Cháy rừng Amazon, khí CO phủ đỏ bản đồ của NASA

Các đám cháy tại rừng nhiệt đới Amazon đang lan nhanh và rộng kỷ lục. Theo các nhà khí tượng Brazil, các đám cháy hiện tại ở Amazon lớn đến mức khói đen từ rừng rậm đã lan tận São Paulo cách hơn 2.700 km. Khói bụi che lấp ánh nắng giữa trưa, khiến bầu trời thành phố ngày 20/8 bỗng dưng sập tối, biến ngày thành đêm.

Hình ảnh từ vệ tinh cũng cho thấy rõ mức độ nghiêm trọng của vụ cháy. Toàn bộ đất nước Brazil như chìm trong bóng tối. Bầu trời bị bao phủ bởi lượng khói khổng lồ khi ngọn lửa quét qua phía đông bắc.

Phòng thí nghiệm tên lửa đẩy (JPL) của NASA mới đây công bố hình ảnh từ vệ tinh Aqua, cho thấy mức độ nghiêm trọng của những cột khói từ vụ cháy này. Theo dõi lượng CO tại độ cao 5.500 m từ ngày 8-22/8, bản đồ này cho thấy những khu vực có mật độ khí CO cao đã lan rộng như thế nào trong 2 tuần.

Theo giải thích của NASA, màu sắc trong ảnh thể hiện mật độ khí CO. Cụ thể, màu xanh cho thấy mật độ CO là 100 ppbv, màu vàng là 120 ppbv và màu đỏ là 160 ppbv. Đơn vị ppbv thể hiện số lượng phân tử khí CO trong 1 tỷ phân tử khí được đo đạc.

"Số liệu của các đơn vị địa phương có thể cao hơn nhiều. Khí CO có thể di chuyển rất xa và tồn tại trong không khí đến cả tháng. Ở độ cao như trong bản đồ này, nó không ảnh hưởng mấy đến không khí chúng ta thở. Tuy nhiên, gió mạnh có thể đẩy khí CO xuống và làm ảnh hưởng rõ rệt đến chất lượng không khí", NASA cho biết.

Trong thực tế, mật độ khí CO như vậy chưa ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người, nhưng có thể đem lại ảnh hưởng lâu dài. Theo Ủy ban an toàn người tiêu dùng của Mỹ (CPSC), mật độ khí CO trên 70.000 ppbv bắt đầu là mức nguy hiểm với con người, có thể gây đau đầu, chóng mặt.

Khi mật độ duy trì ở mức 150.000-200.000 ppbv, con người có thể choáng, mất ý thức và chết vì khí CO.

Theo Viện nghiên cứu không gian quốc gia Brazil (INPE), những ngọn lửa đang nuốt chửng rừng mưa nhiệt đới Amazon với tốc độ 1,5 sân bóng đá mỗi phút. INPE cũng cho biết đây là mùa khô xảy ra tình trạng cháy rừng tồi tệ nhất kể từ năm 2013, khi cơ quan này bắt đầu quan trắc toàn bộ khu vực. Diện tích cháy năm 2019 cũng tăng 83% so với năm 2018.

Chương trình vệ tinh Copernicus của Liên minh châu Âu (EU) vừa công bố một báo cáo cho thấy khói bụi từ cháy rừng Amazon đang lan rộng kinh hoàng, từ Brazil đến tận phía đông Đại Tây Dương. Khói đen bao phủ gần 1/2 đất nước, lan sang cả các láng giềng Peru, Bolivia và Paraguay.

Các chuyên gia ước tính nếu được bảo tồn, rừng Amazon có thể đem lại 8,2 tỷ USD mỗi năm cho nền kinh tế Brazil và khu vực Nam Mỹ. Nhưng giờ hàng tỷ USD đó đang bị thiêu rụi.