Ông trùm muối tôm xây đế chế doanh thu 100 tỷ chỉ 8 năm... ra về trắng tay tại Shark Tank

Tập 5 Shark Tank mùa 4 chào đón sự xuất hiện của 4 startup, trong đó đáng chú ý là 1 startup U60 khởi nghiệp với gia vị đặc sản Việt, doanh thu trăm tỷ chỉ sau 8 năm.

Startup này là ông Nguyễn Trung Dũng - Nhà sáng lập và Giám đốc điều hành Dh Foods - chuyên kinh doanh gia vị đặc sản Việt. Chia sẻ về cơ duyên đến với lĩnh vực này, ông Dũng cho biết, ông từng có 30 năm sinh sống, học tập và làm việc tại Ba Lan nên rất nhớ gia vị đặc sản Việt. Ông nhận thấy, tại các quầy hàng của Ba Lan, Đức, Cộng Hòa Séc có hàng ngàn loại gia vị bản địa và hàng trăm gia vị Thái Lan, Nhật Bản nhưng không có gia vị Việt.

Năm 2010, ông về hẳn Việt Nam sinh sống và lần đầu tiên đi làm thuê cho một công ty hàng đầu về thực phẩm ăn liền. Trong những chuyến đi công tác dọc Việt Nam, ông thấy Việt Nam có rất nhiều gia vị đặc sản vùng miền, nhưng do sản xuất nhỏ lẻ, bao bì mẫu mã chưa bắt mắt nên chưa được phổ biến rộng rãi.

Với kinh nghiệm từng xây dựng và làm chủ cơ sở sản xuất mì ăn liền tại Ba Lan, cuối năm 2012, vừa tròn 50 tuổi, ông bắt đầu khởi nghiệp với Dh Foods, ý tưởng đầu tiên là làm gia vị đặc sản vùng miền Việt Nam. Cho đến ngày hôm nay, Dh Foods đã có những bước thành công khi đưa được vào hầu hết các siêu thị trên toàn quốc. Ngoài ra cũng xuất khẩu đi Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, Anh, Đức, Hà Lan.

“Philip Kotler từng nói, Việt Nam nên là bếp ăn của thế giới và Dh Foods mong trở thành góc gia vị của nhà bếp đó”, nhà sáng lập Dh Foods nói. Với tham vọng này, ông Nguyễn Trung Dũng đến Shark Tank “để mời các Shark đầu tư 12 tỷ đổi lấy 3% cổ phần”.

Sau khi nhà sáng lập Dh Foods đưa ra hai con số này, Shark Phú đã đặt nhiều câu hỏi về bức tranh tài chính, doanh thu lợi nhuận, cách định giá công ty,… Ông Nguyễn Trung Dũng cho biết, Dh Foods thành lập được 8 năm, 5 năm gần nhất tăng trưởng trung bình 50%/năm. Doanh thu 100 tỷ, lợi nhuận ròng khoảng 10%.

Shark Hưng phân tích, với con số Dh Foods đưa ra thì các Shark phải mất 36 năm mới hoàn vốn, không tính mất giá trị đồng tiền. Tuy nhiên, ông Dũng trả lời, theo kế hoạch trong 5 năm tới, dù Dh Foods tăng trưởng chậm đi khoảng 3%/năm thì 2025 các Shark sẽ hoàn vốn và có lời.

Các Shark dường như không đồng tình với câu trả lời của ông Nguyễn Trung Dũng. Shark Bình cho rằng, “ngành hàng đồ ăn, gia vị mà tỷ suất định giá trên lợi nhuận 36 lần, còn cao hơn cả các công ty công nghệ lớn nhất trong các ngành về tỷ suất định giá”.

Shark Hưng hỏi thêm, trong 100 tỷ doanh thu thì giá vốn, chi phí marketing và các chi phí khác chiếm bao nhiêu phần trăm. Ông Dũng tiết lộ, giá vốn chiếm 50%, do đại dịch nên Dh Foods không đầu tư nhiều cho marketing, chủ yếu tập trung vào online nên chỉ mất 1,9%, lương cho nhân viên chiếm 10% và chi phí khuyến mãi 5-10%, 4% cho chi phí logistic bao gồm kho bãi và vận chuyển.

Bên cạnh đó, năm qua Dh Foods đầu tư khá nhiều vào việc vận hành nhà máy mới 3000 m2, cùng với đó là nhà máy của một đối tác gia công độc quyền là 1500m2. Ông Dũng cũng cho biết thị trường Việt Nam chiếm 90% và xuất khẩu rơi vào 7%.

Cũng có một doanh nghiệp thực phẩm trên thị trường nên Shark Phú cho rằng, giá vốn chiếm 50% là không thể có lợi nhuận... Lúc này, Shark Phú cũng phân thích thêm bức tranh tài chính của Dh Foods bao gồm các chi phí khác: “Để mở rộng, chi phí marketing của ngành này rất cao. Marketing chỉ 1,9% là không đủ để nhân rộng. Duy trì được thói quen người dùng là cả một vấn đề. Để phủ rộng thì chi phí bán hàng cũng rất lớn”.

