Hé lộ chấn động về sóng hấp dẫn và phòng thí nghiệm LIGO

(Kiến Thức) - Gần đây, website tin tức khoa học nổi tiếng Phys.org vừa đưa tin về một khái niệm mới đang làm thay đổi những tư duy, thành kiến xưa nay về sóng hấp dẫn.

Sóng hấp dẫn là những dao động trong không thời gian do các vụ nổ vũ trụ siêu mạnh gây ra. Sóng này sẽ bẻ cong và làm cho không thời gian mở rộng thay vì quay lại trạng thái ban đầu. Sự giãn nở này đã được Einstein dự đoán trong thuyết tương đối rộng từ năm 1915.

Khái niệm mới được các nhà nghiên cứu của trung tâm vật lý thiên thể đại học Monash (Úc) công bố trên Physical Review Letters chính là “bộ nhớ mồ côi-orphan memory”. Trong đó, “bộ nhớ” là tín hiệu của sóng hấp dẫn khi không thời gian tiếp tục mở rộng, còn “mồ côi” chỉ rõ việc sóng cha mẹ-nguồn gốc sóng hấp dẫn không thể được phát hiện trực tiếp.

Việc đo lường “bộ nhớ mồ côi” sẽ được thực hiện qua sự hỗ trợ của phòng lab Quan Sát Sóng Hấp Dẫn Giao Thoa Kế Laser (LIGO- Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) có khả năng phát hiện sóng hấp dẫn tần suất cao.

He lo chan dong ve song hap dan va phong thi nghiem LIGO
Ảnh: Minh họa của siêu máy tính đang mô phỏng các lỗ đen hợp nhất gửi sóng hấp dẫn ra ngoài (Ảnh: NASA). 

Nhóm nghiên cứu cho rằng LIGO sẽ giúp khoa học quan sát “bộ nhớ mồ côi”, từ đó mở rộng nghiên cứu các sóng hấp dẫn trước đây chưa xác định được.

Tác giả chính Lucy McNeill cho biết LIGO chỉ có thể “nghe” được các sóng hấp dẫn ở các tần suất nhất định chứ chưa đủ khả năng “bắt” sóng có tần suất quá cao như sóng đến từ lỗ đen siêu nhỏ (micro black hole) và những nguồn lạ khác.

LIGO cũng chưa có khả năng phát hiện sự co giãn của sóng cha mẹ mà chỉ có thể phát hiện bộ nhớ của sóng nếu nó tồn tại. Đó cũng chính là cách LIGO phát hiện các sóng tần suất cao qua bộ nhớ mà chúng để lại. Điều này rất có ích trong việc giúp các nhà nghiên cứu xác nhận các nguồn sóng hấp dẫn kỳ lạ chưa từng tồn tại.

Để kết luận, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh các phòng thí nghiệm LIGO sẽ hữu ích trong việc giúp chúng ta khám phá các sóng hấp dẫn vũ trụ trước giờ vẫn “vô hình” do công nghệ hạn chế.

Hiểu biết về sóng cha mẹ sẽ “mở đường cho những nghiên cứu vật lý mà công nghệ hiện tại chưa tiếp cận được”, theo các tác giả của nghiên cứu như Lucy, tiến sĩ Paul Latsky và tiến sĩ Eic Thrane, giảng viên trường vật lý và thiên văn Monash.

He lo chan dong ve song hap dan va phong thi nghiem LIGO-Hinh-2
Sơ đồ các quan sát sóng hấp dẫn trên thế giới hiện nay (màu vàng: đang hoạt động, xanh lá: đang xây dựng, đỏ: đã lên kế hoạch). Hiện có 3 quan sát đang hoạt động là LIGO Livingston, Lousiana và LIGO Hanford, Washington (Mỹ), GEO600 (Học viện vật lý hấp dẫn Max Planck ở Đức) 

Giao thoa kế-interfer-ometer là một công cụ nghiên cứu được dùng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khoa học và kỹ thuật. Giao thoa kế hoạt động theo cơ chế kết hợp hai hay nhiều nguồn ánh sáng thành một khuôn mẫu giao thoa để đo lường và phân tích chúng.

Kỳ bí sự sống sao Hỏa "sao y" nơi khô hạn nhất trái đất

(Kiến Thức) - Sa mạc khô hạn nhất trên trái đất Atacama đã được giới khoa học dùng làm môi trường tương tự sao Hỏa để thử nghiệm các thiết bị dò tìm sự sống.

Space Daily gần đây đưa tin một nhóm nhà nghiên cứu từ NASA và các trường đại học đã có một chuyến thăm sa mạc Atacama (Chile) trong tháng 2 vừa qua. Họ đã dành  10 ngày để kiểm tra các thiết bị sẽ được dùng để tìm kiếm dấu hiệu sự sống ở các thế giới khác.

Các nhà khoa học cho rằng nếu sự sống có thể được tìm thấy ở Atacama, nơi còn hoang sơ sau nhiều thế kỷ chịu đựng nhiệt độ và bức xạ cực điểm từ mặt trời và chỉ có các vi khuẩn mạnh nhất tồn tại thì cũng có thể có sự sống ở những môi trường khắc nghiệt hơn, như sao Hỏa chẳng hạn.

Tranh cãi nảy lửa nguồn gốc vũ trụ qua thư nóng của Stephen Hawking

(Kiến Thức) - Bạn có nghĩ rằng nguồn gốc vũ trụ hiện nay bắt nguồn từ vụ nổ lớn như thuyết Big Bang đã chỉ ra? Cộng đồng khoa học vẫn đang tranh cãi điều này.

Giữa tháng 5 vừa qua, tạp chí khoa học thường thức nổi tiếng ở Mỹ Scientific America đã công bố một lá thư làm nóng cộng đồng thiên văn thế giới liên quan đến nguồn gốc vũ trụ.

Lá thư trên do ông hoàng vật lý Stephen Hawking và 32 nhà khoa học hàng đầu cùng nhau soạn thảo. Nội dung thư là những bằng chứng củng cố thuyết Big Bang và những chỉ trích đầy giận dữ thuyết Big Bounce đã được nhắc tới trong một nghiên cứu trước đó.

Phát hiện UFO đi “đường tắt vũ trụ” xuống Trái đất?

Một đoạn clip ghi lại hình ảnh nghi ngờ là người ngoài hành tinh tới Trái đất đã gây ra nhiều tranh cãi trên các trang mạng xã hội.

Mời quý độc giả xem clip: " Phát hiện UFO đi "đường tắt vũ trụ" xuống Trái đất?" tại đây:

Đọc nhiều nhất

Tin mới