Ma túy đá hay còn gọi là hàng đá, chấm đá, đó là tên gọi chỉ chung cho các loại ma túy tổng hợp, có chứa chất methamphetamine (meth) và amphethamine (amph)... Đá là dạng ma túy tinh khiết, được sử dụng theo nhiều cách như nuốt, hút, hít, uống hoặc tiêm.
Tại Úc, theo số liệu của một cuộc khảo sát ma túy trên toàn quốc, 2% người Úc sử dụng methamphetamine, khoảng một nửa trong số những người sử dụng họ nói rằng họ nghiện chúng, và số lượng người sử dụng đá có hể đã tăng gấp 2 lần kể từ khi có cuộc khảo sát cuối cùng, T.S Noicole Lee, Viện nghiên cứu ma túy Quốc gia (Đại học Curtin - Úc) cho biết.
 |
| Ma túy đá là dạng chất gây nghiện dạng tinh thể rắn, được sử dụng theo nhiều cách như nuốt, hút, hít, uống hoặc tiêm. |
Trong những giờ đầu tiên
Theo T.S Lee, tác dụng đến cơ thể người của methamphetamine phụ thuộc vào hình thức sử dụng chúng.
"Chủ yếu là người sử dụng ma túy đá sẽ hút, tiêm hoặc nuốt một viên thuốc. Đôi khi người ta hòa tan nó vào rượu hoặc nước để uống. Nếu bạn hút nó, nó có tác dụng ngay lập tức, chỉ trong một vài phút, bạn sẽ cảm nhận thấy được. Trong khi đó, nếu bạn nuốt chúng, khoảng 20 phút sau, bạn bắt đầu cảm thấy thuốc có tác dụng", T.S Lee cho biết.
Các tác dụng ngay lập tức từ ma túy đá là mang lại niềm vui mãnh liệt và rõ ràng. Theo người dùng ma túy đá, khi sử dụng họ có cảm giác cơ thể tràn đầy năng lượng, họ có thể suy nghĩ vấn đề rõ ràng, họ cũng cảm thấy việc có thể đưa ra một quyết định, một kế hoạch hiệu quả hơn.
Lý giải cho điều này là do khi sử dụng ma túy đá, methamphetamine tăng đáng kể mức độ kích thích tố dopamine lên đến 1.000 lần so với khi bình thường, nhiều hơn bất kỳ hoạt động giải trí khác.
Khi sử dụng hiệu ứng vật lý có thể thấy trên cơ thể người bao gồm; giãn đồng tử, nhịp tim và nhịp thở nhanh hơn, cơ thể không biết đói, tăng ham muốn tình dục.
Ngày hôm sau
Sau khi sử dụng ma túy đá, ảnh hưởng của chúng thường kéo dài từ 4 đến 12 giờ, mặc dù methamphetamine có thể được phát hiện trong máu và nước tiểu trong vòng 72 giờ.
Sau khi tác dụng của thuốc đã suy giảm, cơ thể của bạn sẽ bắt đầu có dấu hiệu đi xuống trong khoảng 24 giờ sau đó. Vì vậy, bạn sẽ có cảm giác khi làm việc, kém tập trung. Bạn có thể có triệu chứng bị nhức đầu và cảm giác đói. Đa phần, những người sử dụng chúng sau đó đều có cảm giác mất thăng bằng, chán nản, bồn chồn và lo lắng. Bạn có thể cảm thấy mệt mỏi và muốn ngủ li bì trong suốt 1 hoặc 2 ngày.
Cá biệt, một số người cũng có thể cảm thấy rất khó chịu hoặc có triệu chứng tâm thần nhẹ như hoang tưởng và ảo giác.
Sử dụng nhiều lần
"Một khi người dùng bắt đầu sử dụng ma túy đá ở liều cao hơn hoặc sử dụng nó thường xuyên hơn, các cảm giác thú vị trước đó thường có xu hướng nhường chỗ cho thứ tiêu cực", Tiến sĩ Lee cho biết.
“Thể chất này có thể khiến tim của bạn đập nhanh hơn, nhiệt độ cơ thể cũng tăng dần, cảm giác tiếp đến khô miệng và đôi khi buồn nôn và nôn thở. Do độc tính của chúng nên sử dụng ở mức độ quá liều, người ta cũng có thể có thể bị đột quỵ hoặc suy tim, đôi khi cả co giật.
Một khi bạn bắt đầu sử dụng ma túy đá ở liều cao hơn, bạn sẽ cảm thấy hoảng hốt hay lo lắng, trở nên hận thù và hung hăng hơn. Đỉnh điểm lúc này cảm giác hoang tưởng dữ dội hoặc bạn bắt đầu có biểu hiện tâm thần.
Bởi do tác dụng của methamphetamine sẽ tác động, truyền đến thần kinh (hóa não) gọi là noradrenalin, gây ra một cuộc chiến trong cơ thể bạn.