Shark Liên thắc mắc trong tất cả các sản phẩm của Dh Foods thì “sản phẩm nào là sản phẩm ngôi sao, đặc biệt đi vào trong tâm trí khách hàng, bếp ăn gia đình Việt mà nhắc đến là biết Dh Foods”. Ông Dũng chia sẻ thêm, sản phẩm bán tốt nhất của Dh Foods là muối tây ninh, muối tôm, muối ớt và hiện có 9 dòng sản phẩm với 170 SKU đủ các chủng loại. Shark Liên cho rằng “nếu chỉ có muối Tây Ninh thì năng lực cạnh tranh phải xem lại”.

Shark Bình khẳng định những đồ truyền thống càng ngày phải càng dùng công nghệ nhiều mới bán được hàng vì thế hỏi nhà sáng lập Dh Foods về việc chuyển đổi số ở doanh nghiệp. Shark Bình cũng khuyến khích Dh Foods ứng dụng nhiều công nghệ vào việc kinh doanh, quá trình quản trị và bán hàng. Ông Dũng cho biết, doanh nghiệp của mình có kết hợp với một số người nổi tiếng, làm video dùng các gia vị của Dh Foods và hiệu quả rất tốt. Ông cũng nhận lời góp ý của Shark Bình và sẽ tập trung vào việc này nhiều hơn.

Tiếp lời, ông Dũng chia sẻ mình đến đây gọi vốn vì tin rằng đi cùng với Shark sẽ đi được nhanh hơn và xa hơn. “Tuy công ty phát triển tốc độ 50% nhưng khả năng vẫn còn nhiều vì mảng gia vị đặc sản vùng miền Việt Nam rất phong phú”, ông Dũng nói.

Là người nhìn thấy bức tranh tổng thể của Dh Foods khá rõ vì có doanh nghiệp tương đồng, Shark Phú nhận định khuyên Dh Foods nên tập trung làm một sản phẩm khác biệt, “đầu tư vào để nhắc đến nó là nhớ đến mình thì chi phí marketing rất rẻ”. Shark Phú cũng cho rằng, Dh Foods đang đưa ra giá cao khó để đầu tư được.

Nhà sáng lập Dh Foods cho rằng, thế mạnh của doanh nghiệp mình là dùng máy móc hoàn toàn. Nhà xưởng 3000m2 nhưng chỉ mới dùng 1 nửa nên ông Dũng tự tin đến năm 2025 không cần đầu tư thêm nhà xưởng, chỉ cần thêm một số máy móc.

Không đồng thuận với câu trả lời này, Shark Phú cho rằng nếu Dh Foods duy trì doanh số 100 tỷ thì không vấn đề, “Nhưng mà kỳ vọng như anh nói, chi phí để đạt được P/E của anh thì không được phép dưới 50% tăng trưởng. Khi lên 500 tỷ là chạm ngưỡng, không thể lên được”.

Sau phần nhận xét của Shark Phú về giá trị doanh nghiệp, Shark Bình khuyên Dh Foods “phải bán cho các Shark doanh nghiệp hiện tại và tương lai của nó chứ không phải niềm tự hào được. Niềm tự hào sản phẩm thương hiệu Việt là niềm tự hào chung của chúng ta”.

Shark Liên bất ngờ hỏi: “Vậy 5 Shark cùng vào được không vì cả 5 đều tự hào sản phẩm, gia vị Việt”. Lập tức, Shark Hưng đề nghị 12 tỷ cho 3% mỗi Shark, tổng cộng là 15% “với điều kiện cả 5 Shark đồng ý”.

Nhà sáng lập Dh Foods đưa ra lời đề nghị khác: 12 tỷ cho 5%, mỗi Shark 1%.

Với đề nghị này, Shark Liên chia sẻ, Shark cảm thấy vui vì ở tuổi U60, nhà sáng lập Dh Foods vẫn truyền được cảm hứng cho các bạn trẻ về tinh thần khởi nghiệp. Và Shark Liên tin rằng nếu cả 5 Shark cùng vào thì thương hiệu của Dh Foods sẽ nâng lên, đi nhanh và phủ kín. “12 tỷ chưa nói lên điều gì, vấn đề là cùng chí hướng, cùng đam mê và cùng đi với nhau. Nếu anh không đồng ý offer đó thì tôi không đầu tư”. Shark Liên là nhà đầu tư đầu tiên rút khỏi deal này

Tiếp lời Shark Liên, Shark Việt cũng rất ngưỡng mộ nhà sáng lập Dh Foods. Tuy nhiên, Shark Việt cảm thấy Dh Foods đã ổn, không có lý do thuyết phục Shark đầu tư. Vì thế Shark Việt cũng quyết định từ chối. Shark Phú và Shark Hưng cũng cùng chung quan điểm, nếu có cả 5 Shark cùng vào thì sẽ cùng “xuống tiền”.

Shark Bình nhận định, định giá Dh Foods đưa ra chưa được logic, vẫn cao gấp ba, gấp đôi so với chuẩn của ngành. “Mà doanh nghiệp chưa có gì đặc biệt để bảo vệ cho sự phi logic đó. Nên tôi không đầu tư”, Shark Bình kết luận.

Mặc dù thương vụ khép lại không đi kết sự đồng thuận giữa starup và các cá mập, tuy nhiên, câu chuyện gọi vốn này đã tạo ra sự tương tác rất tốt. Trên mạng xã hội phủ kín các câu chuyện và bình luận tích cực về màn gọi vốn của nhà sáng lập này.