao tinh thần chiến đấu của các tay súng trong nhóm này. Nguồn ảnh: Oryx Blog.Và theo nhận định của các chuyên gia quân sự, Jaysh al-Islam không thể sử dụng 9K33 OSA một cách toàn diện và số lần họ có thể kích hoạt tổ hợp tên lửa này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Điều này sẽ không ngăn được bước tiến của Quân đội Syria tại Đông Ghouta. Nguồn ảnh: Oryx BlogThậm chí sự xuất hiện của 9K33 OSA tại Đông Ghouta càng khiến Quân đội Syria và Không quân Nga đẩy nhanh các hoạt động quân sự trong khu vực nhằm loại bỏ bất cứ rủi ro nào đến từ tổ hợp phòng không này, bởi nó có thể được sử dụng tấn công các máy bay dân sự trên vùng trời thủ đô Damascus. Nguồn ảnh: Oryx Blog.9K33 Osa là tổ hợp phòng không tầm thấp di động được Liên Xô sản xuất, ra mắt lần đầu vào năm 1980, đây cũng là tổ hợp phòng không đầu tiên của Liên Xô tích hợp cụm radar chiến đấu và cụm phóng trên cùng một phương tiện. Nguồn ảnh: Pinterest.Cụm chiến đấu của 9K33 Osa được đặt trên khung gầm bánh lốp đặc chủng BAZ-5939 (6x6) có khả năng vận chuyển bằng đường không và có phạm vi hoạt động lên đến 500km. Nguồn ảnh: Wikipedia.Về vũ khí chính 9K33 Osa được trang bị 6 tên lửa đất đối không 9M33 sử dụng động cơ đẩy nhiên liệu rắn và có thể tác chiến trong mọi điều kiện thời tiết. Đạn tên lửa 9M33 có trọng lượng 130kg, tốc độ tối đa Mach 2,4. Độ cao hiệu quả tối thiểu/tối đa là 25/5.000 m. Tầm bắn hiệu quả từ 1.500 m đến 12.000 m, tuy nhiên sau khi được cải tiến hệ thống điều khiển, tầm bắn hiệu quả tối đa được nâng lên 15.000 m. Nguồn ảnh: YouTube.Đạn tên lửa 9M33 có trọng lượng đầu đạn là 19kg và có bán kính sát thương (ở độ cao thấp) là 5 m. Tên lửa có thời gian triển khai là 4 phút, thời gian phản ứng 26 giây. Kết hợp với đó là radar điều khiển hoả lực 1S51M3 "Land Roll" hoạt động 360 độ ở ba dải sóng C/H/J-band với tầm trinh sát tối đa 35 km và tầm hoạt động hiệu quả là 30 km. Nguồn ảnh: Wikipedia.Với các tính năng kỹ chiến thuật trên có thể thấy, 9K33 Osa hoàn toàn có thể bắn hạ các chiến đấu cơ chủ lực của Không quân Syria dĩ nhiên là trong điều kiện lý tưởng, còn trong bối cảnh hiện tại phiến quân Jaysh al-Islam chỉ có thể sử dụng nó như một công cụ hạn chế hoạt động của Không quân Syria trên vùng trời Đông Ghouta. Nguồn ảnh: Oryx Blog.Mời độc giả xem video: Hình ảnh Su-24 Syria bị bắn hạ ở Đông Qalamoun. (Nguồn TheSyrianWar)
Mở đầu cho cuối tuần “đẫm máu” của Không quân Syria là hôm 16/3, khi phát ngôn viên của Jaysh al-Islam Hamza Bayrakdar một trong những nhóm phiến quân ở Đông Ghouta tuyên bố đã bắn hạ một chiếc trực thăng Mi-8 của Không quân Syria khi nó bay qua khu vực này. Nguồn ảnh: scramble.nl.
Theo nguồn tin từ Quân đội Syria xác nhận chiếc Mi-8 trên bị phiến quân tấn công khi đang thực hiện nhiệm vụ ở Đông Ghouta, tuy vậy nó chỉ bị hư hại nhẹ và phi công vẫn có thể lái về căn cứ. Nguồn ảnh: Russia Beyond.
Và chỉ hai ngày sau đó tức hôm 18/3, Không quân Syria tiếp tục mất thêm một chiếc máy bay nữa mà theo nhiều nguồn tin là một chiếc tiêm kích bom Su-24 của nước này. Jaysh Tahrir al-Sham một trong những nhóm phiến quân chống chính phủ ở Đông Qalamoun đã đứng ra nhận trách nhiệm cho vụ tấn công này, và đồng thời công bố đoạn video chiến đấu cơ Syria bốc cháy lao xuống đất. Nguồn ảnh: Al-Masdar News
Các vụ tấn công vào cuối tuần vừa qua được xem là tổn thất nặng nền nhất của Không quân Syria từ đầu năm tới nay, khi họ liên tiếp mất các chiến đấu cơ chủ lực của mình. May mắn là trong hai trường hợp trên phi công Syria đều may mắn thoát nạn. Nguồn ảnh: Mehr News Agency.