Theo David Caldicott, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Calvary ở Canberra (Úc) cho biết, những bệnh nhân sử dụng ma túy đá là những người mà thường nổi khùng lên trong phòng cấp cứu và đó là khó khăn đối với nhân viên y tế. Điều này họ rút ra trong những lần đối mặt với những bệnh nhân sử dụng methamphetamine.
"Bạn có thể nhìn thấy một cơn đột quỵ hoặc vỡ động mạch chủ ở một người nào đó sử dụng ma túy đá ở độ tuổi 20 hoặc 30 của họ", David Caldicott chia sẻ.
Thời gian phục hồi
Phải mất từ 10 đến 14 ngày để cơ thể có thể giải độc được methamphetamine, gần như gấp đôi thời gian so với nhiều loại thuốc khác. Thậm chí, khoảng thời gian để cơ thể trở lại bình thường đối với người sử dụng nhiều có thể phải mất từ 12 đến 18 tháng.
"Điều đó rất khó khăn, phải mất một thời gian dài khoảng hơn 1 năm cơ thể chúng ta mới hết cảm giác mất cân bằng, hoảng hốt và lo lắng“, T.S Lee cảnh báo.
Một trong những lý do khiến việc phục hồi trở nên khó khăn là methamphetamine khác với các loại thuốc khác, chúng nhằm mục tiêu đến hệ thống dopamine gây ảnh hưởng đến những vùng não có liên quan, vì thế não bộ không còn khả năng sản xuất đủ dopamine cung cấp.
"Cái cảm giác mà bạn nhận thấy khi bạn có rất nhiều dopamine trong hệ thống não bộ, nó sẽ tạo một cảm giác của niềm vui lạ thường", T.S Lee cho biết.
Để cảm thấy bình thường, người dùng cần methamphetamine hơn khi đi trên tàu, vì thế đó là một trong những lý do tỷ lệ tái phát rất cao. Tuy nhiên, ông Lee cho biết, nghiên cứu cho thấy rằng, những thay đổi trong hệ thống dopamine được phục hồi theo thời gian.
Cũng theo T.S Lee, những người nghiện methamphetamine chiếm khoảng 10-15% số người từng sử dụng chúng, nhưng nó không phải là thuốc gây nghiện nhất trong các loại chất kích thích. Con số chỉ là nhỏ khi so sánh với tỷ lệ 50% người sử dụng heroin sẽ bị nghiện và 95% của những người hút thuốc lá.
So với một số loại thuốc khác, nó gây nghiện ở mức vừa phải. Tỷ lệ gây nghiện của loại thuốc này đối với người dùng có lẽ là tương tự như cần sa. Tuy nhiên, bộ não chúng ta sẽ thay đổi đáng kể từ khi sử dụng methamphetamine, một khi ai đó trở nên phụ thuộc vào methamphetamine, họ thường cảm thấy rất khó khăn để dừng lại.
T.S Lee và các cộng sự đã thực hiện nghiên cứu trong lĩnh vực này trong khoảng 1 năm và nhận thấy, khi những người đầu tiên bắt đầu sử dụng ma túy đá thường xuyên, họ sử dụng chúng 1 lần/tuần hoặc nhiều hơn trong tuần, khi đó họ bắt đầu gặp những vấn đề rất lớn, trong đó có việc phụ thuộc vào thuốc.
“Tuy nhiên, thật khó để dự đoán ai sẽ trở nên phụ thuộc và ai sẽ không. Và một khi bạn là phụ thuộc, nó là khá khó khăn để dừng lại vì thế nào nó ảnh hưởng đến bộ não của bạn, T.S Lee chia sẻ.
Đối tượng thường xuyên sử dụng
Tại Úc có dữ liệu tương đối đầy đủ về việc sử dụng ma túy trái phép, nhờ các khảo sát hộ gia đình trong Chiến lược ma túy quốc gia , tiến hành liên tục.
Theo G.S Ann Roche, Giám đốc Trung tâm Quốc gia về Giáo dục và Đào tạo về Nghiện, Đại học Flinders (Úc) cho biết, một số bộ phận người dân của Úc có tỷ lệ cao sử dụng chúng.
"Bạn có thể nhìn thấy những sử dụng ma túy đá nằm trong các khu vực nông thôn có tỷ lệ cao nhất, thậm chí có nhiều người đã sử dụng trong suốt cuộc đời của họ, nhiều người đã sử dụng trong suốt cả năm qua. Giới trẻ tại Úc có nhiều khả năng sử dụng ma túy đá cao hơn, đặc biệt là ở nam giới.
Chúng tôi nhận thấy trong độ tuổi thanh niên, ở tuổi teen cho đến gần 30. Chúng ta thấy tỷ lệ sử dụng ở nam giới, những người đang làm việc trong khu vực công nghiệp và thương mại là khá lớn. Việc tiêu thụ loại chất này xảy ra trên diện rộng", G.S Roche cho biết.