Đổ xô uống nano vàng, chết vì ngộ độc trước khi chữa ung thư

Thời gian qua, một số tài khoản mạng xã hội rao bán nano vàng để chữa ung thư, dẫn chứng các công trình nghiên cứu ở nước ngoài rất thành công.

Theo quảng cáo, nano vàng là vật liệu vàng hoàn toàn tinh khiết, không hóa chất và có giá thành rẻ hơn nhiều so với thế giới. Sau khi uống, bệnh nhân cần kết hợp chụp chiếu, CT, MRI, laser để kích hoạt các hạt nano vàng để tạo bẫy, dụ tế bào thư ăn vào và bị tiêu diệt.

Không ít người đã tin theo, rút hầu bao 8-15 triệu đồng cho mỗi chai 500ml. Tuy nhiên thực tế đã có trường hợp tiền mất, tật mang, đơn cử như trường hợp bệnh nhân ung thư vú T.T.H.N (45 tuổi, Đồng Nai).

TS Đào Văn Tú, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu lâm sàng, BV K cho biết, hạt nano vàng được tổng hợp đầu tiên từ thế kỉ 19, có kích thước từ 1-100nm, có khả năng tan trong nước.

Tuỳ theo kích thước của hạt vàng nano, khi tan trong nước sẽ có màu sắc khác nhau, màu đỏ với các hạt dưới 50nm, màu tím khi có kích thước 100-150nm.

Có 2 loại hạt nano vàng là nano vàng tự do tan trong nước và nano vàng được gắn kháng thể nhắm trúng đích.

Với nano vàng tự do thông thường, có tính trơ, rất khó bị đào thải khỏi cơ thể nên người uống nano vàng với khối lượng lớn trong thời gian ngắn rất dễ dẫn đến ngộ độc cấp tính và mạn tính, dẫn đến tử vong.

“Hiện chưa có nghiên cứu nào chứng minh nano vàng tự do hấp thu bao nhiêu vào cơ thể và tại VN cũng chưa có BV, cơ quan y tế nào cho phép dùng nano vàng tự do để điều trị vì không có tác dụng”, TS Tú nói.

Theo TS Tú, hiện đã có các nghiên cứu nano vàng tự do trên động vật cho thấy uống có hấp thu, nhưng không vào khối u mà chủ yếu vào các cơ quan như não, gan, nách, trong đó nhiều nhất là nách, gan khiến men gan bị tăng, gây độc tính trên gan nếu ở liều thấp, liều cao sẽ gây chết người.

Với nano vàng có gắn kháng thể, đang là hướng nghiên cứu tiềm năng trong điều trị ung thư. Tuy nhiên đây là loại nano vàng đòi hỏi công nghệ rất cao, gắn vào các hạt nano vàng kháng thể đơn dòng đặc hiệu, khi đó chúng sẽ tìm đến đúng tế bào ung thư và tập trung quanh các tế bào này.

“Tuy nhiên để hạt nano gắn kháng thể phát huy tác dụng, cần phải chịu tác động của một loại tia đặc biệt có bước sóng phù hợp để làm nóng chúng, qua đó tiêu diệt tế bào ung thư mà không gây nguy hiểm cho tế bào lành”, TS Tú nói.

PGS.TS Lê Văn Quảng, PGĐ BV K TƯ khẳng định hiện nay, các thử nghiệm hạt nano vàng gắn kháng thể mới chỉ áp dụng trong ống nghiệm và thử nghiệm trên chuột.

Hiệp hội thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ FDA và Cơ quan Quản lý dược phẩm Châu Âu EMA cũng chưa cho phép thử nghiệm nano vàng trên người bệnh ung thư.

PGS Quảng nhìn nhận, có sự khác biệt về nghiên cứu nano vàng trên thế giới với nano vàng đang được quảng cáo tại Việt Nam. Tại Việt Nam, chưa có loại nano vàng nào được gắn kháng thể đặc hiệu.

“Hạt nano vàng không tự thân có tác dụng. Nếu là nano vàng thường, nếu uống vào và được làm nóng lên có thể chạy khắp người, phá tung cơ thể và phá cả tế bào lành. Một người bị ung thư gan, lại uống nano vàng thì sẽ càng khiến gan xấu đi rất nhanh”, PGS Quảng nhấn mạnh.

PGĐ BV K cũng khẳng định, đến nay nano vàng chưa có tên trong phác đồ điều trị ung thư cũng như không có tên trong danh mục thuốc điều trị ung thư tại VN.

PGS Quảng khuyến cáo bệnh nhân ung thư phải đến cơ sở chuyên sâu lĩnh vực ung bướu khám, điều trị, không nghe truyền miệng bởi thực tế đã có rất nhiều phương pháp truyền miệng không được kiểm chứng khiến bệnh nhân theo đuổi điều trị, bỏ qua giai đoạn sớm trong điều trị ung thư, dẫn đến tử vong đáng tiếc.

Ông chia sẻ thêm, mỗi phương pháp mới, một loại thuốc mới để được đưa vào sử dụng cho người đều cần trải qua các quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt, nhiều pha. Ngay cả trên người cũng phải áp dụng trên diện rất hẹp trước để đánh giá tác dụng, độc tính.