Thổ Nhĩ Kỳ và Jordan mưu toan xâu xé Syria

Bị cáo buộc mưu toan xâu xé Syria, cả Thổ Nhĩ Kỳ lẫn Jordan đều viện dẫn lý do chiến đấu chống Nhà nước Hồi giáo, chống chế độ Assad và ngăn chặn dòng người tị nạn. Trên thực tế, hai bên đều có những mục tiêu riêng không tiện nói ra.

Theo Debkafile, Thổ Nhĩ Kỳ đã chuẩn bị 18.000 quân để thiết lập một vùng đệm ở miền bắc Syria và sử dụng lực lượng không quân để áp đặt một vùng cấm đối với máy bay của Syria. Nguồn tin Trung Đông của Debkafile báo cáo rằng quân đội Jordan cũng đã sẵn sàng để vượt biên vào miền nam Syria. Có tin nói Jordan và Israel đã lên kế hoạch yểm trợ không quân chung và tạo ra một vùng cấm bay khác ở miền nam Syria.

Những hành động xâm lược này đã khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin ra tuyên bố cam kết ủng hộ chế độ Assad. Ngày  29/6, Tổng thống Putin đã mời Ngoại trưởng Syria Walid al-Moallem đến  Điện Kremlin, khi ông này đang hội đàm với  Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov.Tổng thống Putin nói với Ngoại trưởng Syria Walid al-Moallem rằng “chính sách của Nga hỗ trợ ban lãnh đạo và nhân dân Syria là không hề thay đổi”.

Tổng thống Putin đã nhiều lần cảnh báo các chính phủ phương Tây rằng Liên bang Nga chống lại mọi hành động can thiệp quân sự vào cuộc nội chiến Syria hoặc bất kỳ nỗ lực nào nhằm lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad. Ông Putin cũng cảnh báo rằng nếu quân đội nước ngoài tiến vào Syria, Moscow sẽ đáp trả bằng hành động thực tế.

Tuy không nêu cụ thể  những hành động đang được cân nhắc, nhưng  Liên bang Nga có trong tay nhiều sự lựa chọn: Các lực lượng  Hải quân và thủy quân lục chiến Nga ở Địa Trung Hải và Biển Đen có thể đến Syria trong thời gian ngắn. Căn cứ không quân ở phía nam của Nga cũng đủ gần để can thiệp vào vùng cấm bay được thiết lập trên không phận Syria.

Can thiệp quân sự từ bên ngoài vào cuộc nội chiến Syria cũng có thể là một chủ đề hàng đầu trong cuộc điện đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 26/6 vừa qua. Thông cáo tại Moscow và Washington đều nhắc đến "tình huống nguy hiểm" ở Syria. Hai vị tổng thống cũng thảo luận về triển vọng đàm phán hạt nhân với Iran và xem ra hai vấn đề này có quan hệ với nhau.

Nhà Trắng sau đó nói rằng Tổng thống Obama đã nhấn mạnh sự cần thiết về việc các cường quốc thế giới có lập trường thống nhất trong các cuộc đàm phán với Iran.

Các nguồn tin ở Ankara cho biết Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã ra lệnh cho các đơn vị Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị tiến vào  Syria, mặc dù điều này chưa được xác nhận. Việc có nguồn tin  sử dụng thuật ngữ "sự can thiệp của phương Tây" cho thấy rằng Mỹ và NATO đang tham gia vào sáng kiến lập “vùng cấm bay” và “vùng đệm an ninh” trong lãnh thổ Syria của Thổ Nhĩ Kỳ. Các phi đội không quân Mỹ đồn trú ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ có thể yểm trợ cho chiến dịch này.

Nguồn tin phương Tây và Trung Đông báo cáo rằng kế hoạch của Jordan đòi hỏi một hoạt động chung với lực lượng nổi dậy Syria để cắt ra một khu vực an ninh ở miền nam Syria chạy từ Jabal Druze và Suwayda ở phía đông qua thị trấn Deraa đến ngã tư của biên giới giáp Jordan-Syria-Israel.

Giao tranh dữ dội đã diễn ra ở khu vực này, khi các lực lượng phiến quân đánh nhau với các lực lượng Hezbollah-Syria trong một nỗ lực đánh chiếm miền nam Syria. Chính vì vậy mà cho đến nay, kế hoạch thiết lập “vùng đệm” và “vùng cấm bay” trong lãnh thổ Syria chưa được thực hiện.

Vấn đề người tị nạn đến từ Syria là một gánh nặng lớn đối với chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ  và Jordan. Thổ Nhĩ Kỳ hiện có hai triệu người tị nạn Syria, còn Jordan có hơn một triệu rưỡi. Ngăn chặn dòng người tị nạn đổ vào có lẽ là một trong những mục tiêu dẫn đến thiết lập các “vùng đệm” ở bên trong lãnh thổ Syria.