Đối với vụ bắn hạ Su-24 mà theo nhóm Jaysh Tahrir al-Sham là bằng súng phòng không thì có lẽ không có quá nhiều điều để nói đến, khi Su-24 là dòng máy bay tiêm kích bom được thiết kế dành cho nhiệm vụ tấn công mặt đất, và xác suất nó bị pháo phòng không bắn hạ khi bổ nhào cắt bom là luôn có. Bản thân Su-24 của Syria cũng không được nâng cấp gì nhiều trong những năm qua. Nguồn ảnh: Bellingcat.
Ngược lại với trường hợp của chiếc Mi-8 ở Đông Ghouta, nó bị tổ hợp tên lửa phòng không tầm ngắn 9K33 OSA của phiến quân tấn công, điều này có thể sẽ khiến các hoạt động hỗ trợ không quân của Quân đội Syria tại chiến trường Đông Ghouta bị gián đoạn. Nguồn ảnh: Jaysh Al Islam.
Tổ hợp phòng không 9K33 OSA lọt vào tay các nhóm phiến quân cực đoan ở Syria sau khi chúng đánh chiếm sân bay trực thăng Marj al-Sultan vào cuối năm 2012. Lần cuối cùng Jaysh al-Islam bắn máy bay Syria bằng tổ hợp 9K33 OSA là vào tháng 6/2016. Nguồn ảnh: Liveuamap.
Tuy nhiên từ đó cho nay các tổ hợp phòng không 9K33 OSA gần như im hơi lặng tiếng trong các trận đánh lớn nhỏ ở Đông Ghouta, và bất ngờ xuất hiện trở lại hôm 16/3. Phía Quân đội Syria tin rằng, Jaysh al-Islam đang sử dụng 9K33 OSA như một công cụ tuyên truyền nhằm nâng cao tinh thần chiến đấu của các tay súng trong nhóm này. Nguồn ảnh: Oryx Blog.
Và theo nhận định của các chuyên gia quân sự, Jaysh al-Islam không thể sử dụng 9K33 OSA một cách toàn diện và số lần họ có thể kích hoạt tổ hợp tên lửa này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Điều này sẽ không ngăn được bước tiến của Quân đội Syria tại Đông Ghouta. Nguồn ảnh: Oryx Blog
Thậm chí sự xuất hiện của 9K33 OSA tại Đông Ghouta càng khiến Quân đội Syria và Không quân Nga đẩy nhanh các hoạt động quân sự trong khu vực nhằm loại bỏ bất cứ rủi ro nào đến từ tổ hợp phòng không này, bởi nó có thể được sử dụng tấn công các máy bay dân sự trên vùng trời thủ đô Damascus. Nguồn ảnh: Oryx Blog.
9K33 Osa là tổ hợp phòng không tầm thấp di động được Liên Xô sản xuất, ra mắt lần đầu vào năm 1980, đây cũng là tổ hợp phòng không đầu tiên của Liên Xô tích hợp cụm radar chiến đấu và cụm phóng trên cùng một phương tiện. Nguồn ảnh: Pinterest.
Cụm chiến đấu của 9K33 Osa được đặt trên khung gầm bánh lốp đặc chủng BAZ-5939 (6x6) có khả năng vận chuyển bằng đường không và có phạm vi hoạt động lên đến 500km. Nguồn ảnh: Wikipedia.
Về vũ khí chính 9K33 Osa được trang bị 6 tên lửa đất đối không 9M33 sử dụng động cơ đẩy nhiên liệu rắn và có thể tác chiến trong mọi điều kiện thời tiết. Đạn tên lửa 9M33 có trọng lượng 130kg, tốc độ tối đa Mach 2,4. Độ cao hiệu quả tối thiểu/tối đa là 25/5.000 m. Tầm bắn hiệu quả từ 1.500 m đến 12.000 m, tuy nhiên sau khi được cải tiến hệ thống điều khiển, tầm bắn hiệu quả tối đa được nâng lên 15.000 m. Nguồn ảnh: YouTube.
Đạn tên lửa 9M33 có trọng lượng đầu đạn là 19kg và có bán kính sát thương (ở độ cao thấp) là 5 m. Tên lửa có thời gian triển khai là 4 phút, thời gian phản ứng 26 giây. Kết hợp với đó là radar điều khiển hoả lực 1S51M3 "Land Roll" hoạt động 360 độ ở ba dải sóng C/H/J-band với tầm trinh sát tối đa 35 km và tầm hoạt động hiệu quả là 30 km. Nguồn ảnh: Wikipedia.
Với các tính năng kỹ chiến thuật trên có thể thấy, 9K33 Osa hoàn toàn có thể bắn hạ các chiến đấu cơ chủ lực của Không quân Syria dĩ nhiên là trong điều kiện lý tưởng, còn trong bối cảnh hiện tại phiến quân Jaysh al-Islam chỉ có thể sử dụng nó như một công cụ hạn chế hoạt động của Không quân Syria trên vùng trời Đông Ghouta. Nguồn ảnh: Oryx Blog.
Mời độc giả xem video: Hình ảnh Su-24 Syria bị bắn hạ ở Đông Qalamoun. (Nguồn TheSyrianWar)