Ngỡ ngàng “trống đồng Đông Sơn” trên đất Myanmar

Trống đồng là một loại nhạc cụ gõ bằng đồng có từ thời cổ đại ở vùng Đông Nam Á, xuất hiện từ thời đại đồ đồng. Ngoài miền Bắc Việt Nam và Tây Nam Trung Quốc – địa bàn sinh sống của người Việt Cổ - là nơi trống đồng tập trung nhiều nhất, trống đồng còn được tìm thấy ở nhiều nước khác như Indonesia, Thái Lan, Myanma, Lào, Campuchia, Malaysia, Philippines. Trong đó, đáng chú ý hơn cả là trống đồng của tộc người Karen ở Myanmar.
Cho đến nay, trống đồng của người Karen còn tồn tại với số lượng rất lớn. Đây được xem là một nhánh phát triển từ loại trống đồng loại Heger I – trống đồng Đông Sơn loại cổ nhất theo phân loại của các nhà khảo cổ học.
Tùy theo thời kỳ mà trống đồng Karen có sự khác biệt đáng kể trong hình dạng và kích cỡ của trống. Nhìn chung, những chiếc trống Karen lâu đời thì nhỏ hơn và gần với trống đồng Đông Sơn hơn. Giống như trống đồng Đông Sơn, trung tâm của mặt trống đồng Karen cũng là hình mặt trời với các tia tỏa ra xung quanh. So với trống Đông Sơn, hình tượng mặt trời này nhỏ hơn và có các tia mảnh hơn. Hoa văn trang trí trên trống đồng Karen có nhiều khác biệt với trống đồng Đông Sơn, như không có hình thuyền, chim lạc, người nhảy múa… như trống đồng Lạc Việt. Nhìn chung, các dạng hình học chiếm ưu thế so với họa tiết mô tả con người và muông thú. Đặc trưng của trống đồng Karen là luôn có tượng cóc, có thể là những con cóc đơn lẻ hoặc 3 con chồng lên nhau trên mặt trống. Đây là biểu tượng của mưa - gắn với các cư dân của nền văn minh lúa nước. Tượng cóc cũng xuất hiện trên nhiều trống đồng Đông Sơn thời kỳ sau. Trống đồng gắn liền với những ngày lễ thiêng liêng của người Karen. Họ xem đây là di vật quý giá nhất mà bộ tộc mình sở hữu. Thậm chí, hình ảnh trống đồng còn xuất hện trên lá cờ của cộng đồng này.
Hiện nay, người Karen tập trung chủ yếu ở khu vực biên giới Myanmar – Thái Lan với khoảng 4 triệu người trên lãnh thổ Myanamar và 500.000 người ở Thái Lan. Ngoài ra, còn hàng triệu người Karen sinh sống ở các quốc gia khác nhau trên thế giới.
Nguồn gốc nguyên thủy của người Karen hiện nay vẫn chưa rõ ràng. Theo một giả thuyết đáng tin cậy thì nguồn cội của họ ở tận sông Hoàng Hà của Trung Hoa. Từ đó họ di cư xuống Vân Nam rồi vào Miến Điện vào khoảng năm 600-700 sau Công nguyên. Theo truyền thuyết của người Karen, những trống đầu tiên họ có được là từ người Yu. Từ này rất gần với từ “Yue” để chỉ người Việt trong tiếng Hán.

Trống đồng là một loại nhạc cụ gõ bằng đồng có từ thời cổ đại ở vùng Đông Nam Á, xuất hiện từ thời đại đồ đồng. Ngoài miền Bắc Việt Nam và Tây Nam Trung Quốc – địa bàn sinh sống của người Việt Cổ - là nơi trống đồng tập trung nhiều nhất, trống đồng còn được tìm thấy ở nhiều nước khác như Indonesia, Thái Lan, Myanma, Lào, Campuchia, Malaysia, Philippines. Trong đó, đáng chú ý hơn cả là trống đồng của tộc người Karen ở Myanmar.

Cho đến nay, trống đồng của người Karen còn tồn tại với số lượng rất lớn. Đây được xem là một nhánh phát triển từ loại trống đồng loại Heger I – trống đồng Đông Sơn loại cổ nhất theo phân loại của các nhà khảo cổ học.

Tùy theo thời kỳ mà trống đồng Karen có sự khác biệt đáng kể trong hình dạng và kích cỡ của trống. Nhìn chung, những chiếc trống Karen lâu đời thì nhỏ hơn và gần với trống đồng Đông Sơn hơn.

Giống như trống đồng Đông Sơn, trung tâm của mặt trống đồng Karen cũng là hình mặt trời với các tia tỏa ra xung quanh. So với trống Đông Sơn, hình tượng mặt trời này nhỏ hơn và có các tia mảnh hơn.

Hoa văn trang trí trên trống đồng Karen có nhiều khác biệt với trống đồng Đông Sơn, như không có hình thuyền, chim lạc, người nhảy múa… như trống đồng Lạc Việt. Nhìn chung, các dạng hình học chiếm ưu thế so với họa tiết mô tả con người và muông thú.

Đặc trưng của trống đồng Karen là luôn có tượng cóc, có thể là những con cóc đơn lẻ hoặc 3 con chồng lên nhau trên mặt trống. Đây là biểu tượng của mưa - gắn với các cư dân của nền văn minh lúa nước. Tượng cóc cũng xuất hiện trên nhiều trống đồng Đông Sơn thời kỳ sau.

Trống đồng gắn liền với những ngày lễ thiêng liêng của người Karen. Họ xem đây là di vật quý giá nhất mà bộ tộc mình sở hữu. Thậm chí, hình ảnh trống đồng còn xuất hện trên lá cờ của cộng đồng này.

Hiện nay, người Karen tập trung chủ yếu ở khu vực biên giới Myanmar – Thái Lan với khoảng 4 triệu người trên lãnh thổ Myanamar và 500.000 người ở Thái Lan. Ngoài ra, còn hàng triệu người Karen sinh sống ở các quốc gia khác nhau trên thế giới.

Nguồn gốc nguyên thủy của người Karen hiện nay vẫn chưa rõ ràng. Theo một giả thuyết đáng tin cậy thì nguồn cội của họ ở tận sông Hoàng Hà của Trung Hoa. Từ đó họ di cư xuống Vân Nam rồi vào Miến Điện vào khoảng năm 600-700 sau Công nguyên.

Theo truyền thuyết của người Karen, những trống đầu tiên họ có được là từ người Yu. Từ này rất gần với từ “Yue” để chỉ người Việt trong tiếng Hán.