Các bệnh tiêu hoá thường gặp trong thời gian này gồm: Viêm dạ dày – tá tràng, đau thượng vị, ợ nóng; Rối loạn tiêu hoá: đầy bụng, khó tiêu, chướng hơi; Tiêu chảy cấp do thực phẩm nhiễm khuẩn; Viêm đại tràng (đau quặn bụng, đi ngoài nhiều lần); Ngộ độc thức ăn do bảo quản thực phẩm kém...

Thời điểm giao mùa lạnh – nóng thay đổi đột ngột là lúc hệ miễn dịch suy giảm, vi khuẩn và virus dễ tấn công hơn. Hệ tiêu hoá vì vậy rất dễ bị rối loạn, đặc biệt ở người cao tuổi, trẻ em, người có bệnh lý dạ dày – đại tràng mạn tính.

Ngoài ra, cuối năm là thời điểm hay tổ chức các buổi tiệc cưới, liên hoan, lễ tết... Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn dễ bùng phát các bệnh lý về đường tiêu hóa do thói quen ăn uống thiếu điều độ, tiêu thụ nhiều rượu bia, đồ chiên rán, hải sản hay thực phẩm để lâu trong điều kiện thời tiết lạnh.

Ngoài ra, khi thức ăn không được bảo quản đúng cách, vi khuẩn như E.coli, Salmonella… có thể phát triển mạnh dẫn đến ngộ độc thực phẩm hoặc tiêu chảy cấp. Bên cạnh đó, việc kết hợp quá nhiều loại thực phẩm trong cùng một bữa từ hải sản, thịt đỏ, đồ chiên rán cho tới rượu bia khiến hệ tiêu hóa phải làm việc quá tải, dễ gây đầy hơi, đau bụng, nôn ói hoặc rối loạn tiêu hóa.

Thời tiết lạnh cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa. Khi nhiệt độ giảm, làm suy giảm lớp nhầy bảo vệ dạ dày, tăng tiết axit, dễ gây tái phát hoặc bùng phát các bệnh lý như viêm loét dạ dày – tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản.

Không thể không nhắc đến yếu tố thói quen ăn uống, một nguyên nhân tưởng chừng nhỏ nhưng lại tác động rất lớn. Nhiều người thường ăn nhanh, ăn quá no hoặc dùng nhiều rượu bia để giữ ấm cơ thể. Việc nạp cùng lúc một lượng lớn thức ăn và đồ uống có cồn làm tăng áp lực lên hệ tiêu hoá, gây nên cảm giác đầy bụng, khó tiêu.

Để bảo vệ hệ tiêu hóa, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Phúc Thọ (Hà Nội) khuyến cáo mỗi người nên chủ động phòng ngừa bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý. Trước hết, cần giữ ấm cơ thể, nhất là vùng bụng và cổ, nhằm hạn chế kích thích dạ dày co bóp và tiết axit. Hãy ưu tiên dùng các món ăn được nấu chín, còn nóng ấm và hạn chế thực phẩm sống, tái hoặc để nguội lâu. Nên ăn chậm, nhai kỹ và chia nhỏ bữa ăn nếu cần thiết để giảm áp lực cho dạ dày.

Ảnh minh hoạ/Nguồn benhvientinh.caobang.gov.vn

Việc hạn chế rượu bia, nước ngọt có ga, thức ăn cay, chua hoặc nhiều dầu mỡ là vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, cơ thể cần được bổ sung đủ nước ấm, chẳng hạn như nước lọc ấm hoặc trà gừng, vừa giúp giữ ấm vừa hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Duy trì thói quen vận động nhẹ nhàng giúp kích thích tiêu hoá, giảm nguy cơ đầy hơi, khó tiêu.

Một lưu ý quan trọng khác là tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc giảm đau, kháng sinh hoặc các loại thuốc dạ dày khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc dùng thuốc bừa bãi có thể che lấp triệu chứng, gây khó khăn cho chẩn đoán và điều trị sau này, thậm chí làm bệnh trở nặng. Nếu có các dấu hiệu bất thường như đau bụng âm ỉ hoặc dữ dội, ợ nóng kéo dài, tiêu chảy, buồn nôn, sốt… hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.