Nếu người ăn phải thịt lợn chưa nấu chín như nem thính, nem chua, thịt tái, tiết canh có chứa ấu trùng sẽ bị nhiễm sán dây lợn.
- Trong thịt lợn có thể chứa mầm bệnh ký sinh trùng là ấu trùng sán lợn (lợn gạo). Nếu người ăn phải thịt lợn chưa nấu chín như nem thính, nem chua, thịt tái, tiết canh có chứa ấu trùng sẽ bị nhiễm sán dây lợn.
 |
| Ăn thịt lợn chưa chín dễ nhiễm bệnh sán dây lợn. |
Sán lợn sống trong ruột tới vài chục năm, chiếm thức ăn, nhiễm độc thần kinh và còn trào ngược đốt sán già lên dạ dày và gây bệnh ấu trùng sán lợn trên người rất nguy hiểm. Đốt sán ra ngoài theo phân gọi là sán xơ mít.
Ấu trùng sán lợn ở người ký sinh dưới da bởi các nốt như hạt lạc, đặc biệt ký sinh ở não gây động kinh, co giật, liệt, nói ngọng hay nhức đầu, có khi rối loạn tâm thần hay mù mắt tùy vị trí ký sinh. Bệnh ấu trùng sán lợn phân bố rải rác trên toàn quốc, đặc biệt những nơi hay ăn nem thính (lạp) hay nem chua, có nơi 5 - 7%. Cần chẩn đoán và điều trị bệnh sớm vì bệnh có thể gây tử vong.
Thịt lợn còn có thể chứa ấu trùng giun xoắn. Nếu người ăn phải thịt lợn chưa chín như nem thính (lạp) hay tiết canh có chứa ấu trùng này sẽ bị bệnh giun xoắn. Giun xoắn ký sinh ở ruột, đẻ hàng trăm, hàng nghìn ấu trùng, các ấu trùng này di chuyển đến cơ hoành, cơ vân, cơ tim để ký sinh gây sốt, đau cơ, phù, khó thở và có thể ngừng tim. Cần chẩn đoán sớm và đúng bệnh để điều trị, lưu ý dễ nhầm với bệnh xoắn khuẩn. Bệnh giun xoắn đã gặp ở Mù Căng Chải (Yên Bái), Tuần Giáo (Điện Biên), Bắc Yên (Sơn La), Mường Lát (Thanh Hóa) với 114 người mắc và 8 trường hợp tử vong.
Thịt lợn hay một số thịt động vật khác có thể chứa trùng bào tử Toxoplasma. Nếu người nhiễm loại trùng này tùy vị trí ký sinh của chúng mà có nhiều tác hại với sức khoẻ. Ví dụ, trùng bào tử này ký sinh ở não sẽ gây các triệu chứng như bệnh ấu trùng sán lợn, ký sinh ở mắt gây viêm màng bồ đào, viêm võng mạc, ký sinh ở phụ nữ gây sẩy thai liên tục hay đẻ non thiếu tháng, đặc biệt bệnh từ mẹ truyền sang con qua rau thai. Cần chẩn đoán sớm để điều trị, phòng hậu quả xấu xảy ra.
Thịt trâu/bò có thể chứa ấu trùng sán dây bò (thịt trâu/bò gạo). Khi người ăn phải thịt trâu/bò chưa nấu chín như phở tái, thịt bò quấn lá cải có chứa ấu trùng sán thì người đó bị bệnh sán dây bò tương tự như bệnh sán dây lợn, nhưng người không bị bệnh ấu trùng sán dây bò. Bệnh sán dây bò cũng còn gọi là bệnh sán xơ mít, đặc biệt đốt sán ra ngoài vẫn còn di động, trun giãn. Nên chẩn đoán và điều trị sớm vì sán dây bò dài hàng chục mét, chiếm nhiều thức ăn, gây kém hấp thu và còn gây suy nhược thần kinh. Bệnh sán dây bò cũng phân bố rải rác, nhất là các tỉnh miền núi, có nơi 10 - 12%.
PGS.TS Nguyễn Văn Đề (Trưởng Bô môn Ký sinh trùng, Trường Đại học Y Hà Nội)