Là những sản phẩm tạo hình bằng đất sét, được nung ở nhiệt độ cao để đạt độ cứng và bền nhất định, đồ gốm là một trong những phát minh lâu đời nhất của con người.Các di chỉ khảo cổ cho thấy đồ gốm đã hiện diện trong đời sống con người từ thời kỳ đồ đá mới, với các đồ vật bằng gốm như bức tượng Vệ nữ Dolní Věstonice thuộc văn hóa Gravette được phát hiện ở Cộng hòa Séc có niên đại từ 29.000-25.000 năm TCN.Những vật dụng sinh hoạt hàng ngày bằng gốm đầu tiên là những vò đất nung có niên đại 18.000 năm trước, đã được tìm thấy ở động Tiên Nhân, Trung Quốc. Ở Nhật Bản, các thố gốm còn nguyên vẹn của văn hóa Jomon có từ 14.000 năm trước.Việc các cộng đồng định cư trở nên ổn định đã thúc đẩy việc sản xuất các loại đồ gốm dùng để trữ và nấu thức ăn. Những đồ gốm sơ khai này được chế tác bằng cách nặn đất sét ướt hoặc cuốn thành nhiều vòng rồi chắp lên nhau thành hình.Sau đó, đất được nung trong lò nung hố, là một hố rộng trên mặt đất, chất nhiên liệu dễ cháy vào - thường là củi, han - và đốt lửa. Do nhiệt độ không cao, đồ gốm nung bằng kỹ thuật này chưa thực sự bền.Theo thời gian, kỹ thuật sản xuất đồ gốm ngày càng hoàn thiện với việc phát minh bàn xoay gốm tại Lưỡng Hà (khoảng 6.000 - 4.000 TCN) và sự ra đời của nhiều loại lò nung gốm khác nhau.Với sự phát triển của các nền văn minh cổ đại, từ vật dụng hàng ngày, đồ gốm ngày càng mang tính thẩm mỹ cao, trở thành các tác phẩm nghệ thuật thực sự như các sản phẩm gốm của văn minh Minoan, Hy Lạp...Ban đầu đồ gốm được trang trí bằng màu tự nhiên. Sau đó men gốm được phát minh đã đem lại cho đồ gốm một diện mạo mới rực rỡ với những sắc màu sáng bóng trường tồn cùng thời gian.Ngày nay, dù công nghệ đã phát triển vượt bậc, việc sản xuất đồ gốm bằng các kỹ thuật cổ xưa vẫn được tiến hành ở nhiều nơi. Các món đồ gốm cổ trở thành những hiện vật giá trị cao, thậm chí được tôn là bảo vật ở nhiều quốc gia.Mời quý độc giả xem video: Nét đẹp làng gốm Phù Lãng | VTV4.
Là những sản phẩm tạo hình bằng đất sét, được nung ở nhiệt độ cao để đạt độ cứng và bền nhất định, đồ gốm là một trong những phát minh lâu đời nhất của con người.
Các di chỉ khảo cổ cho thấy đồ gốm đã hiện diện trong đời sống con người từ thời kỳ đồ đá mới, với các đồ vật bằng gốm như bức tượng Vệ nữ Dolní Věstonice thuộc văn hóa Gravette được phát hiện ở Cộng hòa Séc có niên đại từ 29.000-25.000 năm TCN.
Những vật dụng sinh hoạt hàng ngày bằng gốm đầu tiên là những vò đất nung có niên đại 18.000 năm trước, đã được tìm thấy ở động Tiên Nhân, Trung Quốc. Ở Nhật Bản, các thố gốm còn nguyên vẹn của văn hóa Jomon có từ 14.000 năm trước.
Việc các cộng đồng định cư trở nên ổn định đã thúc đẩy việc sản xuất các loại đồ gốm dùng để trữ và nấu thức ăn. Những đồ gốm sơ khai này được chế tác bằng cách nặn đất sét ướt hoặc cuốn thành nhiều vòng rồi chắp lên nhau thành hình.
Sau đó, đất được nung trong lò nung hố, là một hố rộng trên mặt đất, chất nhiên liệu dễ cháy vào - thường là củi, han - và đốt lửa. Do nhiệt độ không cao, đồ gốm nung bằng kỹ thuật này chưa thực sự bền.
Theo thời gian, kỹ thuật sản xuất đồ gốm ngày càng hoàn thiện với việc phát minh bàn xoay gốm tại Lưỡng Hà (khoảng 6.000 - 4.000 TCN) và sự ra đời của nhiều loại lò nung gốm khác nhau.
Với sự phát triển của các nền văn minh cổ đại, từ vật dụng hàng ngày, đồ gốm ngày càng mang tính thẩm mỹ cao, trở thành các tác phẩm nghệ thuật thực sự như các sản phẩm gốm của văn minh Minoan, Hy Lạp...
Ban đầu đồ gốm được trang trí bằng màu tự nhiên. Sau đó men gốm được phát minh đã đem lại cho đồ gốm một diện mạo mới rực rỡ với những sắc màu sáng bóng trường tồn cùng thời gian.
Ngày nay, dù công nghệ đã phát triển vượt bậc, việc sản xuất đồ gốm bằng các kỹ thuật cổ xưa vẫn được tiến hành ở nhiều nơi. Các món đồ gốm cổ trở thành những hiện vật giá trị cao, thậm chí được tôn là bảo vật ở nhiều quốc gia.
Mời quý độc giả xem video: Nét đẹp làng gốm Phù Lãng | VTV4.