"Với hơn 2 tỷ người dùng, Facebook có khả năng lan truyền ngôn ngữ kích động bạo lực và phân biệt chủng tộc với tốc độ chóng mặt ở quy mô toàn cầu", Jim Steyer, giáo sư ngành luật tại Đại học Stanford kiêm CEO công ty truyền thông Common Sense Media nói.

Đó là lời khẳng định mạnh mẽ của người đàn ông đã khởi động phong trào tẩy chay Facebook Stop Hate for Profit (SHFP). Tới nay, hơn 800 công ty đã tham gia phong trào này, trong đó có những thương hiệu nổi tiếng như Coca-Cola, Adidas, Ford và Unilever.

Từ giáo sư luật thành nhà hoạt động dân quyền

Facebook, cũng như những nền tảng mạng xã hội khác, đều "có tác động quan trọng đến sự phát triển của xã hội, cũng như là cảm xúc và nhận thức của trẻ em".

Là người có tâm huyết trong ngành giáo dục và sự phát triển của thế hệ trẻ, Steyer đã sáng lập Common Sense Media, một tổ phức phi lợi nhuận thúc đẩy bảo vệ sự an toàn của trẻ em trên Internet.

Ông bắt đầu sự nghiệp là một giáo viên, sau đó phụ trách bộ phận luật ở Hiệp hội Quốc gia vì Sự tiến bộ của Người da màu NAACP. Từ năm 1986, ông giảng dạy về luật tự do dân sự ở Đại học Stanford.

Ngoài Steyer, lãnh đạo phong trào SHFP còn có thêm 2 người khác. Sacha Baron Cohne, nghệ sĩ vẽ truyện tranh, người nổi tiếng với những bức hình châm biếm Borat và Ali G. Và Jonathan Greenblatt, người đứng đầu Liên đoàn Chống phỉ báng (ADL).

Làn sóng biểu tình xuất phát từ cái chết của George Floyd tại bang Minneapolis ngày 25/5 đã thúc đẩy 2 tổ chức đấu tranh dân quyền là Colour of Change và NAACP đứng cùng chiến tuyến với Steyer.

Ý tưởng ban đầu của Steyer và các đồng sự là "đánh vào túi tiền của Facebook". Được biết, tập đoàn công nghệ này có doanh thu quảng cáo khoảng 70 tỷ USD hàng năm, phần lớn đến từ các doanh nghiệp vừa và nhỏ chứ không phải là các doanh nghiệp lớn.

Doanh nghiệp lớn toàn cầu tẩy chay Facebook

Lời kêu gọi ngừng chi tiêu cho hoạt động quảng cáo trên Facebook ngay lập tức nhận được câu trả lời từ các doanh nghiệp. Thương hiệu thời trang The North Face, trang web tuyển dụng Upwork, nhà bán lẻ Patagonia là những công ty đầu tiên tham gia chiến dịch.

Các công ty xác định sẽ ngừng tất cả hoạt động quảng cáo trên Facebook từ đầu tháng 7, hoặc nếu có sẽ thực hiện trên Instagram và nhắm tới người dùng bằng hệ thống định hướng có tên Facebook Audience Network.

Đến nay, có khoảng 800 doanh nghiệp lớn nhỏ toàn cầu thông báo về việc họ sẽ ngừng chi tiêu quảng cáo trên Facebook, đồng lòng tạo áp lực tài chính buộc công ty này phải thay đổi những chính sách của họ.

Steyer nhận thức trước được những bước chuyển mình này, nhưng ngạc nhiên vì phong trào diễn ra nhanh đến vậy. Ông nói "đây chỉ là giai đoạn đầu tiên".

Bước tiếp theo của phong trào là sự "đoàn kết của các doanh nghiệp toàn cầu", châu Âu và nước Anh sẽ là những điểm đến tiếp theo. Steyer cho biết họ đã thành lập một văn phòng đại diện ở London, đứng đầu là cựu Bộ trưởng văn hóa Ed Vaizey.

Facebook vẫn khẳng định họ vô tội

"Chúng tôi tin cách tốt nhất để chống lại sự chia rẽ, tổn thương và lời nói kích động là hãy nói về chúng nhiều hơn. Phải cho những nội dung thù địch ra ánh sáng chứ không nên giấu nó trong bóng tối", Nick Clegg, giám đốc truyền thông của Facebook viết trong thông báo chính thức ngày 2/7.

Gần đây, Facebook liên tục khẳng định công việc của họ là cung cấp một nền tảng để kết nối mọi người, họ không có quyền kiểm duyệt hoặc không chịu trách nhiệm về nội dung thảo luận của người dùng. Tương tự như một công ty cung cấp dịch vụ điện thoại không chịu trách nhiệm về nội dung hội thoại của 2 người gọi.

Sử dụng điều 230 được ban hành năm 1996, một phần của đạo luật về Chuẩn mực Truyền thông (Communications Decency Act), Facebook tự coi họ là một nhà cung cấp dịch vụ Internet hơn là một đơn vị sản xuất nội dung. Vì thế, họ không chịu trách nhiệm trước pháp luật vì nội dung của người dùng tạo ra.

"Họ là nhà sản xuất nội dung lớn nhất thế giới", Steyer phản đối.

Một luận điểm mà SHFP đang cố gây áp lực từ Facebook: Công ty này đã lấy đi rất nhiều chi phí quảng cáo từ các doanh nghiệp truyền thông báo chí chính thống. Những đơn vị này phải tuân thủ hàng loạt quy định và trách nhiệm khi xuất bản nội dung, vậy tại sao Facebook lại từ chối thực hiện những nghĩa vụ tương tự.

Ngoài ra, SHFP cho rằng Facebook lựa chọn những trang tin như Breitbart News là "nguồn tin đáng tin cậy" và The Daily Caller "là người cung cấp sự thật" là không đúng. "Ghi nhận 2 trang tin tức này thể hiện sự ủng hộ chủ nghĩa dân tộc da trắng", Steyer nói.

Cho rằng Facebook còn những vấn đề chính trị liên quan tới Tổng thống Trump và cuộc bầu cử sắp tới, tuy nhiên Steyer xác định chiến dịch SHFP chỉ tập trung về việc yêu cầu các nền tảng xã hội xem xét nội dung thù địch, thông tin sai lệch và phân biệt chủng tộc. Trong đó, Facebook là nghi phạm lớn nhất.

"Tôi còn trẻ và còn nhiều thời gian cho cuộc đấu tranh này, tôi xem đây là nhiệm vụ của cuộc đời mình", Steyer chia sẻ về tương lai của bản thân.